Οι τρεις εαυτοί της κατάθλιψης

Γράφει η Ειρήνη Καραβασίλη – Ψυχολόγος/Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια

Η κατάθλιψη, λόγω του μεγάλου ψυχικού πόνου που την συνοδεύει και που έχει την τάση να υπερκαλύπτει τις υπόλοιπες πτυχές της ζωής ενός ανθρώπου, μπορεί πολλές φορές να ξεγελάσει έναν παρατηρητή και να παρουσιαστεί ως το μοναδικό κομμάτι μιας προσωπικότητας. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν ισχύει, καθώς δίπλα του υπάρχουν ακόμη δύο πλευρές, ακόμη δύο εαυτοί που διεκδικούν χώρο και αναγνώριση, που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, με την κατάθλιψη και με τον εξωτερικό κόσμο.

Ο εαυτός της αφοσίωσης

Διεκδικεί την αίσθηση του ανήκειν, την αναγνώριση από τους άλλους και την ικανοποίησή τους. Αγαπά την τάξη, οι ηθικές του απαιτήσεις είναι πολύ υψηλές και έχει μεγάλη ευαισθησία σε κοινωνικές καταστάσεις. Έχει πολλές απαιτήσεις από αυτόν και την ζωή του, είναι ο πιο σκληρός κριτής του εαυτού του και δεν φοβάται να αναλάβει τις ευθύνες του. Είναι ο πιο αφοσιωμένος άνθρωπος στους σημαντικούς άλλους και έχει την τάση να τους λαμβάνει πιο πολύ υπόψιν από τον ίδιο του τον εαυτό.

Ο εαυτός των αναγκών

Διεκδικεί την ανεξαρτησία, την αυτοέκφραση, την δημιουργικότητα, την πραγμάτωση επιθυμιών και πόθων. Δεν αποφεύγει τις συγκρούσεις, αλλά τις χρησιμοποιεί ως μέσο για την λήψη αποφάσεων που να είναι χρήσιμες για εκείνον. Ικανοποιεί ζωτικές ανάγκες, βάζει στο προσκήνιο των γεγονότων τον εαυτό και κάνει επιλογές που προάγουν το δικό του όφελος. Εκφράζει την σεξουαλικότητα του και αφήνεται στις απολαύσεις.

Η σύγκρουση των δύο εαυτών

Ο εαυτός της αφοσίωσης συγκρούεται με τον εαυτό των αναγκών, τον καταπιέζει και τον στριμώχνει. Δεν του αφήνει χώρο να διεκδικήσει αυτά που δικαιωματικά θέλει, τον αφήνει στην άκρη, ώστε να προστατευτούν οι σχέσεις με τους σημαντικούς άλλους. Ο αφοσιωμένος εαυτός θέλει πάση θυσία να διατηρηθεί η αίσθηση του ανήκειν, να είναι σωστός απέναντι στον κοινωνικό περίγυρο και τις απαιτήσεις του, όπου σε αυτήν την περίπτωση, «θυσία» γίνεται ο εαυτός των αναγκών.

Ο καταθλιπτικός εαυτός

Κατά την διεξαγωγή αυτής της σύγκρουσης, ο εαυτός των αναγκών συνειδητοποιεί πως δεν μπορεί να παλέψει μόνος του και φωνάζει ενισχύσεις, ώστε να μπορέσει να επιβιώσει. Εδώ εμφανίζεται ο καταθλιπτικός εαυτός, ο οποίος έρχεται να αναγκάσει το ψυχικό σύστημα του ατόμου να ασχοληθεί και με αυτά που συμβαίνουν στο εσωτερικό του. Ο πόνος και η οδύνη που συνοδεύουν την κατάθλιψη αναγκάζουν τον αφοσιωμένο εαυτό να δώσει χώρο στις ανάγκες, καθώς η κατάσταση πλέον είναι τόσο επιτακτική που δεν έχει άλλη επιλογή. Ο καταθλιπτικός εαυτός κάνει ένα διάλειμμα από την συνεχή ικανοποίηση των άλλων, όχι γιατί δεν θέλει άλλο να τους ικανοποιεί, αλλά γιατί δεν μπορεί. Παράλληλα, υποφέρει τόσο πολύ, ώστε δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι παραμένει αφοσιωμένος.

Λήξη της σύγκρουσης

Όταν ο εαυτός της αφοσίωσης και ο εαυτός των αναγκών κάνουν ανακωχή και αποφασίσουνε να συνεργαστούν με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι και οι δύο ικανοποιημένοι και κανένας από τους δύο να μην απειλείται από τον άλλον, τότε ο καταθλιπτικός εαυτός δεν είναι πλέον απαραίτητος και μπορεί να αποχωρήσει γνωρίζοντας πως η δουλειά του έχει τελειώσει εδώ. Το άτομο είναι πλέον σε θέση να ισορροπεί ανάμεσα στην επίδοση και την αυτονομία, στην ηθική και στις επιθυμίες, στους άλλους και στο εγώ.

Ειρήνη Καραβασίλη |https://www.facebook.com/EiriniKaravasiliPsy/ |

TrueMed–ForLivingMore

Οι τρεις εαυτοί της κατάθλιψης

Ειρήνη Καραβασίλη

Γράφει η Ειρήνη Καραβασίλη – Ψυχολόγος/Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια

Η κατάθλιψη, λόγω του μεγάλου ψυχικού πόνου που την συνοδεύει και που έχει την τάση να υπερκαλύπτει τις υπόλοιπες πτυχές της ζωής ενός ανθρώπου, μπορεί πολλές φορές να ξεγελάσει έναν παρατηρητή και να παρουσιαστεί ως το μοναδικό κομμάτι μιας προσωπικότητας. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν ισχύει, καθώς δίπλα του υπάρχουν ακόμη δύο πλευρές, ακόμη δύο εαυτοί που διεκδικούν χώρο και αναγνώριση, που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, με την κατάθλιψη και με τον εξωτερικό κόσμο.

Ο εαυτός της αφοσίωσης

Διεκδικεί την αίσθηση του ανήκειν, την αναγνώριση από τους άλλους και την ικανοποίησή τους. Αγαπά την τάξη, οι ηθικές του απαιτήσεις είναι πολύ υψηλές και έχει μεγάλη ευαισθησία σε κοινωνικές καταστάσεις. Έχει πολλές απαιτήσεις από αυτόν και την ζωή του, είναι ο πιο σκληρός κριτής του εαυτού του και δεν φοβάται να αναλάβει τις ευθύνες του. Είναι ο πιο αφοσιωμένος άνθρωπος στους σημαντικούς άλλους και έχει την τάση να τους λαμβάνει πιο πολύ υπόψιν από τον ίδιο του τον εαυτό.

Ο εαυτός των αναγκών

Διεκδικεί την ανεξαρτησία, την αυτοέκφραση, την δημιουργικότητα, την πραγμάτωση επιθυμιών και πόθων. Δεν αποφεύγει τις συγκρούσεις, αλλά τις χρησιμοποιεί ως μέσο για την λήψη αποφάσεων που να είναι χρήσιμες για εκείνον. Ικανοποιεί ζωτικές ανάγκες, βάζει στο προσκήνιο των γεγονότων τον εαυτό και κάνει επιλογές που προάγουν το δικό του όφελος. Εκφράζει την σεξουαλικότητα του και αφήνεται στις απολαύσεις.

Η σύγκρουση των δύο εαυτών

Ο εαυτός της αφοσίωσης συγκρούεται με τον εαυτό των αναγκών, τον καταπιέζει και τον στριμώχνει. Δεν του αφήνει χώρο να διεκδικήσει αυτά που δικαιωματικά θέλει, τον αφήνει στην άκρη, ώστε να προστατευτούν οι σχέσεις με τους σημαντικούς άλλους. Ο αφοσιωμένος εαυτός θέλει πάση θυσία να διατηρηθεί η αίσθηση του ανήκειν, να είναι σωστός απέναντι στον κοινωνικό περίγυρο και τις απαιτήσεις του, όπου σε αυτήν την περίπτωση, «θυσία» γίνεται ο εαυτός των αναγκών.

Ο καταθλιπτικός εαυτός

Κατά την διεξαγωγή αυτής της σύγκρουσης, ο εαυτός των αναγκών συνειδητοποιεί πως δεν μπορεί να παλέψει μόνος του και φωνάζει ενισχύσεις, ώστε να μπορέσει να επιβιώσει. Εδώ εμφανίζεται ο καταθλιπτικός εαυτός, ο οποίος έρχεται να αναγκάσει το ψυχικό σύστημα του ατόμου να ασχοληθεί και με αυτά που συμβαίνουν στο εσωτερικό του. Ο πόνος και η οδύνη που συνοδεύουν την κατάθλιψη αναγκάζουν τον αφοσιωμένο εαυτό να δώσει χώρο στις ανάγκες, καθώς η κατάσταση πλέον είναι τόσο επιτακτική που δεν έχει άλλη επιλογή. Ο καταθλιπτικός εαυτός κάνει ένα διάλειμμα από την συνεχή ικανοποίηση των άλλων, όχι γιατί δεν θέλει άλλο να τους ικανοποιεί, αλλά γιατί δεν μπορεί. Παράλληλα, υποφέρει τόσο πολύ, ώστε δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι παραμένει αφοσιωμένος.

Λήξη της σύγκρουσης

Όταν ο εαυτός της αφοσίωσης και ο εαυτός των αναγκών κάνουν ανακωχή και αποφασίσουνε να συνεργαστούν με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι και οι δύο ικανοποιημένοι και κανένας από τους δύο να μην απειλείται από τον άλλον, τότε ο καταθλιπτικός εαυτός δεν είναι πλέον απαραίτητος και μπορεί να αποχωρήσει γνωρίζοντας πως η δουλειά του έχει τελειώσει εδώ. Το άτομο είναι πλέον σε θέση να ισορροπεί ανάμεσα στην επίδοση και την αυτονομία, στην ηθική και στις επιθυμίες, στους άλλους και στο εγώ.

Ειρήνη Καραβασίλη |https://www.facebook.com/EiriniKaravasiliPsy/ |

TrueMed–ForLivingMore