Womentors: Οι γυναίκες στο προσκήνιο

Χελιώτη Αναστασία

Γράφει η κυρία Ανθοπούλου Σεβαστή-Σοφία,
Εμπειρογνώμων της Εκπαίδευσης, Γενική Διευθύντρια του Ιδρύματος Λαμπράκη, που εμπνεύστηκε και σχεδίασε το WOMENTORS
Πηγή: https://www.womentors.gr/womentors-i-endynamosi-neon-gynaikon-os-apantisi-stis-anisotites/
Στοιχεία επικοινωνίας:
Email: anthopoulou@lrf.gr
LinkedIn profile: https://www.linkedin.com/in/vivya
Καλημέρα κυρία Ανθοπούλου,
Εκ μέρους, όλου του διοικητικού συμβουλίου της TrueMed, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Είναι μεγάλη μας τιμή! Ας ξεκινήσουμε…

1. Τι είναι το womentors και σε τι αποσκοπεί;

Το WOMENTORS είναι ένα πανελλαδικό πρόγραμμα ολιστικής ενδυνάμωσης νέων γυναικών, το οποίο στοχεύει στην ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω μιας σειράς σεμιναρίων που αναπτύσσονται σε ποικίλες θεματικές και επενδύονται από βιντεο-αφηγήσεις γυναικών που έχουν υπερβεί στερεότυπα και εμπόδια και εμπνέουν με το παράδειγμά τους τις νεότερες. Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα επικοινωνίας με μέντορες στις/στους οποίες/οιυς οι νεές γυναίκες απευθύνουν ερωτήματα σε θέματα του ενδιαφέροντός τους.

2. Πότε ξεκίνησε για πρώτη φορά το womentors; 

Το WOMENTORS ξεκίνησε το 2020 και μέχρι σήμερα έχει αγγίξει τις ζωές περίπου 11.000 γυναικών. Υλοποιείται από το Ίδρυμα Λαμπράκη με εταίρο για τα θέματα υγείας την οργάνωση «Αποστολή Άνθρωπος», στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, το οποίο είναι ύψους € 13,5 εκ., χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και αποτελεί μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow.

3. Μιλώντας λίγο πιο συγκεκριμένα για τα σεμινάρια που πραγματοποιούνται, μπορούν να συμμετέχουν όλες οι γυναίκες; Ποιες είναι οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν; 

Το WOMENTORS απευθύνεται σε κάθε γυναίκα ηλικίας 18-35 ετών. Τα σεμινάρια προσφέρονται στα ελληνικά και συνεπώς η συμμετέχουσα θα πρέπει να γνωρίζει την ελληνική γλώσσα και να εντάσσεται στο ηλικιακό φάσμα που σας ανέφερα. Δεν υπάρχει κάποια άλλη προϋπόθεση πέρα από την υποβολή αίτησης. Αιτήσεις για την ερχόμενη περίοδο, δηλ. για το ακαδ. έτος 2022-23 υποβάλλονται διαδικτυακά εδώ.  

4. Σε ποιες πόλεις της Ελλάδας προσφέρεται το πρόγραμμα; Αν δεν υπάρχει στην πόλη μου, μπορώ να το παρακολουθήσω διαδικτυακά; 

Ενώ είχαμε σχεδιάσει το πρόγραμμα έτσι ώστε να προσφερθεί σε 15 πόλεις της Ελλάδας, ξεκίνησε εν μέσω της πανδημίας του COVID-19 και μέχρι τώρα προσφέρεται μόνο διαδικτυακά. Για την επόμενη χρονιά προγραμματίζουμε όμως να προσφέρουμε τα σεμινάρια διά ζώσης σε 15 πόλεις και ελπίζουμε ότι μιας και σταδιακά έχουμε μάθει να ζούμε με την πανδημία, δεν θα ανατραπεί αυτός ο προγραμματισμός μας. Στόχος είναι να πραγματοποιηθούν τα σεμινάρια το 2022-23 σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιά, Πάτρα, Γιάννενα, Βόλο, Καλαμάτα, Βέροια, Αλεξανδρούπολη, Κομοτηνή, Ορεστιάδα, Άνδρο, Μυτιλήνη, Κόρινθο, Μεσολόγγι και ενδεχομένως και σε περισσότερες πόλεις που θα ανακοινώσουμε μέσα στον Μάρτιο. Σε κάθε περίπτωση, θα συνεχίσει να προσφέρεται το πρόγραμμα και διαδικτυακά για όσες γυναίκες δεν έχουν πρόσβαση στις πόλεις αυτές. Συνεπώς, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, θα είναι δυνατή η συμμετοχή γυναικών από κάθε άκρη της χώρας.

5. Ποιο είναι το κόστος συμμετοχής μου; 

Τα σεμινάρια προσφέρονται δωρεάν. Είμαστε μη κερδοσκοπικός οργανισμός και προσφέρουμε το έργο μας δωρεάν προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας.

 6. Γιατί κατά τη γνώμη σας είναι σημαντική η συμμετοχή σε αυτά τα σεμινάρια; Τι είναι αυτό που θα “κερδίσει” μια γυναίκα; 

Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε έτσι ώστε να απαντά στα δεδομένα για τις ανισότητες φύλου στην Ελλάδα, όπως αυτά έχουν μετρηθεί από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα Φύλων. Στοχεύει στο να προσφέρει στις συμμετέχουσες ένα σύνθετο πλέγμα γνώσεων και προσόντων, το οποίο θα τις κάνει πιο ικανές να αντιμετωπίσουν και να υπερβούν διακρίσεις, εμπόδια και στερεότυπα. Δεν εστιάζει σε έναν από τους τομείς δραστηριοποίησης των γυναικών ή σε μια κατηγορία προσόντων. Η προσέγγισή μας είναι ολιστική και αποτυπώνεται στη διαθεματικότητα των σεμιναρίων που προσφέρουμε. Οι θεματικές μας περιλαμβάνουν την καλλιέργεια ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων (π.χ. αυτοεκτίμηση, στοχοθεσία, ενσυναίσθηση, ψυχική ανθεκτικότητα, επικοινωνία, διαχείριση ομάδας, ηγεσία, διαπραγμάτευση, παρρησία κ.ά.), την καλλιέργεια της επιχειρηματικής σκέψης, ενημέρωση για το οικοσύστημα των start-ups στην Ελλάδα, για τις τάσεις στην αγορά εργασίας, για τη διαμόρφωση επαγγελματικού προφίλ, την στόχευση ψηλά και την ανέλιξη σε ένα εταιρικό περιβάλλον, για τη συμμετοχή στα κέντρα λήψης αποφάσεων, τη συμμετοχή στην πολιτική είτε μέσω της διεκδίκησης και ανάληψης αξιωμάτων είτε ως ενεργή πολίτης. Μιλάμε για την έγκυρη ενημέρωση και την παραπληροφόρηση, για την ατομική και συλλογική ευθύνη, για τα στερεότυπα φύλου, για την εναρμόνιση προσωπικού και επαγγελματικού χρόνου, για τη στοχοποίηση και θυματοποίηση της γυναίκας, για την παρενόχληση και τη βία. Ενημερώνουμε τις γυναίκες για το θεσμικό πλαίσιο που προστατεύει τα δικαιώματά τους και για θεσμούς και οργανώσεις που τις υποστηρίζουν. Ενημερώνονται για τις εθνικές πολιτικές ισότητας. Μαθαίνουν πώς να φροντίζουν την υγεία τους τόσο για θέματα που προσελκύουν το ενδιαφέρον τους στην τρέχουσα φάση της ζωής τους (π.χ. σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία κ.λπ.) όσο και για στάσεις και συμπεριφορές ζωής που επηρεάζουν την υγεία σε μεταγενέστερη ηλικία. Ενημερώνονται για ζητήματα που συνδέονται με την ιατρική της εργασίας. Και φυσικά, πριν από όλα αυτά, στο ξεκίνημα των σεμιναρίων, τους παρουσιάζουμε τα δεδομένα για τις ανισότητες φύλου στην Ελλάδα, τα οποία αποτελούν και τον λόγο για τον οποίο τους προσφέρουμε ενδυνάμωση.

7. Μπορώ να επιλέξω σε ποια σεμινάρια θα συμμετάσχω ή είναι υποχρεωτική η συμμετοχή σε όλα τα σεμινάρια; Θα λάβω κάποια πιστοποίηση; 

Κάθε γυναίκα που εντάσσεται στο WOMENTORS δεσμεύεται να παρακολουθήσει ανελλιπώς το σύνολο των σεμιναρίων. Δεν έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ανάμεσα στις διαφορετικές θεματικές. Θέλουμε οι γυναίκες που βιώνουν την εμπειρία ενδυνάμωσης του WOMENTORS να βγαίνουν από το πρόγραμμα αυτό με μια συνολική θεώρηση του χώρου που τους αντιστοιχεί στα πεδία της οικονομίας, της πολιτικής και της κοινωνίας και με συνείδηση της δυναμικής τους.

Οι γυναίκες που παρακολουθούν με συνέπεια τα σεμινάρια λαμβάνουν μια βεβαίωση ολοκλήρωσης του προγράμματος ενδυνάμωσης, όπου αναφέρεται το περιεχόμενο των σεμιναρίων. Μάλιστα, εφόσον το επιθυμούν, μπορούν να λάβουν τη βεβαίωση αυτή στα αγγλικά για να την αξιοποιήσουν στο βιογραφικό τους. Πιστοποίηση προσφέρουμε μόνο στις leaders του προγράμματός μας. Είναι οι 200 νέες γυναίκες που εκπαιδεύονται και παράλληλα ασκούνται επί 2ετία στην ηγεσία στα θέματα της γυναικείας ενδυνάμωσης. Εφόσον ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του έργου τους και πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι γυναίκες αυτές πιστοποιούνται στο τέλος της διετίας στην ηγεσία.

8. Ωστόσο πέραν των τυπικών αλλά πολύ σημαντικών ερωτήσεων θα θέλαμε να συνεχίσουμε με κάποιες λίγο πιο γενικές αλλά εξίσου σημαντικές. Ειδικότερα τον τελευταίο καιρό παρατηρείται μια υποβάθμιση της γυναικείας υπόστασης με αποτέλεσμα αρκετές φορές να φτάνουμε και σε πολύ δυσάρεστες συνέπειες οι οποίες αγγίζουν τα όρια της ανθρώπινης ζωής. Πόσο κοντά θα έλεγε κάποιος είμαστε σε αυτό που λέμε ισότητα των δύο φύλων; Υφίσταται αυτό στην ελληνική κοινωνία; 

Τελευταία έχουν έρθει στη δημοσιότητα περισσότερο από πριν, περιπτώσεις βίας και παρενόχλησης. Συμπτωματικά, λίγους μήνες μετά την έναρξη του WOMENTORS ξεκίνησε το κίνημα  #me too στην Ελλάδα. Οι περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης δεν είναι νέο φαινόμενο ούτε αυξήθηκαν δραστικά. Απλά, ήρθε επιτέλους η στιγμή που άρχισαν τα θύματα να μιλούν και κυρίως να βρίσκουν υποστήριξη από την κοινή γνώμη. Συνολικά όμως έχει καταγραφεί αύξηση στις περιπτώσεις βίας, ιδιαίτερα ενδοοικογενειακής κατά την περίοδο του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας. Κάτι που άλλαξε παράλληλα είναι ότι οι γυναικοκτονίες και τα περιστατικά βίας πλέον δεν αποσιωπώνται στον ίδιο βαθμό που αυτό συνέβαινε μέχρι τώρα. Δημοσιοποιούνται συχνότερα και έτσι προσελκύουν την προσοχή της κοινής γνώμης. Δυστυχώς δεν είναι εύκολο να μετρηθεί η βία, διότι συχνότατα δεν καταγγέλλεται, όμως εκείνο που είναι βέβαιο είναι ότι υφίσταται και στη χώρα μας σε υψηλά ποσοστά. Tο European Union Agency for Fundamental Rights είχε μετρήσει το 2014 ότι το 19% των γυναικών που έχουν σύντροφο στη χώρα μας, υπόκεινται βία από τον σύντροφό τους κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Συνολικά, ο Ευρωπαϊκός Δείκτης για την Ισότητα Φύλων κατατάσσει την Ελλάδα τα τελευταία 11 χρόνια σταθερά στην τελευταία θέση στην ΕΕ. To 2020 είχε εκτιμήσει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα Φύλων ότι αν συνεχίσουμε με τον ίδιο ρυθμό η ισότητα στην Ευρώπη θα επιτευχθεί σε 60 χρόνια. Ευτυχώς σημειώνεται πρόοδος, αλλά είναι αργή. Η ισότητα αφορά όλα τα άτομα, ανεξαιρέτως φύλου και συνδέεται εκτός από άλλους παράγοντες, με στερεότυπα που διαμορφώνουν τις στάσεις και συμπεριφορές μας. Η εγκατάλειψη αυτών των στερεοτύπων δεν είναι εύκολη υπόθεση.

9. Κατά τη γνώμη σας, θα πρέπει ένα τέτοιο πρόγραμμα να υπάρχει στο εκπαιδευτικό μας σύστημα; 

Το WOMENTORS είναι ένα πρόγραμμα ενδυνάμωσης γυναικών που σε σημαντικό βαθμό καλλιεργεί δεξιότητες ζωής οι οποίες είναι το ίδιο χρήσιμες σε όλα τα άτομα. Συνεπώς, ναι, θα μπορούσε με προσαρμογές στον προσανατολισμό του, να προσφέρεται στο σχολείο, με τρόπο οριζόντιο. Δηλαδή η θεματολογία που εισηγείται και οι δεξιότητες που καλλιεργεί θα μπορούσαν -και θα έπρεπε- να διατρέχουν τη σχολική εκπαίδευση από το νηπιαγωγείο μέχρι το λύκειο, με μια λογική συνέχειας και κλιμάκωσης. Αυτό βέβαια προϋποθέτει έναν συνολικό αναπροσδιορισμό του περιεχομένου και της μεθοδολογίας της σχολικής εκπαίδευσης, ο οποίος θα ήταν πολλαπλά ωφέλιμος. Σε κάθε περίπτωση, αναγνωρίζοντας τη σημασία και την ανάγκη έγκαιρης προσέγγισης των θεμάτων που συνδέονται με τα στερεότυπα φύλου και τις ανισότητες και διακρίσεις που υφίστανται οι γυναίκες, διαμορφώσαμε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το «Έλα στη θέση μου», το οποίο εισηγείται τα ζητήματα αυτά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με μεθόδους βιωματικές και ανακαλυπτικές. Μέσα από ομαδικές συζητήσεις τα παιδιά μιλούν ανοικτά για τη δική τους σχέση με τα στερεότυπα, τα οποία φυσικά ταλαιπωρούν αγόρια και κορίτσια και επιχειρούν να έρθουν το ένα στη θέση του άλλου. Ήδη εφαρμόζεται φέτος το πρόγραμμα πιλοτικά με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας σε 420 τάξεις με τη συμμετοχή περισσότερων από 8.000 μαθητριών και μαθητών και η μέχρι τώρα ανατροφοδότηση που λαμβάνουμε είναι ότι τα παιδιά το υποδέχονται με ενθουσιασμό.

10. Λίγο ειδικότερα, θα θέλαμε να μας πείτε αν θεωρείτε πως στον χώρο της υγείας υπάρχει αυτή η ισότητα; Κατά πόσο οι άνθρωποι στο χώρο αυτό πιστεύουν στην ισότητα και πως θα βοηθούσε η ύπαρξη ενός τέτοιου προγράμματος σε αυτό το χώρο; 

Οι ανισότητες φύλου διατρέχουν όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και συνεπώς και τον χώρο της υγείας. Ενώ ο αριθμός των γυναικών που εργάζονται στον τομέα της υγείας είναι μεγαλύτερος από εκείνο των αντρών, οι γυναίκες τείνουν να απασχολούνται περισσότερο ως νοσοκόμες, μαίες κ.λπ., σε μικρότερο βαθμό ως γιατροί και σε πολύ μικρότερα ποσοστά ως διευθύντριες ή διοικήτριες μονάδων υγείας ή σε θέσεις εξουσίας και λήψης αποφάσεων γενικά. 

Κατά τα άλλα, οι μετρήσεις για τα θέματα ισότητας στη χώρα μας, αλλά και στις περισσότερες χώρες της ΕΕ δεν αναδεικνύουν τον τομέα της υγείας ως πρωταρχικά προβληματικό. Με αυτό εννοώ ότι οι ανισότητες φύλου εντοπίζονται κυρίως στους τομείς της συμμετοχής σε κέντρα λήψης αποφάσεων και σχεδιασμού, στην εναρμόνιση προσωπικού και επαγγελματικού χρόνου, στο μερίδιο συμμετοχής στη γνώση και στην αγορά εργασίας κ.λπ.

Υπάρχουν όμως ανισότητες και στην υγεία των ατόμων, οι οποίες συνδέονται με το φύλο τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ οι γυναίκες ζουν περισσότερα χρόνια από τους άντρες, οι άντρες απολαμβάνουν περισσότερα χρόνια ποιοτικής υγείας. Εκτός από τους βιολογικούς παράγοντες που επηρεάζουν την κατάσταση της υγείας των ατόμων, σημαντικό ρόλο παίζουν και οι κοινωνικοί. Για παράδειγμα, οι άντρες αναπτύσσουν περισσότερες δραστηριότητες φυσικής άσκησης στον ελεύθερο χρόνο τους σε σχέση με τις γυναίκες.Από την άλλη, οι γυναίκες είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν δραστηριότητες που θέτουν τη ζωή ή την υγεία τους σε κίνδυνο, αποφεύγοντας έτσι αντίστοιχες ασθένειες ή αναπηρίες. Όμως είναι πιθανότερο να εκδηλώσουν κάποια από τις λεγόμενες «αόρατες» ασθένειες, όπως η κατάθλιψη, οι διατροφικές διαταραχές, προβλήματα ή αναπηρίες που συνδέονται με οικιακά ατυχήματα ή και με την έκθεση σε βία, αλλά και προβλήματα υγείας συνδεόμενα με τη γήρανση. 

Σημαντικό είναι επίσης το ζήτημα της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας. Συνολικά, οι γυναίκες δηλώνουν, σε μεγαλύτερα ποσοστά σε σύγκριση με τους άντρες ότι δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους για ιατρικές εξετάσεις και αυτό το συνδέουν κατά κύριο λόγο με οικονομική δυσκολία. 

Με αφορμή την πανδημία, το European Institute for Gender Equality εστίασε την τελευταία ετήσια έκθεσή του στον τομέα της υγείας. Ανάμεσα σε άλλα, στην έκθεση αυτή αναφέρεται ότι καθώς οι γυναίκες που απασχολούνται σε επαγγέλματα υγείας είναι περισσότερες, διατρέχουν και μεγαλύτερο κίνδυνο έκθεσης στον ιό. Επίσης, στη διάρκεια της πανδημίας σημειώθηκε σημαντική και οξεία ψυχική επιβάρυνση του υγειονομικού προσωπικού, λόγω υπερβολικού φόρτου εργασίας και υπερβολικής έκθεσης στον πόνο και τον θάνατο ασθενών, κάτι που επηρέασε περισσότερο γυναίκες. 

11.Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, θα θέλαμε να σας ρωτήσουμε, αν το ίδρυμα Λαμπράκη έχει προγραμματίσει σχετικές δράσεις και εκδηλώσεις, για αυτή την ημέρα.

Για να είμαι ειλικρινής, η ευχή μου είναι να φτάσει η μέρα που δεν θα χρειάζεται να υπάρχει η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Στο Ίδρυμα Λαμπράκη έχουμε επιλέξει να δραστηριοποιούμαστε καθημερινά για τα θέματα ισότητας φύλου προσφέροντας ενδυνάμωση στις γυναίκες σε όλη τη διάρκεια του χρόνου και μάλιστα όχι μόνο μέσω του WOMENTORS που απευθύνεται αποκλειστικά σε νέες γυναίκες, αλλά και μέσω ενός νέου προγράμματός μας, του ReWoman, το οποίο προσφέρει σεμινάρια σε ποικίλες θεματικές για όλες τις ενήλικες γυναίκες. Οι γυναίκες χρειάζονται συστηματική υποστήριξη και ενδυνάμωση προκειμένου σταδιακά να πετύχουμε πρόοδο και αλλαγή. Ελπίζουμε ότι θα μπορούμε να εξασφαλίζουμε την απαραίτητη χρηματοδότηση ώστε να συνεχίσουμε τη δραστηριότητά μας αυτή και στα επόμενα χρόνια.

12. Επίσης, μπορούμε να πούμε, πως η συγκεκριμένη ημέρα, αποτελεί μία αφετηρία εγγραμματοσύνης αναφορικά με την ισότητα των δύο φύλων, για την κοινότητα. Θα θέλατε να μας προτείνετε συγκεκριμένα βιβλία που θα βοηθήσουν τους/τις ενδιαφερόμενους/ες;

Νομίζω ότι η ισότητα έγκειται περισσότερο στις στάσεις και στις συμπεριφορές μας, και παράλληλα θα πρέπει να ενισχύεται από ένα δυναμικό θεσμικό πλαίσιο και δομές υποστήριξης. Δεν κατακτάται με τη μελέτη ενός βιβλίου, αλλά έχετε δίκιο στο ότι το βιβλίο μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην κατανόηση του άδικου και άνισου πλαισίου μέσα στο οποίο καλείται να λειτουργήσει μια γυναίκα σήμερα, των παραγόντων που δημιούργησαν, δημιουργούν ή συντηρούν αυτό το πλαίσιο και φυσικά εκείνων που μπορούν να το ανατρέψουν. Υπάρχει επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με την ισότητα φύλων, όπως και πολύ ενδιαφέρουσα λογοτεχνία, μέσα από την οποία μπορούν να περνούν μηνύματα και να καλλιεργούνται οι ζητούμενες στάσεις και αντιλήψεις. Δύο βιβλία που μου άρεσαν είναι το The gendered brain της Gina Rippon, το οποίο προσεγγίζει το θέμα των στερεοτύπων, και το «Ας είμαστε όλοι φεμινιστές» της Chimamanda Ngozi Adichie, η οποία αναφέρεται στη δυσκολία που έχουμε να δούμε κατάματα τις ανισότητες και να τις αλλάξουμε. Αυτόν τον καιρό διαβάζω το νέο βιβλίο της Άννας Καραμάνου «Sapiens 1821-2021: Η ειρηνική εξέγερση των θηλυκών», το οποίο είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον και φυσικά αναφέρεται στα ελληνικά δεδομένα. Στις ανιψιές μου διαβάζω το βιβλίο «Η Πηνελόπη της θάλασσας» των Gema Sirvent και Raul Guridi, σε μετάφραση της Μαριάννας Ψύχαλου. Το αγαπώ πολύ, γιατί το διαβάζεις μέσα σε 5 λεπτά και σε ταξιδεύει για ώρες.

Κάπου εδώ, η συνέντευξή μας ολοκληρώνεται. Σας ευχαριστούμε πολύ, καλή συνέχεια!

TrueMed-ForLivingMore