Γνωρίζοντας την κίρρωση του ήπατος

18-5-2024

Ραφαέλα Μενελάου

Έφη Πετσίνη

Παναγιώτης Δημητρίου

Λίγα λόγια για το ήπαρ  

Το ήπαρ ή αλλιώς γνωστό σε όλους μας συκώτι είναι ο μεγαλύτερος αδένας του σώματος και το κεντρικό όργανο του μεταβολισμού. Έχει βάρος περίπου 1,5 κιλό. Εντοπίζεται ενδοπεριτοναϊκώς στη δεξιά άνω κοιλία. Γενικά δεν είναι ψηλαφητό, εκτός από το πρόσθιο χείλος του κατά την εισπνοή. Το ήπαρ επιτελεί πολλές λειτουργίες και είναι απολύτως απαραίτητο για τη ζωή. Φυσιολογικά, φιλτράρει τις τοξίνες που διέρχονται σε αυτό μέσω τις κυκλοφορίας του αίματος, ενώ παράλληλα ρυθμίζει τη φυσιολογική πήξη του αίματος. Παράλληλα, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό των θρεπτικών συστατικών, τα οποία λαμβάνονται μέσω των τροφών. Τέλος, αποτελεί την κεντρική θέση σύνθεσης της χοληστερόλης, η οποία εξαρτάται από την προσφορά της με την τροφή. 

Τι ονομάζουμε κίρρωση του ήπατος

Ως κίρρωση του ήπατος ορίζεται η νόσος του ήπατος(συκωτιού) σε προχωρημένο στάδιο, με απόρροια την παρεμπόδιση της φυσιολογικής λειτουργίας του. Ο υγιής ιστός του ήπατος παροδικά αντικαθίσταται από ουλώδη ιστό. Καθώς, το ήπαρ τραυματίζεται από ανεξέλεγκτη κατανάλωση αλκοόλ ή από λοίμωξη όπως η ηπατίτιδα Β ή  C,  το ήπαρ τείνει να επιδιορθώσει τη βλάβη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ουλώδη ιστού. Η κίρρωση του ήπατος είναι το αποτέλεσμα  χρόνιας ηπατικής νόσου. Έχει ως απόρροια την πρόκληση ηπατικής ανεπάρκειας και πυλαίας υπέρτασης .Συνήθως η ηπατική βλάβη δεν είναι αντιστρεπτή,αν όμως διαγνωστεί εγκαίρως είναι δυνατόν να περιοριστεί η βλάβη. 

Ιστολογική Ταξινόμηση

  • Μικροοζώδη κίρρωση ( όζοι με διάμετρο < 3 χιλιοστά)
  • Μακροοζώδη κίρρωση (όζοι με διάμετρο >3 χιλιοστά)
  • Μικτή (παρατηρούνται διαφόρου μεγέθους όζοι)

Η μικροοζώδης κίρρωση απαντάται συχνά σε αλκοολική βλάβη. Ο μακροοζώδης τύπος παρατηρείται συχνά σε λόιμωξη από ηπατίτιδα Β.

Αίτια χρόνιας ηπατικής νόσου και κίρρωσης

  • Αλκοόλ
  • Ηπατίτιδες
  • Αιμοχρωμάτωση
  • Μη αλκοολική νόσος του ήπατος
  • Νόσος Wilson
  • Πρωτοπαθής χολική κίρρωση
  • Αυτοάνοση ηπατίτιδα
  • Κυστική Ίνωση
  • Σκληρωτική χολλαγειίτιδα
  • Φάρμακα (όπως η μεθοτρεξάτη)

Το αλκοόλ είναι η συχνότερη αιτία στον δυτικό κόσμο, αλλά η ιογενής ηπατίτιδα είναι η συχνότερη αιτία παγκοσμίως. Οι βασικοί παράγοντες κινδύνου είναι : 1) Ηλικία > 50 ετών 2) Ιστορικό βαριάς χρήσης αλκοόλ 3)Χρόνια ιογενή ηπατίτιδα 4) Μεταβολικό σύνδρομο.

Σε ποιους ανθρώπους την συναντάμε

H κίρρωση ήπατος αποτελεί σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας σε άτομα με χρόνια ηπατική νόσο παγκοσμίως. Στην Ευρώπη αποτελεί την 4η αιτία θανάτου. Στην κίρρωση ήπατος ,οφείλονται περίπου κάθε χρόνο 1 εκατομμύριο θάνατοι παγκοσμίως λόγω του αυξημένου ποσοστού της παχυσαρκίας και της  κατανάλωσης αλκοόλ.Επιπλέον, φαίνεται να αποτελεί σημαντικό παράγοντα για μεγάλο αριθμό μεταμοσχεύσεων στην Ευρώπη. Ενώ, πιο συχνά φαίνεται να προσβάλλει τον ανδρικό πληθυσμό έναντι του γυναικείου.

Πως εκδηλώνεται η κίρρωση του ήπατος

Χρειάζεται καλή διερεύνηση για την αναγνώριση της αιτιολογίας και της βαρύτητας της ηπατικής νόσου καθώς και για την  ανίχνευση τυχόν επιπλοκών. Τα συμπτώματα οφείλονται τόσο στη βλάβη και καταστροφή των ηπατοκυττάρων όσο και στην πυλαία υπέρταση που εγκαθίστανται

Στην αρχή το σώμα μας προσαρμόζεται για να αντισταθμίσει την μειωμένη ηπατική λειτουργία και έτσι ενδεχομένως να μην γίνει αντιληπτή από το πρώτο στάδιο. Μία κατάσταση γνωστή ως αντιρροπούμενη κίρρωση.

Πρώιμα συμπτώματα κίρρωσης του ήπατος

  • αίσθημα κόπωσης ή αδυναμίας
  • κνησμός του δέρματος
  • ανορεξία
  • απώλεια βάρους χωρίς προσπάθεια
  • ναυτία και έμετος
  • ήπιος πόνος στην πάνω δεξιά πλευρά της κοιλιάς
  • μυϊκή αδυναμία
  • κράμπες στους μύες
  • έλλειψη σεξουαλικής διάθεσης

Καθώς η ηπατική βλάβη επιδεινώνεται μπορεί να εμφανιστούν και άλλα συμπτώματα και να έχουμε μη αντιρροπούμενη κίρρωση.

  • Αιμορραγικές εκδηλώσεις λόγω απουσίας της βιταμίνης Κ και αδυναμίας σύνθεσης από το ήπαρ παραγόντων πήξης
  • Δυσκολία στη σκέψη και  απώλεια μνήμης
  • Διαταραχές ύπνου
  • Πρήξιμο στα πόδια
  • Έντονη φαγούρα στο δέρμα
  • Σκουρόχρωμο χρώμα των ούρων
  • Ίκτερος
  • Ηπατικές παλάμες
  • Ατροφία όρχεων και γυναικομαστία στους άντρες
  • Ασκίτης
  • Κιρσοί οισοφάγου και στόμαχου
  • Σπληνομεγαλία

Κιρσοί 

Η πυλαία υπέρταση έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη παράπλευτων φλεβών μεταξύ της πυλαίας και της άζυγης φλέβας, σχηματίζοντας κιρσούς στον πυθμένα του στόμαχου και του οισοφάγου. Η ρήξη τους αποτελεί επείγουσα κατάσταση (προκαλούν μεγάλες αιμορραγίες που πολλές φορές είναι μοιραίες για την ζωή του ασθενούς) και χρειάζεται άμεσα θεραπεία.

Ασκίτης

Ασκίτης ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία υπάρχει περίσσεια υγρού εντός της περιτοναικής κοιλότητας.

Αν έχετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα καλό είναι να μιλήσετε με τον γιατρό σας για να σας κατευθύνει και να σας καθησυχάσει.

Επιπλοκές κίρρωσης 

  • Αιμορραγία κιρσών
  • Λοιμώδης ασκίτης
  • Ηπατική εγκεφαλοπάθεια
  • Οξεία νεφρική ανεπάρκεια
  • Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα
  • Οστεοπόρωση

Πυλαία Υπέρταση

Η πυλαία φλέβα μεταφέρει αίμα από το έντερο και τον σπλήνα στο ήπαρ και ευθύνεται για το 75% της ηπατικής αγγειακής ροής (25% του αίματος μεταφέρεται από την ηπατική αρτηρία). Τα αιμοφόρα αγγεία εισέρχονται στο ήπαρ μέσω της ηπατικής πύλης και το αίμα περνά στα ηπατικά τριχοειδή μέσω των πυλαίων οδών και εξέρχεται από το ήπαρ μέσω των πυλαίων φλεβών συναντώντας την κοίλη φλέβα. Η φυσιολογική πυλαία πίεση είναι 8-10 mmHg. Η εισροή πυλαίου αίματος στο ήπαρ μπορεί να εμποδιστεί μερικώς ή πλήρως σε διάφορες θέσεις, γεγονός που οδηγεί σε υψηλή πίεση πλησίον του σημείου της απόφραξης και την διοχέτευεη αίματος σε πυλαιοσυστηματική παράπλευρη κυκλοφορία. 

Σπληνομεγαλία

Η μεγέθυνση του σπλήνα είναι συνέπεια της αυξημένης πίεσης στην πυλαία φλέβα. Λόγω του υπερσπληνισμού, τα συστατικά του αίματος καταστρέφονται πρόωρα στον σπλήνα. Αυτή είναι η κύρια αιτία θρομβοπενίας και αιμολυτικής αναιμίας στην κίρρωση.

Θεραπεία και φροντίδα

Η αντιμετώπιση της κίρρωσης του ήπατος αποτελεί μια πρόκληση για τους πάσχοντες, καθώς η ανάπτυξη ίνωσης που έχει υποστεί το ήπαρ είναι κάτι το μη αναστρέψιμο. Παρά το γεγονός ότι το ήπαρ έχει αυτοθεραπευτικές ιδιότητες, επιτρέποντας στα υγιή κύτταρα να θεραπεύσουν τον ουλώδη ιστό που έχει δημιουργηθεί, σε προχωρημένο στάδιο αυτό καθίσταται αδύνατο. Ωστόσο, υπάρχουν μέθοδοι που επιβραδύνουν την εξέλιξη της κίρρωσης μειώνοντας τις δυνητικές επιπλοκές, εάν αυτή βρίσκεται σε αρχικό στάδιο

Αντιμετώπιση αιτίου πρόκλησης κίρρωσης 

Αν η κίρρωση του ήπατος έχει προκληθεί από αλόγιστη κατανάλωση αλκοόλ, τότε η διακοπή του είναι αναγκαία για καλύτερη έκβαση της νόσου. Ωστόσο, η κίρρωση δεν προκαλείται μόνο από την κατανάλωση αλκοόλ, αλλά και από διάφορες άλλες ηπατικές παθήσεις οι οποίες πρέπει να διαγνωσθούν και να αντιμετωπιστούν άμεσα.

Διατροφή και σωματικό βάρος

Διατροφή φτωχή σε αλάτι και λιπαρά βοηθά στην πρόληψη της υπέρτασης και της συσσώρευσης λίπους στο ήπαρ, παράγοντες οι οποίοι είναι αρκετά επιβαρυντικοί για την εν λόγω νόσο. Άτομα με παραπάνω κιλά τείνουν να εμφανίζουν ευκολότερα τον κίνδυνο συσσώρευσης λίπους στο ήπαρ σε σχέση με άτομα τα οποία διατηρούν το σωματικό τους βάρος σε επιθυμητά επίπεδα. Επιπλέον, η κατανάλωση αρκετού νερού μέσα στην μέρα κρίνεται αναγκαία μιας και προλαμβάνει την αφυδάτωση και αυξάνει την διούρηση. 

Διαχείριση τιμών χοληστερόλης και σακχάρου

Στενή συσχέτιση με την κίρρωση του ήπατος έχει η χοληστερόλη και συγκεκριμένα οι αυξημένες τιμές της, καθώς η αύξηση αυτή, αποτελεί τον πρωταρχικό  παράγοντα συσσώρευσης λίπους στο ήπαρ. Αντίστοιχα, τα επίπεδα του σακχάρου πρέπει να κυμαίνονται μεταξύ 80-120 mg/dL, καθώς το αυξημένο σάκχαρο επηρεάζει την έκκριση ινσουλίνης στον οργανισμό η οποία μέσω μιας σειράς αντιδράσεων επηρεάζει την σύνθεση γλυκαγόνου στο ήπαρ.

Εμβολιασμός κατά της Ηπατίτιδας Β 

Οι γνωστοί ιοί της ηπατίτιδας Β και της ηπατίτιδας C, προκαλούν φλεγμονή στο ήπαρ και διαρκή ερεθισμό του, ενώ σε βάθος χρόνου μπορούν μπορούν μεταπίψουν από το επίπεδο της οξείας ηπατίτιδας σε αυτό της χρόνιας, οδηγώντας το ήπαρ στο στάδιο της κίρρωσης. Το εμβόλιο ενάντια της ηπατίτιδας, είναι ένα πολύ απλό αλλά ισχυρό μέτρο πρόληψης ενάντια στις ιογενείς αυτές λοιμώξεις. 

Πλάνο φαρμακευτικής αγωγής

Σε συνεννόηση με τον θεράπων ιατρό, μπορεί να συνταγογραφηθεί κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή η οποία θα βοηθήσει στην μείωση περαιτέρω επιπλοκών. Επιπλέον, ο ασθενής πρέπει να είναι ενήμερος για τα φάρμακα τα οποία μπορεί να λάβει αλλά και την ποσότητα στην οποία μπορεί να τα λάβει, λόγω της μειωμένης ανοχής του ήπατος εξαιτίας της επηρεασμένης λειτουργικότητάς του.

Μεταμόσχευση ήπατος προτείνεται σε πάσχοντες που βρίσκονται στο τελικό στάδιο, των οποίων η υγεία φθίνει διαρκώς καθώς η κίρρωση που έχει υποστεί το ήπαρ δεν ανταποκρίνεται σε κάποια μέθοδο θεραπείας.

 

Πιθανές μελλοντικές θεραπείες

Γίνονται διαρκείς επιστημονικές προσπάθειες πάνω στην επέκταση των θεραπειών για την κίρρωση του ήπατος και συγκεκριμένα στην εύρεση θεραπειών που θα στοχεύουν τα ηπατικά κύτταρα ώστε να μειωθεί ή να εξαλειφθεί η ίνωση που οδηγεί στην κίρρωση. Ωστόσο, η επιτυχία είναι περιορισμένη και καμία στοχευμένη θεραπεία δεν είναι ακόμη αρκετά έτοιμη.

Κοινοποιήστε 

Βρείτε μας στο Facebook και στο Instagram

Επικοινωνία
 Η ομάδα μας
Διαφημιστείτε στη truemed.gr
Όροι χρήσης
Προσωπικά δεδομένα
Copyright©Truemed
Για περισσότερη ζωή
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

| Επικοινωνία | Η ομάδα μας | Διαφημιστείτε στη truemed.gr|  | Όροι χρήσης | Προσωπικά δεδομένα | Copyright©Truemed | |Για περισσότερη ζωή |
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

© 2019 TrueMed Media. All rights reserved. Our website services, content, and products are for informational purposes only. TrueMed Media does not provide medical advice, diagnosis, or treatment.