Reiter syndrome

Μαρίνα Αντωναράκη

Το σύνδρομο Reiter ή αλλιώς  αντιδραστική αρθρίτιδα, είναι μια μορφή αρθρίτιδας που αναπτύσσεται ως αντίδραση σε μια λοίμωξη σε ένα άλλο μέρος του σώματος: είτε  στο ουρογεννητικό σύστημα είτε στο  γαστρεντερικό σύστημα ή ακόμα και στο αναπνευστικό σύστημα. Η πάθηση έχει μια χαρακτηριστική τριάδα συμπτωμάτων: αρθρίτιδα συνήθως στα γόνατα, τους αστραγάλους και τα πόδια, ουρηθρίτιδα και επιπεφυκίτιδα ή ραγοειδίτιδα.

 Μπορεί να αναπτυχθεί βάσει πηγών  ως αντίδραση σε σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις. Επί παραδείγματι η πιο συχνή σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη που σχετίζεται με το σύνδρομο Reiter είναι η λοίμωξη από chlamydia trachomatis.Τα υπεύθυνα  βακτήρια που προκαλούν την αντιδραστική αρθρίτιδα είναι: Chlamydia trachomatis(ουρογεννητικές λοιμώξεις), Salmonella, Shigella,Yersinia και Campylobacte (γαστρεντερικές λοιμώξεις).Άλλα βακτήρια που φαίνεται να  προκαλούν αντιδραστική αρθρίτιδα και οι μολύνσεις τους  είναι πολύ κοινές είναι το Ureaplasma urealyticum, η Salmonella spp, η Shigella spp, η Yersinia spp και το Campylobacter spp.

Για το σύνδρομο αυτό δεν υπάρχει συγκεκριμένο διαγνωστικό κριτήριο. Το πιο σημαντικό είναι να ληφθεί καταλλήλως και ενδελεχώς το ιστορικό του αςθενούς. Επομένως η διάγνωση οφείλεται στα συμπτώματα.

Το σύνδρομο Reiter είναι παρατηρήσιμο σε άνδρες ηλικίας 20-40 ετών  παρά στις γυναίκες, και εμφανίζεται πιο συχνά σε ανθρώπους της λευκής φυλής, λόγω της υψηλής συχνότητας του HLA-B27 γονιδίου στο λευκό πληθυσμό. Επίσης οι ασθενείς με ιό HIV έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης αντιδραστικής αρθρίτιδας. 

Η τροφική δηλητηρίαση και γενικά    η γαστρεντερική λοίμωξη μπορεί  να προηγείται της ασθένειας.  Ερευνες φαίνεται να καταδεικνύουν ότι η εκδήλωση του συνδρόμου αυτού  είναι περίπου τρεις εβδομάδες μετά τη λοίμωξη που αναφέρθηκε παραπάνω.

Παρόλα αυτά   οι  καλλιέργειες αρθρικού υγρού είναι αρνητικές, γεγονός που κατάφορα  αναδεικνύει ότι η αντιδραστική αρθρίτιδα είναι απότοκο  είτε μια υπερ-διεγερμένης αυτοάνοσης απόκρισης  είτε από τα  βακτηριακά αντιγόνα. Δείγμα θα ληφθεί  από την  ουρήθρα, τον τράχηλο και το λαιμό για  να ταυτοποιηθούν οι υπεύθυνοι μικροοργανισμοί. Οι καλλιέργειες μπορεί επίσης να γίνουν σε δείγματα  κοπράνων ή σε υγρό που λήφθηκε από αρθροσκόπηση. Οι μη-ειδικές εξετάσεις περιλαμβάνουν τη C-αντιδρώσα πρωτεΐνη και τη ταχύτητα καθίζησης των ερυθροκυττάρων.Μπορεί ακόμα να πραγματοποιηθεί εξέταση αίματος για τον γενετικό δείκτη HLA-B27. (Το HLA-B27 αντιγόνο είναι μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη που βρίσκεται στην επιφάνεια των λευκών αιμοσφαιρίων και βοηθά με απλά λόγια  το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού να διακρίνει τα δικά του κύτταρα από τους εισβολείς.)Περίπου ¾  των ασθενών με αρθρίτιδα  Reiter εμφανίζει αυτό το γονίδιο. 

Η αντιδραστική αρθρίτιδα έχει δικό της τρόπο λειτουργίας. Δηλαδή είναι αυτό-περιοριστική, συχνά επαναλαμβανόμενη,  μπορεί να γίνει χρόνια ή να εμφανίσει εξέλιξη συμπτωμάτων προοδευτικά. Οι ασθενείς έχουν  συμπτώματα που διαρκούν λίγες εβδομάδες έως έξι μήνες. Ένα ποσοστο 15-50% έχει επαναλαμβανόμενες κρίσεις αρθρίτιδας. Υπάρχουν όμως παραδείγματα ασθενών τα οποία αναφέρουν  αναπηρία εκτός της  χρόνια αρθρίτιδας, κάποιες  καρδιακές παθήσεις, συσσωρεύσεις αμυλοειδούς, αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, νεφροπάθεια ανοσοσφαιρίνης Α, καρδιακές ανωμαλίες αγωγιμότητας ακόμα και ανεπάρκεια αορτής. Αυτές είναι μεμονωμένες περιπτώσεις όμως είναι πραγματικές για αυτό και θα πρέπει να είναι ενημερωμένη η ιατρική κοινότητα.

Γενικά όμως οι περισσότεροι ασθενείς με αντιδραστική αρθρίτιδα αναμένεται να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή με κάποιες «προσαρμογές»  προκειμένου να προστατευθούν τα συστήματα οργάνων που έχουν επηρεαστεί.

Κάποιοι ασθενείς στη βιβλιογραφία αναφέρουν  μη επώδυνα έλκη στον βλεννογόνο του στόματος, στη γλώσσα, στον ουρανίσκο, στα χείλη αλλα και στη βάλανο του πέους, ενώ κάποιοι στα  συμπτώματα τους περιλάμβαναν  απώλεια βάρους,  έλλειψη όρεξης και κόπωση. Μπορεί επίσης να παρουσιαστούν δερματικά εξανθήματα και αλλοιώσεις στα νύχια. Φαίνεται ότι οι ασθενείς εμφανίζουν πόνο και δυσκολία κατά την ούρηση. Οι άνδρες εμφανίζουν ουρηθρικό έκκριμα και οι γυναίκες  εμφανίζουν τραχηλίτιδα. Σε κάποια περιστατικά συνυπήρχε κυστίτιδα, αιματουρία και πρωκτίτιδα. Στη συμπτωματολογία τίθεται ο πυρετός, και η  ερυθρότητα του οφθαλμού (επιπεφυκίτιδα).Όσον αφορά  τις αρθρώσεις του ασθενούς, έχουμε πόνο και οίδημα στις φτέρνες και  στον αχίλλειο τένοντα και γενικά μια δυσφορία στις αρθρώσεις που στηρίζουν το ανθρώπινο σώμα, όπως το ισχίο, το γόνατο και την οσφυϊκή περιοχή. Εμφανίζεται ακόμα και ενθεσίτιδα, δηλαδή μια φλεγμονή στα σημεία όπου οι τένοντες και οι σύνδεσμοι προσκολλώνται στα οστά, όπως στις φτέρνες ή τις πέλματα των ποδιών.

Η θεραπεία επικεντρώνεται κυρίως στην ύφεση  των συμπτωμάτων και συνήθως  περιλαμβάνει: αντιβιοτικά, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), κορτικοστεροειδή και ασοκατασταλτικά σε πιο χρόνιες περιπτώσεις.Τα αναλγητικά και ιδιαίτερα τα NSAIDs, η σουλφασαλαζίνη, τα στεροειδή και τα ανοσοκατασταλτικά μπορεί να είναι απαραίτητα για τους ασθενείς που έχουν σοβαρά συμπτώματα.

Η έγκαιρη διάγνωση είναι επομένως κρίσιμη και καθοριστική  για την αντιμετώπιση του συνδρόμου. Η παρακολούθηση από ρευματολόγο και η επίσκεψη σε φυσικοθεραπευτή  είναι απαραίτητη. Ταυτόχρονα όμως πρέπει να ακολουθεί και σωστή ισορροπημένη διατροφή.

Βιβλιογραφικές πηγές: