Πνευμοθώρακας: Η παθολογική συλλογή αέρα στην υπεζωκοτική κοιλότητα

22-7-2023

Μπάτσαρη Ελένη

Η διαρροή αέρα (AL) είναι ένα κλινικό φαινόμενο που σχετίζεται με τη διαρροή ή τη διαφυγή αέρα από χώρους μιας κοιλότητας που υπό κανονικές συνθήκες, δεν έχουν. Η ορολογία σύνδρομο διαρροής αέρα (ALS) είναι η παρουσία διαρροής αέρα με συναφή συμπτώματα αναπνευστικής δυσχέρειας. Οι κοιλότητες που περιέχουν αέρα είναι ο ανώτερος αεραγωγός (Τραχειοβρογχικό δέντρο, τα ιγμόρεια, ηθμοειδής κόλπος ,μετωπιαίος κόλπος, γναθιαίος κόλπος) και ο γαστρεντερικός σωλήνας (οισοφάγος, στόμαχος,  το λεπτό έντερο, το παχύ έντερο)

Η διαφυγή αέρα από την κοιλότητα που περιέχει, σε κοιλότητα που δεν περιέχει , μπορεί να δημιουργήσει μια κατάσταση όπου ορισμένα ζωτικά όργανα της δεύτερης κοιλότητας μπορεί να συμπιεστούν, δημιουργώντας καταστάσεις απειλητικές για τη ζωή. Αυτές οι απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις μπορεί να προκληθούν λόγω συμπίεσης του πνεύμονα, της καρδιάς  ή των μεγάλων αιμοφόρων αγγείων με αποτέλεσμα η ανταλλαγή αερίων ή η ροή του αίματος να επηρεάζεται σοβαρά. 

Ορισμένα παραδείγματα:

  • Πνευμοθώρακας – η παρουσία αέρα στην υπεζωκοτική κοιλότητα
  • Πνευμοπερικάρδιο – η παρουσία αέρα στον περικαρδιακό σάκο
  • Πνευμοπεριτόναιο – η παρουσία αέρα στην περιτοναϊκή κοιλότητα
  • Υποδόριο εμφύσημα – η παρουσία αέρα στον υποδόριο ιστό

 

Η παρουσία αέρα στην υπεζωκοτική κοιλότητα που σχετίζεται με την κατάρρευση του πνεύμονα (Πνευμοθώρακας) έχει κλινική σημασία λόγω του κινδύνου κατάρρευσης των αεραγωγών. 

 

Ανατομία θωρακικής κοιλότητας

Η θωρακική κοιλότητα αποτελείται από δύο υπεζωκοτικές κοιλότητες και το μεσοθωράκιο.

Το μεσοθωράκιο αποτελεί το κεντρικό διαμέρισμα της θωρακικής κοιλότητας και περιέχει όλα τα θωρακικά σπλάγχνα και τις δομές εκτός από τους πνεύμονες. Κάθε υπεζωκοτική κοιλότητα επενδύεται από έναν υπεζωκοτικό σάκο (υπεζωκότας) ο οποίος αναδιπλώνεται και καλύπτει την έξω επιφάνεια των πνευμόνων. Κάθε υπεζωκότας αποτελείται από 2 συνεχόμενα πέταλα, το σπλαγχνικό πέταλο και το τοιχωματικό πέταλο. Ο σπλαγχνικός υπεζωκότας καλύπτει στενά τους πνεύμονες και προσφύεται πάνω σε όλες τις επιφάνειες του. Ο τοιχωματικός υπεζωκότας προσφύεται στο θωρακικό τοίχωμα, στο μεσοθωράκιο και το διάφραγμα. Στην υπεζωκοτική κοιλότητα, ο σχισμοειδής χώρος μεταξύ των πετάλων του υπεζωκότα, περιέχει το πλευρικό ή υπεζωκοτικό υγρό , το οποίο επιτρέπει στα πέταλα του υπεζωκότα να ολισθαίνουν ομαλά το ένα πάνω στο άλλο κατά την διάρκεια της αναπνοής. 

Εικόνα 1

 

Τι είναι ο πνευμοθώρακας; 

Ο πνευμοθώρακας προκαλείται από την παθολογική είσοδο αέρα στην υπεζωκοτική κοιλότητα και κατηγοριοποιείται σε αυτόματο (πρωτοπαθή , δευτεροπαθή)  και τραυματικό (μετά από κάκωση, ιατρογενή).

 

Ποιοι είναι οι τύποι και ποια τα αίτια του πνευμοθώρακα;

Ως πρωτοπαθής χαρακτηρίζεται ο αυτόματος πνευμοθώρακας που δεν σχετίζεται με κάποια εμφανή πνευμονική νόσο. Εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες (αναλογία 6:1) και ο ασθενής τυπικά είναι ψηλός, λεπτός, άρρεν, καπνιστής και κάτω των 40 ετών. Οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς έχουν υπουπεζωκοτικές φυσαλίδες που δεν είναι ακτινογραφικά εμφανείς.

Ως δευτεροπαθής χαρακτηρίζεται ο αυτόματος πνευμοθώρακας που είναι αποτέλεσμα κάποιας υποκείμενης πνευμονικής νόσου. Από τις αποφρακτικές πνευμονικές νόσους , αυτές που σχετίζονται με δευτεροπαθή αυτόματο πνευμοθώρακα είναι το βρογχικό άσθμα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και η κυστική ίνωση ενώ από τις διάμεσες πνευμονοπάθειες σχετίζονται η ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση, το ηωσινόφιλο κοκκίωμα και η λεμφαγγειολειομυομάτωση. Ακόμη, η πνευμονία από Pneumocystis jiroveci και το σύνδρομο Marfan συνδέονται με την εμφάνιση δευτεροπαθούς αυτόματου πνευμοθώρακα.

Ο πνευμοθώρακας ανάλογα με το αν υπάρχει επικοινωνία της θωρακικής κοιλότητας με το εξωτερικό περιβάλλον διακρίνεται σε ανοιχτό και κλειστό.

Τραυματικός Πνευμοθώρακας

Μετά από κάκωση:

Ο τραυματικός πνευμοθώρακας μπορεί να προκληθεί από τραύμα στο θώρακα κατά τη διάρκεια αυτοκινητιστικού ατυχήματος, κάταγμα πλευρών, έντονο χτύπημα στο θώρακα κατά τη διάρκεια ενός αθλήματος επαφής,( όπως το ράγκμπι),τραύμα από μαχαίρι ή σφαίρα στο θώρακα.

Ιατρογενής:

Σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς, ο ιατρογενής πνευμοθώρακας που προκαλεί διαρροή αέρα μπορεί να συμβεί από τις ακόλουθες καταστάσεις:

  • Βαρότραυμα  – Επιθετική χρήση υψηλής πίεσης ή όγκου σε ασθενείς που έχουν τοποθετηθεί σε μηχανικό αερισμό ή ταλαντευόμενο αερισμό υψηλής συχνότητας, ειδικά για ασθενείς με σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας.
  • Η τοποθέτηση μιας υποκλείδιας κεντρικής γραμμής  – Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην εισαγωγή αέρα στην υπεζωκοτική κοιλότητα δημιουργώντας πνευμοθώρακες και διαρροές αέρα.
  • Χειρουργικές επεμβάσεις  – Όταν σχετίζονται με δομές του πνεύμονα, της καρδιάς και του μεσοθωρακίου, αυτές μπορεί να δημιουργήσουν σύνδρομο διαρροής αέρα.

 

Καθημερινές δραστηριότητες:

Οι αλλαγές στην πίεση  κατά την κατάδυση ή την αναρρίχηση μπορεί επίσης να προκαλέσουν τραυματικό πνευμοθώρακα. Η αλλαγή στο υψόμετρο μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση φυσαλίδων αέρα στους πνεύμονες και ύστερα στη ρήξη τους, οδηγώντας στην κατάρρευση του πνεύμονα.

 

Κλινική εικόνα

Η τυπική συμπτωματολογία περιλαμβάνει ετερόπλευρο πλευριτικό άλγος και δύσπνοια, με το κυριότερο σύμπτωμα να είναι ο οξύς διαξιφιστικός πόνος στον θώρακα και δύσπνοια. Η φυσική εξέταση μπορεί να μην αναδείξει παθολογικά ευρήματα (έκταση <15% του ημιθωρακίου).

Το συχνότερο εύρημα είναι η ταχυκαρδία ενώ σε μεγάλους πνευμοθώρακες, συχνά ευρήματα είναι η τυμπανικότητα στην επίκρουση, η μειωμένη κινητικότητα του θωρακικού τοιχώματος και οι μειωμένοι ή απόντες αναπνευστικοί ήχοι.

Πνευμοθώρακας υπό τάση

Όταν στο εξωτερικό θωρακικό τοίχωμα ή στον υπεζωκότα δημιουργηθεί μηχανισμός βαλβίδας μονής κατεύθυνσης, μικρές ποσότητες αέρα συσσωρεύονται συνεχώς στον υπεζωκοτικό χώρο με αποτέλεσμα την συνεχώς αυξανόμενη πίεση μέσα σε αυτόν και την πρόκληση πνευμοθώρακα υπό τάση, στον οποίο εμφανίζεται συμπίεση του σύστοιχου πνεύμονα, αντίθετη μετατόπιση του μεσοθωρακίου και κατάσπαση του σύστοιχου ημιδιαφράγματος.  Στον πνευμοθώρακα υπό τάση, παρατηρούνται ,επίσης, υπόταση, κυάνωση και παρεκτόπιση της τραχείας, της καρδιάς και των μεγάλων αγγείων προς την αντίθετη πλευρά λόγω των πιεστικών φαινομένων που ασκούνται στην καρδιά και τα μεγάλα αγγεία του μεσοθωρακίου.

 

Διάγνωση

Η διάγνωση του πνευμοθώρακα είναι κλινική, και η ακτινογραφική απεικόνιση χρησιμοποιείται για την τεκμηρίωση της διάγνωσης. Η αξονική τομογραφία κρίνεται απαραίτητη όταν η διάγνωση θεωρείται πιθανή και δεν τεκμηριώνεται με την ακτινογραφία θώρακος.

Εικόνα 2

Πνευμοθώρακας υπό τάση.  Παρουσία αέρα στο αριστερό ημιθωράκιο με μεγάλη μετατόπιση της  τραχείας, καρδίας και των μεγάλων αγγείων προς τα δεξιά.

Εικόνα 3

Αξονική τομογραφία  θώρακος με αερώδεις κύστεις στην κορυφή του πνεύμονα αμφοτερόπλευρα.

 

Διαφορική διάγνωση

Οι διαφορικές διαγνώσεις του πνευμοθώρακα περιλαμβάνουν:

  •  βακτηριακή ή ιογενής πνευμονία
  • Διαχωρισμός της αορτής
  • Έμφραγμα μυοκαρδίου
  • Πνευμονική εμβολή
  • Οξεία περικαρδίτιδα
  • Σπασμός οισοφάγου
  • Ρήξη οισοφάγου
  • Κάταγμα πλευράς
  • Διαφραγματικές κακώσεις

 

Αντιμετώπιση Πνευμοθώρακα

Σε τραυματία αιμοδυναμικά σταθερό προηγείται η ακτινογραφία θώρακα κατά προτίμηση σε όρθια θέση εάν το επιτρέπουν οι συνθήκες. Εάν υπάρχει αιμοδυναμική επιβάρυνση, ή έντονη δύσπνοια προηγείται η τοποθέτηση σωλήνα παροχέτευσης στο 5° μεσοπλεύριο διάστημα στην μέση μασχαλιαία γραμμή.  Στην περίπτωση του ανοικτού πνευμοθώρακα διακόπτουμε την επικοινωνία της υπεζωκοτικής κοιλότητας με την ατμόσφαιρα, μετατρέπουμε τον πνευμοθώρακα σε κλειστό και μετά τον παροχετεύουμε.

Συγκεκριμένα, 

  • Αν  ο πνευμοθώρακας είναι  μικρός ( 10% )  αντιμετωπίζεται συντηρητικά με χορήγηση οξυγόνου.

 O ασθενής τίθεται υπό παρακολούθηση για τουλάχιστον  ένα 24ωρο. Στη περίπτωση που ο πνευμοθώρακας μεγαλώσει τότε πρέπει να τοποθετηθεί σωλήνας κλειστής παροχέτευσης.

 

  • Ένας πνευμοθώρακας > 10%  αντιμετωπίζεται με τοποθέτηση σωλήνα κλειστής παροχέτευσης.  Με αυτόν τον  τρόπο παροχετεύεται ο αέρας που βρίσκεται στο ημιθωράκιο επιτρέποντας στον πνεύμονα να εκπτυχθεί  και να ανακτήσει τον χώρο του. 

 

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται οι ασθενείς που έχουν ένδειξη παροχέτευσης του

Ημιθωρακίου (bullau- chest drainage system) αλλά εμφανίζουν:

  •  διαταραχές πηκτικότητας του αίματος (κίνδυνος σημαντικής αιμορραγίας)
  •  ενδοϋπεζωκοτικές συμφύσεις (κίνδυνος τραυματισμού του πνεύμονα)
  •  μετατραυματική ενδοϋπεζωκοτική θέση ενδοκοιλιακών οργάνων, συνήθως

μετά από ρήξη του ημιδιαφράγματος (κίνδυνος διάτρησης κοίλου οργάνου)

Επίσης ,ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται όταν έχει προηγηθεί πνευμονεκτομή (κίνδυνος

τραυματισμού της καρδιάς)

  • Αν υπάρχει διαφυγή αέρα (διότι η ραγεισα αερώδης κύστη δεν έχει επουλωθεί ή είναι μεγάλη) για χρονικό διάστημα > 48 h  τότε ο πνευμοθώρακας ονομάζεται εμμένων και είναι ένδειξη για χειρουργείο ακόμα και αν είναι το πρώτο επεισόδιο.


  • Στις περιπτώσεις που ο πνευμοθώρακας
  • είναι «υπό τάση» ,
  • συνυπάρχει πλευριτικό υγρό
  • συνοδεύεται από μεγάλη δύσπνοια
  • αφορά και τα δύο ημιθωράκια  (αμφοτερόπλευρος)

Θα πρέπει να γίνει παροχέτευση με την εισαγωγή θωρακικού σωλήνα.

Ενδείξεις χειρουργικής αντιμετώπισης πνευμοθώρακα

 

H θωρακοσκοπική (VATS) αποτελεί τη χειρουργική αντιμετώπιση εκλογής κατά την οποία με τη βοήθεια μικρών τομών που διενεργούνται στο θωρακικό τοίχωμα, εισέρχεται το θωρακοσκόπιο ( camera ) και τα χειρουργικά εργαλεία.

Οι ενδείξεις της χειρουργικής αντιμετώπισης του πνευμοθώρακα είναι :

  • Εμμένων πνευμοθώρακας (διαφυγή αέρος για διάστημα μεγαλύτερο των 48 h).
  • Υποτροπιάζων πνευμοθώρακας ( δεύτερο επεισόδιο ).
  • Ύπαρξη μεγάλης αερώδους κύστης .
  • Κοινωνικό- επαγγελματικοί  λόγοι, που αποτελούν ένδειξη για χειρουργική θεραπεία από το πρώτο επεισόδιο όπως πιλότος αεροσκάφους, δύτης (scuba diver) , οδηγός λεωφορείου, ναυτικός, μόνιμος κάτοικος απομονωμένης περιοχής ( μικρού νησιού, ορεινού χωριού κλπ).
  • Ιστορικό πνευμοθώρακα από το αντίθετο ημιθωράκιο.
  • Ταυτόχρονος αμφοτερόπλευρος πνευμοθώρακας.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ :

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482161/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK513222/

http://www.xeirourgiki-thorakos.gr/pathiseis-thorakos/protopathis-karkinos-pnevmona/10-pnevmothorakas

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441885/

https://anesthesia.gr/download/TOMOS_12/tefhos_24/18.pdf

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15304-collapsed-lung-pneumothorax

https://www.healthdirect.gov.au/pneumothorax

https://www.uptodate.com/contents/image?imageKey=SURG%2F119716

https://www.josephzacharias.com/thoracic-surgery/endoscopic-vats-surgery-pneumothorax

The John Hopkins ,Παθολογία

Netter’s Άτλας Ανατομίας του Ανθρώπου

Εγχειρίδιο Κλινικών Νοσηλευτικών Πρωτοκόλλων Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών ΄΄Η Σωτηρία΄΄ , τίτλος : Προετοιμασία και Παρακολούθηση Λειτουργίας Μονάδας Θωρακικής Παροχέτευσης, 2017

Κοινοποιήστε 

Παραφίμωση: Αίτια, Συμπτώματα, Επιπλοκές και Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Παραφίμωση: Αίτια, Συμπτώματα, Επιπλοκές και Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Η παραφίμωση είναι μία επείγουσα ιατρική κατάσταση κατά την οποία η ακροποσθία, δηλαδή το δέρμα που καλύπτει την κεφαλή του πέους, δεν επιστρέφει στη φυσιολογική της θέση μετά την έλξη προς τα πίσω

Βρείτε μας στο Facebook και στο Instagram

Επικοινωνία
 Η ομάδα μας
Διαφημιστείτε στη truemed.gr
Όροι χρήσης
Προσωπικά δεδομένα
Copyright©Truemed
Για περισσότερη ζωή
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

| Επικοινωνία | Η ομάδα μας | Διαφημιστείτε στη truemed.gr|  | Όροι χρήσης | Προσωπικά δεδομένα | Copyright©Truemed | |Για περισσότερη ζωή |
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

© 2019 TrueMed Media. All rights reserved. Our website services, content, and products are for informational purposes only. TrueMed Media does not provide medical advice, diagnosis, or treatment.