Νοσηλευτική φροντίδα σε ηλικιωμένο ασθενή με χρόνιο αναπνευστικό πρόβλημα
29-12-2021
Κυβετού Μαρία
Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ορίζεται ως: «μια χρόνια, αργά εξελισσόμενη, αναπνευστική διαταραχή που χαρακτηρίζεται με αποφρακτικό αναπνευστικό πρότυπο, σπανίως αναστρέψιμο». Ευθύνεται για την πρώιμη (και σε υψηλό ποσοστό) θνησιμότητα, καθώς και, το αυξημένο, οικονομικό κόστος νοσηλείας (Ραφτόπουλος Β., 2011). Η πρόβλεψη για το 2020, επισημαίνει ότι η ΧΑΠ, θα είναι η τρίτη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως (από έκτη το 1990) και η πέμπτη κύρια αιτία πρόωρης θνησιμότητας ή αναπηρίας (12η αιτία για το 1990).
Στην πραγματικότητα, ο παραπάνω ορισμός, καλύπτει έναν αριθμό παθολογικών οντοτήτων. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει τις νόσους: χρόνια βρογχίτιδα, χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, εμφύσημα, και, την πνευμονική υπέρταση (την οποία, θα αναλύσουμε περαιτέρω).
Η πνευμονική υπέρταση (PH) αποτελεί μια αιμοδυναμική και παθοφυσιολογική κατάσταση που ορίζεται ως η «αύξηση της μέσης πνευμονικής αρτηριακής πίεσης ≥ 25 mmHg σε κατάσταση ηρεμίας», όπως εκτιμάται κλινικά, μετά από καθετηριασμό του δεξιού τμήματος της καρδιάς (RHC)(Gardiol, 2017). Ταξινομείται, σε πέντε ομάδες, καθεμία από τις οποίες χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα κλινικά χαρακτηριστικά (Chebib et al, 2018). Βασικό παθοφυσιολογικό αίτιο για την ομάδα 3, συνιστούν οι αποφρακτικές ή περιοριστικές πνευμονικές παθήσεις ή/και η υποξαιμία (Chebib et al, 2018). Συχνά, εμφανίζεται ως επιπλοκή, του νοσηρού συνδυασμού, της σοβαρής χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ), της πνευμονική ίνωσης και του εμφυσήματος (Chebib et al, 2018).
Κύριος παράγοντας κινδύνου, παραμένει το ενεργό κάπνισμα. Περισσότερο γνωστοί, γίνονται εκλυτικοί παράγοντες, όπως το επάγγελμα/επαγγελματικό περιβάλλον, οι λοιμώξεις και ο ρόλος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης (Raherison et al,2009). Επιπρόσθετα, ο επιπολασμός της ΧΑΠ, αυξάνεται με την ηλικία. Ο κίνδυνος πενταπλασιάζεται σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, συγκριτικά με ασθενείς κάτω των 40. Σύμφωνα με την Πλατή, Χ. (2008), ο αυξημένος κίνδυνος για τους ηλικιωμένους οφείλεται και στο γεγονός ότι «οι πνεύμονες στην προχωρημένη ηλικία χάνουν την ελαστικότητά τους επειδή μεταβάλλεται η σύσταση της ελαστίνης».
Οι θεραπευτικές παρεμβάσεις ποικίλουν, αλλά, «gold standard» συνιστά η διαλείπουσα ή μόνιμη οξυγονοθεραπεία. Εμείς, θα εστιάσουμε, στη μόνιμη.
Η Οξυγονοθεραπεία ως μόνιμη υποστήριξη σε ασθενή με ΧΑΠ:
Στη δεκαετία του 1970, μελετήθηκε για πρώτη φορά η αποτελεσματικότητα του συμπληρωματικού οξυγόνου στη μείωση της Πνευμονικής αρτηριακής πίεσης στη ΧΑΠ (Opitz et al,2018). Τα αποτελέσματα της μακροχρόνιας θεραπείας με οξυγόνο (LTO2) στην πνευμονική αιμοδυναμική, τη λειτουργία του ασθενούς και την επιβίωση, αξιολογήθηκαν σε δύο μεγάλες πολυκεντρικές μελέτες (Opitz et al,2018). Αν και έχει αποδειχθεί ότι η θνησιμότητα επηρεάστηκε σχετικά από την οξυγονοθεραπεία, η αυξημένη επιβίωση δεν συσχετίστηκε με θετικές αλλαγές στην πνευμονική αιμοδυναμική. Το οξυγόνο εξακολουθεί να είναι ζωτικής σημασίας για τη θεραπεία της Πνευμονικής Υπέρτασης σε ασθενείς με ΧΑΠ (Ραφτόπουλος Β., 2011), αλλά δεν παύει να αποτελεί μέρος της παρηγορητικής φροντίδας, μιας νόσου τελικού σταδίου. Η μακροχρόνια χορήγηση οξυγόνου αυξάνει την επιβίωση σε ασθενείς με σοβαρή υποξαιμία, ενώ δεν επιμηκύνει το χρόνο μέχρι τον θάνατο ή την πρώτη νοσηλεία, ούτε παρέχει διαρκές όφελος για την κατάσταση της υγείας, σε ασθενείς με σταθερή ΧΑΠ (2022 GOLD REPORTS).
Η μακροχρόνια οξυγονοθεραπεία ενδείκνυται για ασθενείς που έχουν PaO2<7,3kPa(55mmHg) ή SaO2<88%, με ή χωρίς επιβεβαιωμένη υπερκαπνία σε διάστημα 3 εβδομάδων, είτε για ασθενείς με PaO2 μεταξύ 7,3kPa(55mmHg) και 8.0kPa(60mmHg), ή SaO2=88%, εάν υπάρχει ένδειξη για πνευμονική υπέρταση ή περιφερικό οίδημα που ενοχοποιείται για την πρόκληση καρδιακής ανεπάρκειας (2022 GOLD REPORTS). Υπό αυτό το πρίσμα, οι νοσηλευτές πρέπει να επαγρυπνούν για τη διατήρηση της ασφάλειας των ασθενών, ιδιαίτερα, για τον κίνδυνο εγκαυμάτων, πυρκαγιάς, και πτώσεων (Gundry S., 2019).
Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις
Ο ρόλος του νοσηλευτή, απέναντι σε γηριατρικούς ασθενείς με ΧΑΠ, είναι διττός: κλινικός και κοινοτικός. Είναι λάθος, να πιστεύει κανείς πως ο πρώτος διαδέχεται τον άλλο. Η ΧΑΠ είναι χρόνια ασθένεια με εξάρσεις, και, υφέσεις.
Στο κλινικό περιβάλλον, οφείλει, ο νοσηλευτής, να αξιολογήσει τον ασθενή. Αρχικά, λαμβάνει ένα σύντομο ιστορικό του. Αν ο ασθενής δε δύναται να επικοινωνήσει⋅ οι γηριατρικοί ασθενείς, πάσχουν συχνά, από νευροεκφυλιστικές παθήσεις (π.χ. άνοια)⋅ μπορεί να ρωτήσει τους συνοδούς ή οικείους του. Καταλυτική, είναι η διευκόλυνση που προσφέρει, και, ο ηλεκτρονικός φάκελος υγείας (E-health). Ακολούθως, τα κλινικά συμπτώματα της δύσπνοιας, του βήχα ή της παραγωγής πτυέλων, θα πρέπει να υποψιάσουν το νοσηλευτή, και, να προχωρήσει σε μια σπιρομέτρηση. Συμπληρωματικά, μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα οξύμετρο.
Μόλις πραγματοποιηθεί η αρχική εκτίμηση, θα ενημερώσει το θεράποντα πνευμονολόγο, προκειμένου να οριστικοποιηθεί η τελική διάγνωση, και, να δημιουργηθεί το θεραπευτικό πλάνο, του οποίου θα είναι συντονιστής. Κύριος στόχος, είναι να αποκατασταθεί η βιολογική ισορροπία του γηριατρικού ασθενούς, παίρνοντας γρήγορα εξιτήριο. Εκτός, από τη φαρμακευτική αγωγή, και, την οξυγονοθεραπεία, άλλες βιολογικές παράμετροι, όπως η διατροφή, πρέπει να επαναρυθμιστούν. Η χρήση της νοσηλευτικής διεργασίας (ένα παράδειγμά της θα παρουσιαστεί παρακάτω), εξυπηρετεί στην αξιολόγηση, και, εκτίμηση της παρεχόμενης φροντίδας, ώστε να επιτευχθούν, οι επιθυμητοί στόχοι.
Στη θεραπεία των χρόνιων αναπνευστικών παθήσεων, συμβάλλουν τα εισπνεόμενα φάρμακα (β2 αναστολείς βραχείας δράσης, μακράς δράσης, τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή, κ.α.), αλλά, για αυτά δε θα γίνει αναφορά στο κείμενο, καθώς η εργασία θα επικεντρωθεί στην παρέμβαση της οξυγονοθεραπείας (Gundry S., 2019).
Αξίζει να επισημανθεί, πως σε παροξυσμικά περιστατικά, οι παρεμβάσεις (ιατρικές και νοσηλευτικές) είναι έκτακτες (π.χ. διασωλήνωση). Επίσης, ο νοσηλευτής δεν εφησυχάζεται, μιας και, οι επιπλοκές της νόσου είναι πολυάριθμες και θανατηφόρες (π.χ. ενδονοσοκομειακή λοίμωξη, ή, μόλυνση με Covid-19). Σύμφωνα, με τους Capelastegui et. al. (2010), εξετάζοντας τη θεραπεία της πνευμονίας, λαμβάνεται υπόψη ότι μπορεί να είναι μια συχνή επιπλοκή σε ηλικιωμένους ασθενείς, ίσως και, η τελευταία αιτία θανάτου. Σε αρκετές περιπτώσεις, η νοσηλευτική φροντίδα, είναι παρηγορητική.
Πριν το εξιτήριο, ο κλινικός νοσηλευτής λαμβάνει υπόψη τους διαθέσιμους ανθρώπινους-υλικούς πόρους του γηριατρικού ασθενούς (π.χ. μπορεί να μείνει στο σπίτι του ή σε οίκο ευγηρίας;), τα ομοσπονδιακά προγράμματα (π.χ. Medicare), και, τους επισκέπτες υγείας. Παράλληλα, ενημερώνει και εκπαιδεύει σχετικά τον ασθενή και τους συνοδούς του. Η επαναεισαγωγή του ασθενούς, μπορεί να είναι δείγμα αμελούς προγραμματισμού ή/και φροντίδας. Τέλος, έρχεται σε επικοινωνία με τον κοινοτικό νοσηλευτή, της περιοχής που διαμένει, ή θα διαμείνει, ο γηριατρικός ασθενής.
Η ιδιαιτερότητα με τις κοινοτικές, νοσηλευτικές παρεμβάσεις, είναι πως ταξινομούνται σε τρία επίπεδα, που ταυτίζονται, με αυτά της πρόληψης: πρωτογενές, δευτερογενές, και, τριτογενές.
Άμεση εφαρμογή, και στα τρία επίπεδα, βρίσκει η νοσηλευτική θεωρία της Orem («Θεωρία Ελλείμματος της Αυτοφροντίδας»). Ο νοσηλευτής αξιολογεί το γηριατρικό ασθενή, αναφορικά με το στάδιο αυτοφροντίδας, και, αν χρειαστεί, τον βοηθά να επανακτήσει την ικανότητα αυτή. Εκτός από την οργανική ισορροπία, ο ασθενής, δύναται να συνεχίσει την καθημερινότητά του, χωρίς ιδιαίτερες ψυχοσυναισθηματικές μεταβολές. Σύμφωνα με τον Αμερικανό κοινωνιολόγο Parsons, η χρονιότητα μιας νόσου, αποσυντονίζει τη συγκρότηση του εαυτού, ενός ασθενούς (ηθική αποδιοργάνωση). Συγκεκριμένα, ο ασθενής «ξεχνά» τον αρχικό του εαυτό, και, δομεί ένα νέο, κατά το νοσηρό βίωμα. Ο δεύτερος εαυτός, συχνότερα, είναι δυσλειτουργικότερος του αρχικού.
Στο πρώτο επίπεδο, ο κοινοτικός νοσηλευτής οφείλει να ενημερώσει το γηριατρικό ασθενή για την πιθανή εμφάνιση της νόσου, προτρέποντάς τον σε έναν υγιή, καθημερινό τρόπο διαβίωσης. Οι υγιείς επιλογές θα προσδώσουν θετική πρόγνωση στον ασθενή, γλυτώνοντάς τον από τα παροξυσμικά επεισόδια…
Στο δεύτερο επίπεδο, όπου έχει γίνει η διάγνωση, και, τα κλινικά συμπτώματα είναι εμφανή, καλείται να συνδημιουργήσει, ο ασθενής, με τον κοινοτικό νοσηλευτή (αν δεν το έχει κάνει ήδη με τον κλινικό νοσηλευτή) ένα θεραπευτικό σχέδιο. Βασίζεται, στο τρίπτυχο: κοινωνία-διαπροσωπικές σχέσεις (υποστηρικτικό δίκτυο)-διαθέσιμες τεχνολογίες (υλικοί πόροι), αντικατοπτρίζοντας τις ατομικές ανάγκες και προτεραιότητες (Gundry S., 2019). Συμπληρωματικά, παρατηρείται ανάγκη για τους φροντιστές-οικογένεια, να λάβουν δράση. Οι φροντιστές, αναφέρουν τη χρήση μιας ποικιλίας μεθόδων, με την προσευχή, να είναι η κυριότερη. Κατά το Δεοτοράκη, Ι. (2003), η ικανοποίηση του ασθενούς, και, η ασφάλεια του χώρου διαμονής «ωφελείν μη βλάπτειν», συνιστούν βασικούς παράγοντες επιτυχίας του θεραπευτικού σχεδίου. Επιλέον, όλοι επαγρυπνούν για πιθανές, φαρμακευτικές παρενέργειες, ειδικά αν ο ασθενής λαμβάνει πρόσθετη αγωγή (π.χ. ρύθμιση του διαβήτη).
Οι νοσηλευτές έχουν κεντρικό ρόλο στην εκπαίδευση των ασθενών σχετικά με τη διαχείριση της νόσου και να τους καθοδηγούν στη χρήση του εξοπλισμού (οξυγονοθεραπεία), ώστε να κατανοούν την κατάστασή τους και να ζουν με βέλτιστο τρόπο. Τα σχέδια αυτοδιαχείρισης ΧΑΠ είναι συνήθως έγγραφα που φυλάσσονται από τον ασθενή και περιέχουν πληροφορίες και συμβουλές για την υποστήριξη ατόμων στο ταξίδι τους για ΧΑΠ ( π.χ. διαχείριση της δύσπνοιας)(Gundry S., 2019).
Στο τρίτο στάδιο, ο κοινοτικός νοσηλευτής παρακολουθεί στενά το γηριατρικό ασθενή, παρέχοντάς του, την καλύτερη παρηγορητική φροντίδα. Έμφαση δίνεται στην ψυχολογική υποστήριξή τόσο του ασθενούς, όσο και των οικείων του. Σε έκτακτες περιπτώσεις, φροντίζει την άμεση προσκομιδή του, στο νοσοκομείο.
Περιστατικό-Διεργασία:
Η ασθενής είναι μια λευκή γυναίκα 60 ετών που προσέρχεται στο τμήμα επειγόντων περιστατικών με οξεία έναρξη δύσπνοιας. Τα συμπτώματα ξεκίνησαν περίπου 2 ημέρες πριν και είχαν προοδευτική επιδείνωση χωρίς να σημειωθούν σχετικοί, επιβαρυντικοί ή ανακουφιστικοί παράγοντες. Είχε παρόμοια συμπτώματα πριν από περίπου 1 χρόνο με οξεία έξαρση χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ) που απαιτούσε νοσηλεία. Χρησιμοποιεί αναπνευστική υποστήριξη BiPAP τη νύχτα όταν κοιμάται και έχει ζητήσει να τη χρησιμοποιήσει στο τμήμα επειγόντων περιστατικών λόγω δύσπνοιας και επιθυμίας να κοιμηθεί. Αρνείται πυρετό, ρίγη, βήχα, συριγμό, παραγωγή πτυέλων, πόνο στο στήθος, αίσθημα παλμών, πίεση, κοιλιακό άλγος, κοιλιακή διάταση, ναυτία, έμετο και διάρροια. Αναφέρει δυσκολία στην αναπνοή κατά την ανάπαυση, λήθη,ήπια κόπωση, αίσθημα ψύχους, ανάγκη για κουβέρτες, αυξημένη συχνότητα ούρησης, ακράτεια και πρήξιμο στα αμφοτερόπλευρα κάτω άκρα της που παρουσιάζουν νέα εμφάνιση και επιδείνωση. Στη συνέχεια, δεν έφυγε από το κρεβάτι για αρκετές ημέρες, παρά μόνο για να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα λόγω αδυναμίας, κούρασης και δύσπνοιας. Δεν υπάρχουν γνωστές άρρωστες επαφές στο σπίτι. Το κοινωνικό ιστορικό είναι θετικό για τη χρήση καπνού στα 30 τσιγάρα ημερησίως. Έκοψε το κάπνισμα πριν από 2 χρόνια λόγω αυξανόμενης δύσπνοιας. Αρνείται κάθε χρήση αλκοόλ και παράνομων ναρκωτικών. Δεν υπάρχουν γνωστές τροφές, φάρμακα ή περιβαλλοντικές αλλεργίες. Το προηγούμενο ιατρικό ιστορικό είναι σημαντικό για στεφανιαία νόσο, έμφραγμα του μυοκαρδίου, ΧΑΠ, υπέρταση, υπερλιπιδαιμία, υποθυρεοειδισμό, σακχαρώδη διαβήτη, περιφερική αγγειακή νόσο, χρήση καπνού και παχυσαρκία (Rawat, Sharma, 2019).
Νοσηλευτική Διεργασία:
Κατά την Πλατή, Χ. (2008) «Το επίκεντρο της γεροντολογικής και γηριατρικής νοσηλευτικής εστιάζεται στον καλό σχεδιασμό και τη σωστή οργάνωση του νοσηλευτικού θεραπευτικού προγράμματος που έχει ως στόχο:
Α) να ενισχύσει τις δυνατότητες του ηλικιωμένου και να τον οδηγήσει στην αυτό-φροντίδα
Β) να εξαλείψει ή να ελαχιστοποιήσει τους περιορισμούς που σχετίζονται με την αυτό-φροντίδα
Γ)να παρέχει άμεση φροντίδα στον ηλικιωμένο με κάθε τρόπο ή να βοηθάει στη φροντίδα του όταν οι γενικές απαιτήσεις αυτοφροντίδας ή οι θεραπευτικές ανάγκες δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν ανεξάρτητα
Αξιολόγηση | Νοσηλευτική Διάγνωση | Προγραμματισμός | Εκτέλεση | Εκτίμηση |
Δυσκολία στην αναπνοή | Δύσπνοια που σχετίζεται με την ΧΑΠ | Χορήγηση οξυγόνου σύμφωνα με την ιατρική οδηγία. Μέτρηση ζωτικών σημείων και κορεσμού Ο2 ανά 1/2 ώρα για τις πρώτες 2 ώρες. Συχνή περιποίηση στόματος για καθαρισμό από εκκρίσεις και πρόληψη για ερεθισμό δέρματος εξαιτίας της μάσκας Ο2. Εξασφάλιση επαρκούς ενυδάτωσης για την διευκόλυνση αποβολής εκκρίσεων. | Χορηγήθηκε Ο2 σύμφωνα με την οδηγία και μετρήθηκαν τα ΖΣ και ο κορεσμός σε Ο2, όπως προγραμματίστηκε. Πραγματοποιήθηκαν 2 τραχειοβρογχικές αναρροφήσεις για την αποβολή των εκκρίσεων και τοποθετήθηκε βαζελίνη για τον μη ερεθισμό του δέρματος. Η ασθενής ενυδατώθηκε. | Μετά το πέρας των 2 ωρών ο κορεσμός του Ο2 βελτιώθηκε σημαντικά, ενώ μειώθηκε ο αναπνευστικός συριγμός, λόγω της αποβολής των εκκρίσεων. Λήφθηκαν τα προληπτικά μέτρα για την αποφυγή ερεθισμού του δέρματος. |
Αυξημένη συχνότητα ούρησης, ακράτεια και πρήξιμο στα αμφοτερόπλευρα κάτω άκρα | Συχνουρία-ακράτεια και φλεβική συμφόρηση που σχετίζονται με πνευμονική καρδία | Η χορήγηση Ο2 και φαρμάκων για την δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια και τον αυξημένο ενδαγγειακό όγκο, σύμφωνα με την ιατρική οδηγία. Καταγραφή Ισοζυγίου υγρών. | Χορηγήθηκε Ο2 και φάρμακα σύμφωνα με την οδηγία και μετρήθηκε το Ισοζύγιο υγρών για την πρώτη μέρα. | Το Ο2 και τα φάρμακα βελτίωσαν την κλινική εικόνα, αλλά στην πρώτη μέτρηση το Ισοζύγιο υγρών βρέθηκε αρνητικό λόγω της φλεβικής κατακράτησης. |
Λήθη,ήπια κόπωση, αίσθημα ψύχους | Συμπτώματα από το νευρικό σύστημα που σχετίζονται με την δύσπνοια | Χορήγηση Ο2 , εξασφάλιση άνετου περιβάλλοντος και ενημέρωση ασθενούς για την νόσο. | Χορηγήθηκε Ο2, εξασφαλίστηκε ένα ήσυχο και ζεστό δωμάτιο για την ασθενή και ενημερώθηκε για την κατάσταση της υγείας της. | Μετά την παρέμβαση, μειώθηκαν τα νευρολογικά συμπτώματα και η ασθενής επιδεικνύει ικανότητα αλληλεπίδρασης. |
Συχνές υποτροπές της νόσου παρά την χρήση μόνιμης νυχτερινής οξυγονοθεραπείας | Έλλειμμα γνώσης σχετικά με την αντιμετώπιση της ΧΑΠ. | Σύνταξη σχεδίου για αντιμετώπιση επεισοδίων σοβαρής δύσπνοιας, εκπαίδευση στην χρήση της συσκευής Ο2 στο σπίτι, εξασφάλιση συνεργασίας με τα οικεία πρόσωπα και συνεργασία με νοσηλευτή στη κοινότητα για επιτήρηση της υγείας της ασθενούς. | Συνεργασία με την διεπιστημονική ομάδα για την σύνταξη σχεδίου έκτακτης ανάγκης και διδασκαλία αναπνοών για την άσκηση αναπνευστικών μυών. Παροχή πληροφοριών για τον καθαρισμό και την χρήση της συσκευής Ο2 στο σπίτι, επεξήγηση του σχεδίου θεραπείας και διατροφικής υποστήριξης. Υποστήριξη της ασθενούς και της οικογένειας για την αντιμετώπιση της νόσου. Εξασφάλιση συνεργασίας της οικογένειας με τον κοινοτικό νοσηλευτή για την μεταξύ τους επικοινωνία μετά το εξιτήριο. | Συντάχθηκε το κατάλληλο σχέδιο έκτακτης ανάγκης και η ασθενής εκπαιδεύτηκε στην χρήση της οξυγονοθεραπείας στο σπίτι, αλλά και για τη γενικότερη αντιμετώπιση της νόσου. Η οικογένεια ενημερώθηκε και επικοινώνησε με τον νοσηλευτή της κοινότητας για την μελλοντική τους συνεργασία. |
(Κουρκούτα και συν, 2013), (Λαμπρινού, Λεμονίδου, 2009)
Συμπεράσματα-Συζήτηση-Μελλοντικοί προβληματισμοί
Αρκετοί προβληματισμοί εντοπίζονται στη φροντίδα γηριατρικών ασθενών με ΧΑΠ. Κατά την Dewit, S. (2009),ο γηριατρικός ασθενής, ενδέχεται να μη συμμορφωθεί με τη φαρμακευτική αγωγή, ποιος είναι ο αντίκτυπος, της μη-συμμόρφωσης στην κοινότητα (να συνεχίσει, δηλαδή, να ζει χωρίς αγωγή), και, είναι ηθικό ή/και νόμιμο, να του το επιβάλλουμε; Εμπόδια συνιστούν: το κόστος των φαρμάκων, απώλεια μνήμης ή/και σύγχυση, εσκεμμένη (πχ προηγούμενη αρνητική εμπειρία). Ταυτόχρονα, πώς θα φροντιστούν τα ασυνόδευτα, εγκαταλελειμμένα ή/και μοναχικά ηλικιωμένα άτομα, που διαμένουν τόσο σε εκτεταμένες, όσο και σε αραιοκατοικημένες περιοχές;
Μερικώς, σε αυτούς τους προβληματισμούς, απαντούν καινοτομίες, όπως: η πρωτοβάθμια φροντίδα στο σπίτι βασισμένη σε ομάδες, τα νοσοκομεία ημέρας, η συγκατοίκηση ηλικιωμένων, η βελτιωμένη τηλεφωνική επικοινωνία (π.χ. συσκευές με μεγάλα κουμπιά), η τεχνολογία χορήγησης φαρμάκων και παρακολούθησης σώματος.
Ας μην ξεχνάμε πως: «Το δικαίωμα του ηλικιωμένου να απολαμβάνει ποιότητα ζωής και νοσηλεία, όταν τη χρειάζεται, είναι αναφαίρετο» (Πλατή, Χ. 2008).
Βιβλιογραφία:
Άρθρα
Capelastegui A, Espana PP, Bilbao A, Gamazo J, Medel F, Salga-do J, et al. 2010, Study of community-acquired pneumonia: incidence, patterns of care, and outcomes in primary and hospital care, J Infect; 61:364-71, Accessed via: https://seq.es/seq/0214-3429/27/1/gonzalez.pdf
Chebib N, Mornex JF, Traclet J, Philit F, Khouatra C, Zeghmar S, Turquier S, Cottin V., 2018, Pulmonary hypertension in chronic lung diseases: comparison to other pulmonary hypertension groups. Pulm Circ. Apr-Jun;8(2):2045894018775056. doi: 10.1177/2045894018775056. Epub 2018 Apr 19. PMID: 29671674; PMCID: PMC6012471.
Cortopassi, F., Gurung, P. & Pinto-Plata, V., 2017. Chronic Obstructive Pulmonary Disease in Elderly Patients., Clinics in Geriatric Medicine, 33(4), pp. 539-552, DOI: 10.1016/j.cger.2017.06.006
Ekström, M., & Ringbaek, T. (2018). Which patients with moderate hypoxemia benefit from long-term oxygen therapy? Ways forward. International journal of chronic obstructive pulmonary disease, 13, 231–235. https://doi.org/10.2147/COPD.S148673
Fotokian, Z., Mohammadi Shahboulaghi, F., Fallahi-Khoshknab, M. and Pourhabib, A., 2017. The empowerment of elderly patients with chronic obstructive pulmonary disease: Managing life with the disease. DOI:10.1371/journal.pone.0174028
Goes M, Lopes MJ, Oliveira H, Fonseca C, Marôco J., A Nursing Care Intervention Model for Elderly People to Ascertain General Profiles of Functionality and Self Care Needs., Sci Rep. 2020 Feb 4;10(1):1770, DOI: 10.1038/s41598-020-58596-1
Gundry S., Nursing Times, 2019, COPD 2: management and nursing care https://www.nursingtimes.net/clinical-archive/respiratory-clinical-archive/chronic-opd-2-management-and-nursing-care-06-04-2020/
Makówka A, Zimmer-Nowicka J, Nowicki M. Choroby układu oddechowego w wieku podeszłym 2004 Respiratory tract diseases in the elderly. Pol Arch Med Wewn. Spec No:147-60. Polish. PMID: 15669211.
Olalekan, S. A., Onyegasi, M. D. U. M. E. B. I., & Parmar, M. 2020, 7 chronic obstructive pulmonary disease (COPD) nursing care plans. Nurseslabs. Retrieved December 22, 2021, from https://nurseslabs.com/chronic-obstructive-pulmonary-disease-copd-
Sun, X., Shen, Y., & Shen, J. , 2021, Respiration-related guidance and nursing can improve the respiratory function and living ability of elderly patients with chronic obstructive pulmonary disease., American journal of translational research, 13(5), 4686–4695, Accessed via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8205811/
Βιβλία
Ξενόγλωσση:
Dewit, S., 2009, MEDICAL-SURGICAL NURSING, CONCEPTS & PRACTICE, Saunders, Ελληνική έκδοση: Λαμπρινού, Α. και Λεμονίδου, Χ., 2009, ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ-ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΝΝΟΙΕΣ & ΠΡΑΚΤΙΚΗ, Νικόσια, Κύπρος: BROKEN HILL PUBLISHERS LTD, ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π.Χ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Ενότητα 4, Κεφάλαιο 14 «Φροντίδα Ασθενών με Διαταραχές του Κατώτερου Αναπνευστικού Συστήματος, σελ. 450
EMERGENCY NURSES ASSOCIATION, 2018, Emerging Nursing Care Curriculum, Elsevier Inc., Ελληνική έκδοση: (Επιμέλεια) Κατσούνας, Θ., Κιέκκας, Π., Μαλλιαρού, Μ., Μηνασίδου, Ε., Μιχόπουλος, Α., Πανταζόπουλος, Ι., Ροβίθης, Μ., Σαράφης, Π. και Τσίου, Χ., Νικόσια, Κύπρος: BROKEN HILL PUBLISHERS LTD, ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π.Χ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Μέρος 2, Κεφάλαιο 28 «ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ»
Ivanov, L. and Blue, C., 2008, Public Health Nursing, Leadership, Policy & Practice, Delmar Cengange Learning, Ελληνική έκδοση: Διομήδους, Ε., 2014, Επιδημιολογία & Δημόσια Υγεία στη Νοσηλευτική-Ηγεσία, Πολιτική και Πρακτική, Νικόσια, Κύπρος: BROKEN HILL PUBLISHERS LTD, ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π.Χ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Μέρος 4, Κεφάλαιο 25 «ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ», σελ. 592-593
Jong, E. and Stevens, L., 2012, Netter’s Infectious Diseases, Elsevier Inc., Ελληνική έκδοση (Επιμέλεια): Γκίκας, Α. και Σπερνοβασίλης, Ν., 2020, Netter’s Λοιμωξιολογία, Νικόσια, Κύπρος: BROKEN HILL PUBLISHERS LTD, ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π.Χ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Ενότητα ΙΙΙ, Κεφάλαιο 34 «Παρόξυνση της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας», σελ. 271-275
Katzung, B., 2004, Basic & Clinical Pharmacology, The McGraw-Hill Companies Inc., Ελληνική έκδοση: Παπαδοπούλου-Νταϊφώτη, Ζ. (Συντονισμός-Γενική Επιμέλεια), 2009, ΒΑΣΙΚΗ & ΚΛΙΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ, Νικόσια, Κύπρος: BROKEN HILL PUBLISHERS LTD, ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π.Χ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Κεφάλαιο 6: «Ειδικά θέματα Γηριατρικής Φαρμακολογίας», σελ.838-839
Osborn, K., Wraa, C., Watson, A. and Holleran, R., Medical-Surgical Nursing, Pearson Education Inc., Ελληνική έκδοση: Κουρκούτα, Λ., Μαντζούκας, Σ., Μπατσολάκη, Μ., Παπαδημητρίου, Μ., Ροβίθης, Μ. και Τσίου, Χ., 2016, Παθολογική-Χειρουργική Νοσηλευτική-Προετοιμασία για τη Νοσηλευτική Πρακτική, Νικόσια, Κύπρος: BROKEN HILL PUBLISHERS LTD, ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π.Χ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Κεφάλαιο 10 «Ο ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ», σελ. 154-155
Perry, G. and Potter, D., 2006, Clinical Nursing Skills & Techniques, Elsevier Inc., Ελληνική έκδοση: Σαράφης, Π. (Επιμέλεια-Συντονισμός), 2012, Βασική νοσηλευτική & κλινικές δεξιότητες, Νικόσια, Κύπρος: BROKEN HILL PUBLISHERS LTD, ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π.Χ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, ΜΕΡΟΣ ΧΙVV :«Φροντίδα Κατ’Οίκον», Δεξιότητα 42-4: «Χρήση οικιακού εξοπλισμού οξυγόνου», σελ.1003
Redfern, S. and Ross, F., 2006, Nursing Older People, Elsevier Limited, Oxford, United Kingdom, Ελληνική έκδοση: (Επιμέλεια και Συγγραφή) Ραφτόπουλος, Β., 2011, ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ, Νικόσια, Κύπρος: BROKEN HILL PUBLISHERS LTD, ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π.Χ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Κεφάλαιο 15: «ΑΝΑΠΝΟΗ», Κεφάλαιο 28: «Η διασφάλισης της ποιότητας στη φροντίδα ηλικιωμένων»
Sines, D., Saunders, M., and Forbes-Burford, I., 2009, Community Health Care Nursing, Blackwell Publishing L.t.d., Ελληνική έκδοση (Γενική Επιμέλεια): Νούλα, Μ. Και Γκεσούλη-Βολτυράκη, Ε., 2011, Εφαρμοσμένη-Κοινοτική Νοσηλευτική, ΑΘΗΝΑ: Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης, Κεφάλαιο 7 «ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΥΓΕΙΑΣ», Κεφάλαιο 22 «Συμμετοχή των χρηστών: Ο Συμμετέχων και Προάγων τη Συμμετοχή Κοινοτικός Νοσηλευτής Φροντίδας Υγείας»
Stathope, M. and Lancaster, J., 2014, Foundations of Nursing in the Community, Community-Oriented Practice, 4th edition, Elsevier Inc., Ελληνική έκδοση: Ανδρουλάκη, Ζ., Κούτα-Νικολάου, Χ., Κριτσωτάκης, Γ., Λακανά, Ε., Παραλίκας, Θ., Σαράφης, Π., Σιαμάγκα, Ε., Στεφανόπουλος, Ν., Τζιαφέρη, Σ. και Φούκα, Γ., 2012, ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, Νικόσια, Κύπρος: BROKEN HILL PUBLISHERS LTD, ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π.Χ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Κεφάλαιο 30 «Ο Νοσηλευτής στη Φροντίδα Υγείας στο Σπίτι και τους Ξενώνες», σελ. 842-848
Ελληνική:
Γαρδίκα, Κ., 2005, ΕΙΔΙΚΗ ΝΟΣΟΛΟΓΙΑ, ΑΘΗΝΑ: ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ, Κεφάλαιο δεύτερο: «Νόσοι του Αναπνευστικού συστήματος», σελ. 171-223
Δετοράκης, Ι., 2003, Βασικές Αρχές της Υγιεινής, ΑΘΗΝΑ: ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ, Κεφάλαιο 15 «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ», σελ. 252
Κουρκούτα και συν., 2013, Παθολογική-Χειρουργική Νοσηλευτική, Νικόσια Κύπρος, εκδόσεις Broken Hills, Κεφάλαιο 35 <<Φροντίδα ασθενών με διαταραχές κατώτερου αναπνευστικού>> σελ.794-802
Κυριακίδου, Ε., 2005, ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, ΑΘΗΝΑ: Έκδοσις «Η ΤΑΒΙΘΑ», Κεφάλαιο 9: «Η ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΣΤΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ», σελ. 316, 318-334
Λαμπρινού, Λεμονίδου, 2009, Παθολογική-Χειρουργική Νοσηλευτική, Νικόσια Κύπρος, εκδόσεις Broken Hills, Κεφάλαιο 14 <<Φροντίδα ασθενών με διαταραχές κατώτερου αναπνευστικού>> σελ. 454-465
Μανζτούκας, Σ., 2013, ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ, ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ, Νικόσια, Κύπρος: BROKEN HILL PUBLISHERS LTD, ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Π.Χ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Κεφάλαιο 4: «Θεωρία Ελλείμματος Αυτό-φροντίδας της Νοσηλευτικής (Θεωρία Orem), σελ.
Πλατή, Χ., 2008, ΓΕΡΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, ΑΘΗΝΑ: ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Α.Β.Ε.Ε., Κεφάλαιο 2 «ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΗΡΑΤΟΣ», σελ.57-59
Ραφτόπουλος Βασίλειος, 2011, Νοσηλευτική φροντίδα ηλικιωμένων, Νικόσια Κύπρος, εκδόσεις Broken Hills, Κεφάλαιο 15 <<Αναπνοή>> σελ. 270-284
Σαχινή-Καρδάση, Α. και Πάνου, Μ., 2006, ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ-ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ, 1ος Τόμος, Β΄ έκδοση, ΑΘΗΝΑ: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΗΤΑ medical arts, Κεφάλαιο 7, σελ. 312-314
Εικόνα εξωφύλλου: Μπάτσαρη Ελένη, Προπτυχιακή φοιτήτρια Νοσηλευτικής, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Κοινοποιήστε
Οξύ αορτικό σύνδρομο
Μυοσκελετικές παθήσεις και φυσικοθεραπεία – Η Κική Βατμανίδου απαντά
Ποιοι είναι οι συχνότεροι τύποι μυοσκελετικών παθήσεων και ποιοι παράγοντες κινδύνου μπορούν να τις προκαλέσουν;
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Βρείτε μας στο Facebook και στο Instagram
Επικοινωνία
Η ομάδα μας
Διαφημιστείτε στη truemed.gr
Όροι χρήσης
Προσωπικά δεδομένα
Copyright©Truemed
Για περισσότερη ζωή
Designed – Developed by Premiumweb.gr
| Επικοινωνία | Η ομάδα μας | Διαφημιστείτε στη truemed.gr| | Όροι χρήσης | Προσωπικά δεδομένα | Copyright©Truemed | |Για περισσότερη ζωή |
Designed – Developed by Premiumweb.gr
© 2019 TrueMed Media. All rights reserved. Our website services, content, and products are for informational purposes only. TrueMed Media does not provide medical advice, diagnosis, or treatment.