Μύξωμα: Ο πιο συνηθισμένος όγκος της καρδιάς

19-12-2022

Παναγιώτα Μπάκα

Ασυνήθιστο στο κοινό άκουσμα και όμως υπαρκτό… Στην καρδιά μπορεί να αναπτυχθούν όγκοι ή να προκύψουν ως αποτέλεσμα μεταστατικών όγκων από κάποιο άλλο όργανο του σώματος (κυρίως πνεύμονες). Ο συνηθέστερος καλοήθης όγκος της καρδιάς είναι το μύξωμα, το οποίο ουσιαστικά είναι μία μάζα μη φυσιολογικών πολλαπλασιαζόμενων κυττάρων, συνήθως χαρακτηρίζεται από βλεννώδη ιστό και συχνά κρέμεται από έναν μίσχο στον αριστερό κόλπο της καρδιάς, επηρεάζοντας πολλές φορές τη λειτουργία της μιτροειδούς βαλβίδας. Ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός ότι στις γυναίκες εμφανίζεται αρκετά πιο συχνά σε σχέση με τους άνδρες, ενώ η ηλικία δεν παίζει κανένα ρόλο.  Συνηθέστερα το μύξωμα εμφανίζεται τυχαία, χωρίς να υπάρχει κάποιος αιτιολογικός παράγοντας που το προκάλεσε. Ωστόσο, σε ένα μικρό ποσοστό περιπτώσεων (περίπου στο 10%) το μύξωμα μπορεί να είναι κληρονομικό.  Προτού ωστόσο αναλυθούν τα περαιτέρω χαρακτηριστικά καθώς και οι διαγνωστικές και θεραπευτικές μέθοδοι, σημαντική είναι η διάκριση του μυξώματος στις επιμέρους κατηγορίες. Πιο συγκεκριμένα, το μύξωμα μπορεί να ταξινομηθεί σε πρωτοπαθή ή σε μεταστατικό (δευτεροπαθή) όγκο. Ο πρωτοπαθής όγκος, ο οποίος με τη σειρά του μπορεί να διακριθεί σε καλοήθη και κακοήθη μύξωμα, εμφανίζεται στο 80% των περιπτώσεων. Στον αντίποδα, το μεταστατικό μύξωμα να αντιπροσωπεύει το υπόλοιπο 20% των ανθρώπων που εμφανίζουν αυτό το είδος όγκου στην καρδιά.

 

Το μύξωμα είναι καρκίνος;

Το μύξωμα δεν είναι καρκίνος. Πρόκειται για μία μάζα μη φυσιολογικών αναπτυσσόμενων κυττάρων που σχηματίζουν έναν όγκο. Εάν ο όγκος είχε μεταστατικές ιδιότητες, δηλαδή μπορούσε να εισβάλλει και να πολλαπλασιαστεί σε άλλους ιστούς, τότε θα ήταν γνωστός ως κακοήθης όγκος ή αλλιώς καρκίνος. Ωστόσο το μύξωμα δεν μεταναστεύει σε άλλους ιστούς και όργανα και για αυτό αναφέρεται ως καλοήθης όγκος.

Ιστοπαθολογία

Η ιστοπαθογένεση και προέλευση ενός μυξώματος δεν έχει αποδειχθεί, ωστόσο εικάζεται ότι προέρχεται από τον ανώμαλο πολλαπλασιασμό πολυδύναμων μεσεγχυματικών κυττάρων, κατά βάση σε αγγειοβριθή ιστό. Ιστολογικά σχηματίζονται δακτυλιοειδείς δομές σαν κορδόνια γύρω από ένα αιμοφόρο αγγείο, οι οποίες αποτελούνται από πολυγωνικά κύτταρα μυξώματος, χωρίς ευδιάκριτα κυτταρικά όρια (εικόνα 3). Παρατηρούμε σώματα Gandy-Gamma (εικόνα 4), τα οποία πρόκεινται για ίνες κολλαγόνου επικαλυμμένες με εναποθέσεις σιδήρου και ασβεστίου και αποτελεί ένα σπάνιο εύρημα των καρδιακών μυξωμάτων. Σε ένα ιστολογικό παρασκεύασμα υπάρχουν φλεγμονώδη κύτταρα, ενώ παράλληλα παρατηρείται ασβεστοποίηση και άφθονος βλενοννοπολυσακχαρίτης. 

Συμπτώματα

 Τα μυξώματα έχουν μία ευρεία συμπτωματολογία που εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση του όγκου. Όταν το μύξωμα βρίσκεται στα αρχικά στάδια πολλαπλασιασμού, είναι αρκετά πιθανό να μην γίνει αντιληπτό από τον ασθενή. Ωστόσο, όσο αναπτύσσεται ο όγκος, τα συμπτώματα γίνονται όλο και πιο εμφανή. 

Για παράδειγμα, σε περίπτωση που ο όγκος είναι αρκετά μεγάλος και βρίσκεται στην συχνότερη θέση εντόπισης (στον αριστερό κόλπο), μπορεί να εμποδίζει την ομαλή ροή αίματος στην αριστερή κοιλία με αποτέλεσμα διαταραχές στην προώθηση αίματος προς το υπόλοιπο σώμα. Όταν μάλιστα ο όγκος αποφράσσει τη μιτροειδή βαλβίδα υπάρχει κίνδυνος μειωμένης αιματικής ροής στον εγκέφαλο, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε συγκοπικό επεισόδιο (λιποθυμία). Παράλληλα, παρεμπόδιση της φυσιολογικής λειτουργίας της μιτροειδούς λόγω του όγκου, έχει ως αποτέλεσμα την αυξημένη συσσώρευση αίματος τους πνεύμονες, προκαλώντας πνευμονικό οίδημα, με αποτέλεσμα ο ασθενής να εμφανίζει συμπτώματα όπως δύσπνοια και στηθάγχη. Στην περίπτωση που ο όγκος εντοπίζεται στο δεξιό ημιμόριο της καρδιάς, ο ασθενής εμφανίζει συμπτώματα δεξιάς καρδιακής ανεπάρκειας, στα οποία συμπεριλαμβάνεται η φλεβική συμφόρηση (γίνεται εύκολα αντιληπτή στη κλινική εικόνα του ασθενούς, από τη διάταση των σφαγίτιδων), οίδημα στα κάτω άκρα και σπληνομεγαλία.

Στην περίπτωση που κάποιο κομμάτι του μυξώματος αποκολληθεί, είναι επικίνδυνο να προκαλέσει την απόφραξη κάποιας αρτηρίας και κατά συνέπεια εμβολή. Εάν το μύξωμα βρίσκεται στο δεξιό ημιμόριο της καρδιάς , το έμφρακτο θα ταξιδέψει στους πνεύμονες και θα προκαλέσει πνευμονική εμβολή. Εφόσον το μύξωμα βρίσκεται στη συνηθέστερη θέση εντόπισης, τον αριστερό κόλπο, το έμφρακτο θα προχωρήσει προς τον εγκέφαλο, προκαλώντας εγκεφαλικό. Για αυτό το λόγο, πολλοί ασθενείς δεν γνωρίζουν πως  έχουν αναπτύξει μύξωμα μέχρι να συμβεί κάποιο εγκεφαλικό, καθώς η υπόλοιπη συμπτωματολογία συνήθως αγνοείται. 

 

Διάγνωση

Η διάγνωση των μυξωμάτων, όπως άλλωστε και όλων των καρδιακών όγκων, γίνεται κυρίως με υπερηχοκαρδιογράφημα. Ειδικότερα, διοισοφαγικό υπερηχοκαρδιογράφημα χρησιμοποιείται κυρίως για εύρεση όγκων στους κόλπους της καρδιάς, ενώ το διαθωρακικό υπερηχογράφημα, προτιμάται για την καλύτερη απεικόνιση κοιλιών. Για πιο λεπτομερή απεικόνιση του καρδιακού όγκου και προσδιορισμό των χαρακτηριστικών του όγκου χρησιμοποιείται επιπλέον μαγνητική (MRI) και αξονική τομογραφία καρδιάς (CT). 

Πώς αντιμετωπίζεται το μύξωμα;

Το μύξωμα αντιμετωπίζεται χειρουργικά με πολύ θετική μελλοντική πρόγνωση επιβίωσης και καθολικής αφαίρεσης μυξώματος. Ωστόσο σε ένα 1-2% των ανθρώπων υπάρχει πιθανότητα επανεμφάνισης μυξώματος. Η υποτροπή αυτή είναι πιο συχνή σε άτομα που έχουν σύμπλεγμα Carney. Συνήθως το μύξωμα αφαιρείται με χειρουργική επέμβαση ανοιχτής καρδιάς, ενώ πιο πρόσφατα δεδομένα προτείνουν και τη ενδοσκοπική αφαίρεση ως πιθανό τρόπο αφαίρεσης του μυξώματος. Και οι δύο τεχνικές φαίνεται να είναι εξίσου αποτελεσματικές, απλά κατά την ενδοσκοπική εγχείρηση έρευνες δείχνουν μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο μετεγχειρητικά και προτιμάται κυρίως για αισθητικούς λόγους. Βέβαια, ο κάθε ασθενής είναι διαφορετικός και το χειρουργικό πλάνο θα πρέπει να αποφασίζεται από τον εκάστοτε γιατρό.

Αυτό που πρέπει να συγκρατήσουμε είναι ότι μύξωμα στην καρδιά είναι μία σπάνια κατάσταση η οποία είναι όμως αντιμετωπίσιμη. Ωστόσο αν ο ασθενής αμελήσει να υποβληθεί σε έγκαιρη χειρουργική αφαίρεση, μπορεί να οδηγηθεί μέχρι και στον θάνατο. Βέβαια, ακόμη και μετά το χειρουργείο συνιστάται μακροχρόνια υπερηχογραφική παρακολούθηση τόσο στον ίδιο τον ασθενή, όσο και στους συγγενείς πρώτου βαθμού προκειμένου να αποκλειστεί η οικογενειακή κληρονομικότητα. Κλείνοντας, το καρδιακό μύξωμα σε πολλές περιπτώσεις είναι δύσκολο να διαγνωστεί, για αυτό το λόγο προτείνεται στον ετήσιο έλεγχο να συμπεριλαμβάνεται και ένα υπερηχοκαρδιογραφήμα, το οποίο θα μπορούσε άμεσα να υποδείξει κάποιο παθολογικό εύρημα που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης ή περαιτέρω διερεύνησης.  

Βιβλιογραφία

1) https://www.merckmanuals.com/professional/cardiovascular-disorders/cardiac-tumors/cardiac-tumors

2) http://www.onasseio.gr/

3) https://www.osmosis.org/   

4) Kadiroğulları E, Onan B, Aydın Ü, Başgöze S, Şen O. A comparison of robotically-assisted endoscopic versus sternotomy approach for myxoma excision: A single-center experience. Turk Gogus Kalp Damar Cerrahisi Derg. 2020 Jul 28;28(3):450-459.

5) https://my.clevelandclinic.org/

6) https://www.pathologyoutlines.com/topic/hearttumormyxoma.html

7) Digital Pathology JC (https://twitter.com/digitalpathjc/status/950610303045292032)

Κοινοποιήστε 

Βρείτε μας στο Facebook και στο Instagram

Επικοινωνία
 Η ομάδα μας
Διαφημιστείτε στη truemed.gr
Όροι χρήσης
Προσωπικά δεδομένα
Copyright©Truemed
Για περισσότερη ζωή
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

| Επικοινωνία | Η ομάδα μας | Διαφημιστείτε στη truemed.gr|  | Όροι χρήσης | Προσωπικά δεδομένα | Copyright©Truemed | |Για περισσότερη ζωή |
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

© 2019 TrueMed Media. All rights reserved. Our website services, content, and products are for informational purposes only. TrueMed Media does not provide medical advice, diagnosis, or treatment.