Κατοικίδια Ζώα: Πως επηρεάζουν τη ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών;

Σεβαστοπούλου Ελευθερία

Κατοικίδια ζώα… Αρκετοί από εμάς είχαμε ή, έστω, γνωρίζουμε κάποιον που είχε ένα, σε κάποια φάση της ζωής του. Είτε είναι σκύλος, είτε είναι γάτα, είτε οτιδήποτε άλλο είναι σίγουρο πως η αγάπη που τρέφει ο ιδιοκτήτης ενός ζώου συντροφιάς για αυτό είναι μεγάλη! 

Οι λόγοι που οι σχέσεις των ανθρώπων με τα ζώα είναι συνήθως τόσο καλές είναι αρκετοί. Για παράδειγμα, τα σκυλιά είναι γνωστά ως οι καλύτεροι φίλοι του ανθρώπου, αφού δείχνουν την ανιδιωτελή αγαπή τους προς τους ανθρώπους που τα φροντίζουν, οι γάτες έχουν ένα χαρακτηριστικό ήχο «γουργουρίσματος» που εκπέμουν σε μια συχνότητα που, με βάση έρευνες, είναι θεραπευτική για τον άνθρωπο και μειώνει το στρες κ.ο.κ….

Πως όμως η επαφή με ένα κατοικίδιο ζώο μπορεί να επηρεάσει τη ψυχοκοινωνική ανάπτυξη ενός παιδιού;

Η στάση που έχει ένα παιδί απέναντι στα ζώα επηρεάζεται άμεσα από τα ερεθίσματα που δέχεται από τους γονείς του. Γι’ αυτό και τα παιδιά, των οποιών οι γονείς τα ενθαρρύνουν να έρχονται σε επαφή με ζώα, είναι αναμενόμενο να έχουν και καλύτερη σχέση με αυτά. Επίσης, έχει παρατηρηθεί πως τα παιδιά που ανήκουν σε μονογονεϊκές οικογένειες ή δεν έχουν αδέρφια ή δεν περνάνε πολύ χρόνο με τους γονείς τους λόγω εργασίας και των δύο, είναι πολύ πιο δεμένα με τα κατοικίδια τους.

Αρχικά, ένα παιδί που μεγαλώνει φροντίζοντας ένα ζώο μαθαίνει πόσο σημαντική είναι και η φροντίδα των ανθρώπων. Έτσι, καταλήγει ώς ενήλικας να μπορεί να φροντίσει τον εαυτό του και άλλους, να είναι ανεξάρτητος, να έχει αυτοέλεγχο.

Επίσης, η συναναστροφή με ένα ζώο προετοιμάζει το παιδι για τη συναναστροφή με τους ανθρώπους. Του δίνει τις βάσεις για να παρουσιάσει κοινωνική ευαισθησία και συμμετοχή, αυτοπεποίθηση, ενσυναίσθηση, εμπιστοσύνη στις διαπροσωπικές σχέσεις και του δίνει αποθέματα αγάπης, στοργής και συμπόνιας.

Ακόμα ένα γεγονός που αξίζει να αναφερθεί είναι η παρουσία των σκυλιών σε παιδιατρικές κλινικές με σκοπό τη βελτίωση της ψυχολογίας και της υγείας. Στο παρελθούν έχουν γίνει έρευνες πάνω σε αυτό, οι οποίες έχουν δείξει ότι η παρουσία ζώου συντροφίας δίνει στο στο παιδί σιγουριά και το απομακρύνει απο αισθήματα ανασφάλειας και φόβου του ξένου, κατά τη νοσηλεία τους, καθώς και βοηθάει στην επίτευξη μεγαλύτερης προόδου στις θεραπευτικές συνεδρίες.

Τελευταία, αλλά εξίσου σημαντική, είναι η αναφορά στην επιρροή των κατοικιδίων στη γνωστική ανάπτυξη του παιδιού. Έχει αποδειχθεί πως ο δεσμός μεταξύ ανθρώπου και ζώου οδηγεί σε βελτίωση των γνωστικών δυνατοτήτων του παιδιού, ενώ ο τρόπος με τον οποίο πιστεύουν οι ειδικοί πως επιτυγχάνεται αυτό ειναι το λεκτικό ερέθισμα που δέχεται το παιδί στη προσπάθεια να επαινέσει, να τιμωρήσει ή να δώσει εντολή στο ζωάκι του, που οδηγεί σε ενίσχυση των λεκτικών δεξιοτήτων. 

Βλέποντας, λοιπόν, τους κυριότερους τρόπους με τους οποίους βοηθάει ένα ζώο συντροφιάς στη σωστή ανάπτυξη ενός παιδιού, είναι ασφαλές να πούμε πως οι άνθρωποι δεν είναι οι μόνοι φίλοι ενός παιδιού και πως ο δεσμός ενός παιδιού με ένα ζωάκι είναι παραγωγικός σε πολλές διαστάσεις…

Πηγές:

• Becker, D. & Theodotou, E. (2013). ‘The impact of companion animal on the pro social behavior of preschool children’. Childhood: Sociological, Cultural, Historical and Pedagogical Aspects. Marasleio Didaskaleio 11-14 April. Athens: National and Kapodistrian University of Athens
• Ουρανία Μπλαβάκη, Μιχαήλ Καλογιαννάκης (2021) «Η σχέση των παιδιών προσχολικής ηλικίας με τα κατοικίδια ζώα». «Επιστήμες Αγωγής,  Τόμ. 2021, Αρ. 2 (2021): Τεύχος 2»

TrueMed-ForLivingMore