Βρουκέλλα: Η συνηθέστερη παγκοσμίως βακτηριακή ζωονόσος

Λάππα Αναστασία

Στο γένος βρουκέλλα ανήκουν 6 είδημε rough και smoothστελέχη (B. abortus, B. melitensis, B. suis, B. canis, B. ovis&B. neotomae) Οι B. abortus, B. melitensis και B. suis είναι τα κύρια είδη που προκαλούν βρουκέλλωση στους ανθρώπους και η B. melitensis προκαλεί την πλειονότητα των περιστατικών και την πιο βαριά συμπτωματολογία.

Η βρουκέλλα, ένα προαιρετικώς ενδοκυττάριο βακτήριο που προκαλεί μελιταίο πυρετό, ενδοκαρδίτιδα, αρθρίτιδα και οστεομυελίτιδα στους ανθρώπους, εγκαθιστά χρόνιες λοιμώξεις μολύνοντας, επιβιώνοντας και πολλαπλασιαζόμενη σε διαφόρους τύπους κυττάρων, συμπεριλαμβανομένων των μονοκυττάρων και των δενδριτικών κυττάρων.

Χαρακτηριστικά

Η βρουκέλα είναι ένα Gram(-) βακτηρίδιο που αναπτύσεται σε αερόβιες(παρουσία O2) συνθήκες. Μικρές ράβδοι μολύνουν θηλαστικά και μπορούν να προκαλέσουν ασθένεια που ονομάζεται βρουκέλλωση. Η μόλυνση οδηγεί σε άμβλωση και στειρότητα σε κατοικίδια ζώα (πρόβατα, χοίροι, κριάρια κ.λπ.). Ιδιαίτερα επικίνδυνο για τους ανθρώπους είναι: Brucellamelitensis, Brucellasuis, Brucellaabortus και Brucellacanis που προκαλούν μη ειδικά συμπτώματα (εκδήλωση τύπου γρίπης). 

Λοιμογόνοι παράγοντες

Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του Brucella είναι η ικανότητα επιβίωσης και πολλαπλασιασμού τόσο στα φαγοκυτταρικά όσο και στα μη φαγοκυτταρικά κύτταρα. Η Brucella δεν παράγει κλασικούς παράγοντες μολυσματικότητας: εξωτοξίνη, κυτταρολίνες, εξωένζυμα, πλασμίδια, fimbria και ανθεκτικές σε φάρμακα μορφές. Οι κύριοι παράγοντες μολυσματικότητας είναι: λιποπολυσακχαρίτης (LPS), σύστημα έκκρισης T4SS και σύστημα BvrR / BvrS, που επιτρέπουν την αλληλεπίδραση με την επιφάνεια των κυττάρων του ξενιστή, τον σχηματισμό ενός πρώιμου, όψιμου BCV (BrucellaContainingVacuole) και την αλληλεπίδραση με το ενδοπλασματικό δίκτυο (ER) όταν πολλαπλασιάζονται τα βακτήρια.

Διάγνωση- Ορολογικός έλεγχος

Στις οξείες μορφές επικρατούν IgMαντισώματα, οι συγκολιτινοαντιδράσεις αποδεικνύονται ποιο ευαίσθητες, ενώ οι μέθοδοι ανοσοδιάχυσης και η ηλεκτροσυναίρεση συνήθως είναι αρνητικές.

Στις χρόνιες μορφέςη Rose–begalκαι η SATδίνουν χαμηλούς τίτλους ή είναι αρνητικές σε αντίθεση με την SAT– Coombs. Οι μέθοδοι ανοσοδιάχυσης και ηλεκτροσυναίρεσης είναι θετικές ( (η εμφάνιση πολλών τόξων είναι χαρακτηριστικό της χρονιότητας).

Υλικό βιοψίας εκτός από την καλλιέργεια αποτελούν ο ανοσοφθορισμός και η PCR.

ΜΕΤΑΔΟΣΗ

1. Κατάποση μολυσμένων μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών (γάλα, τυρί, βούτυρο, παγωτά) αλλά και βρώση ήπατος – σπλήνα μολυσμένων ζώων
2. Φυσική δεξαμενή αποτελούν οικόσιτα και άγρια ζώα, μεταδίδεται συνήθως με την άμεση επαφή με μολυσμένα ζώα (π.χ. πλακούντας) διαμέσου αμυχών δέρματος & βλεννογόνων.
3. Εισπνοή μολυσμένων αεροσωματιδίων (εργαζόμενοι σε εργαστήρια)
4. Με την άμεση επαφή με ιστούς ή εκκρίσεις μολυσμένων ζώων. Είναι επαγγελματικοί νόσος και προσβάλει κυρίως:

Εργαζόμενους σε σφαγεία, κτηνοτρόφους, αγρότες

Κτηνίατρους( επαφή με μολυσμένο πλακούντα)

Εργαζόμενους σε μικροβιολογικά κέντρα.

5. Από άνθρωπο σε άνθρωπο σπάνια με μετάγγιση αίματος, με μεταμόσχευση του μυελού των οστών, με τον θηλασμός ή με την σεξουαλική επαφή

Κλινική εικόνα

• Εμπύρετο σύνδρομο- Μελιταίο πυρετό

Είναι κυματοειδής πυρετός που εκδηλώνεται με ιδρώτες, καταβολή, εφιδρώσεις, ανορεξία, και πονοκέφαλο

• Ιερολαγονίτιδα

η οποία εκδηλώνεται κυρίως σε νεαρά άτομα

• Περιφερική αρθρίτιδαεμφανίζεται κυρίως στα γόνατα, ισχία, αγκώνες, προσθετικές αρθρώσεις, αντιδραστική αρθρίτιδα

• Σπονδυλίτιδα (10%)

Προσβάλει τους οσφυϊκούς και κατώτερους θωρακικούς σπονδύλους

η θεραπεία της είναι δύσκολη και μπορεί να προκληθεί αναπηρία

• Ουροποιογεννητικό σύστημα

Παρουσιάζεται Ορχεοεπιδυδιμίτιδα και προσβολή πλακούντα που δημιουργεί αυτόματες εκτρόσεις

• Προσβολή του ήπατοςμε συχνότερη εκδήλωση τρανσαμινασαιμία η οποία υποδηλώνει φλεγμονή ή βλάβη στα κύτταρα του ήπατος.Σπανιότερα εμφανίζεται ηπατικό απόστημα, ίκτερος, χολοκυστίτιδα, ασκιτική συλλογή, περιτονίτιδα

• Νευροβρουκέλλωσηη οποία προκαλεί μικρά ποσοστά θνητότητας και εκδηλώνεται με Μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, μηνιγγοεγκεφαλίτιδα,

Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και προσβάλει τα εγκεφαλικά συζύγια(VI, VIII)

• Ενδοκαρδίτιδααποτελεί το κυριότερο αίτιο θνητότητας και προσβάλει συνήθως την αορτική βαλβίδα απαιτείται άμεση χειρουργική επέμβαση

Θεραπεία

Για την θεραπεία της βρουκέλλωσης επιλέγεται η χορήγηση αντιβιοτικών. Η αντιβιοτική θεραπεία καθοδηγείται από τις δοκιμασίες ευαισθησίας in vitro.

Η βρουκέλλωση παρουσιάζει αυξημένη αντοχή σε πολλά αντιβιοτικά λόγω των οξέων εκδηλώσεων της καθώς και της χρόνιας αντιμετώπισης της ασθένειας.

Συνήθως επιλέγονται ισχυρά αντιβιοτικά όπως κινολόνες, αμινογλυκοσίνη, τετρακυκλίνες και η θεραπεία διαρκεί 6 εβδομάδες.

Λόγω του υψηλού ποσοστού υποτροπών συνίσταται συνδυασμός 2 ή 3 φαρμάκων.

Το αντιβιόγραμμα είναι απαραίτητο πριν την χορήγηση θεραπείας, καθότι πολλά στελέχη διακρίνονται από ανθεκτικότητα.

Πρόληψη

Εμβόλιο δεν υπάρχει επομένως κρίνεται απαραίτητη η παστερίωση των γαλακτοκομικών προϊόντων, ο διαρκής έλεγχος των οικόσιτων ζώων από ειδικό ( κτηνίατρο) και ο εμβολιασμός τους, καθώς και η ενημέρωση των εργαζομένων για τις υποτροπές και τα συμπτώματα της ασθένειας

TrueMed-ForLivingMore

Βιβλιογραφία

• Patrick R. M., Ken S. R., Michael A. P., 2016, «Ιατρική Μικροβιολογία». 8η Έκδοση. Εκδόσεις: ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ Α.Ε..

• Tortora G., Funke B., Case C., 2017, «Εισαγωγή στη Μικροβιολογία». 2η Έκδοση. Εκδόσεις: BROKEN HILL PUBLISHERS LTD.