Αρτηριοφλεβωδης δυσπλασία εγκεφάλου: Τι είναι και πως εκδηλώνεται!

Μαρία Μιχαλούδη‬‬

Τι είναι και τι συμβαίνει στην αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία (AVM)

Μια αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία εγκεφάλου (AVM) είναι μια ανώμαλη σύνδεση μεταξύ αρτηριών και φλέβων στον ανθρώπινο εγκέφαλο. 

  Η AVM εμφανίζεται σπάνια,  σε ποσοστό μικρότερο από το 1% του πληθυσμού. Δεν είναι μεταδοτική ή καρκινική και δεν επεκτείνεται  σε άλλα μέρη του σώματος.

  Μπορεί να μεγαλώσει όσο μεγαλώνει ένα άτομο και συνήθως παρουσιάζει αύξηση κατά την εφηβεία, την εγκυμοσύνη ή μετά από έναν τραυματισμό. 

*Φυσιολογικά, οι αρτηρίες  μεταφέρουν οξυγονωμένο αίμα από την καρδιά στον εγκέφαλό, στα υπόλοιπα όργανα και στους ιστούς του σώματος. Οι φλέβες  γυρίζουν αίμα μη οξυγονωμένο , θρεπτικές και άχρηστες ουσίες από τους ιστούς πίσω στην καρδιά και τους πνεύμονές . Αυτή η ανταλλαγή πραγματοποιείται στα τριχοειδή , όπου είναι οι μικρότερες μονάδες αιμοφόρων αγγείων των αρτηριών και των φλέβων εν μέσω συνδέονται μεταξύ τους. Σε κανονική κυκλοφορία το αίμα ρέει από τις αρτηρίες στα τριχοειδή και στη συνέχεια στις φλέβες, λαμβάνοντας το αίμα από την υψηλή πίεση σταδιακά σε χαμηλή πίεση.

  Αυτό που συμβαίνει σε μια αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία είναι ότι δεν υπάρχουν τριχοειδή, οπότε το αίμα δεν μειώνει την ταχύτητα του και δεν μπορεί να παραδώσει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στους συγκεκριμένους ιστούς του σώματος. Αυτή η υψηλή αρτηριακή ροή κατευθείαν στις φλεβικές δομές μπορεί να οδηγήσει σε διακοπή των φλεβικών τοιχωμάτων και τελικά να δημιουργήσει  νευρολογική βλάβη ή ακόμη να προκαλέσει θανατηφόρα αιμορραγία. 

 Αιτία και προδιαθεσικοι παράγοντες κινδύνου

       Παράγοντα κινδύνου στην εμφάνιση της δεν παίζει ούτε το φύλο ούτε η εθνικότητα κάποιου. 

  Αν και η αιτία της ύπαρξης μια αρτηριοφλεβικής δυσπλασίας είναι ακόμα άγνωστη, πιστεύεται ότι η AVM είναι εκ γενετής μολονότι που κάποια μπορεί να δημιουργηθεί κατά την ανάπτυξη ή λίγο μετά την γέννηση.

Πιθανά σημεία και συμπτώματα 

Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα και την τοποθεσία της αρτηριοφλεβικής δυσπλασίας ή μπορεί να μην εμφανιστούν και ποτέ. 

 Βέβαια τις περισσότερες φορές  παίρνει κάποιο  χρονικό διάστημα πριν προκαλέσουν τα πρώτα συμπτώματα και συνήθως εμφανίζονται  μετά την εμφάνιση αιμορραγίας. 

Προκαλούν βλάβη οι αρτηροφλεβικές δυσπλασίες;

Μια AVM προκαλεί βλάβη με τους ακόλουθους τρόπους:

• Όταν οι αρτηρίες και φλέβες υποστούν ρήξη(με αποτέλεσμα αιμορραγία),η αιμορραγία στους γύρω ιστούς μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη και η σχετικά μεγάλη αιμορραγία να οδηγήσει μέχρι και σε θάνατο. 

• Όταν μια AVM  συμπιέσει ή μετακινήσει μέρη του εγκεφάλου. 
• Όταν η ποσότητα οξυγόνου περιορίζεται ή δεν είναι αρκετή  για να καλύψει τις ανάγκες στους συγκεκριμένους ιστούς του εγκεφάλου σε αυτό το σημείο οι ιστοί και τα νευρικά κύτταρα μπορούν να πεθάνουν οδηγώντας σε νευρολογικά ελλείμματα . 

Πώς μπορεί να διαγνωστεί μια αρτηριοφλεβική δυσπλασία

Η διάγνωση γίνεται με:

• Εγκεφαλικό αγγειογράφημα

• Αξονική τομογραφία (CT)

• Μαγνητική τομογραφία (MRI)

Μορφές που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία

Οι επιλογές θεραπείας εξαρτώνται από :

1)τον τύπο

2)το μέγεθος

 3)την τοποθεσία της AVM

4)τον κίνδυνο ρήξης 

5)τα συμπτώματά 

6)την ηλικία

7) τη γενική υγεία του ασθενούς .

  Ιδανικά, επίκεντρο της θεραπείας είναι να περιοριστεί η πιθανότητα αιμορραγίας ή να εξαφανιστεί τελείως.

Δεν υπάρχει προς το παρόν διαθέσιμη φαρμακευτική θεραπεία(βρίσκεται σε τομέα έρευνας). 

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συνήθως  είναι για την συμπωματική αντιμετώπιση : τον έλεγχο των πονοκεφάλων, του πόνου ή των επιληπτικών κρίσεων που έχουν σχέση με την αρτηριοφλεβώδης δυσπλασία.

     Υπάρχουν τρεις μέθοδοι επεμβατικών θεραπειών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και συνδυαστικά και μεμονωμένα, αυτοί είναι:

1)Η Ενδοαγγειακή εμβολή

2)Η Χειρουργική εκτομή

3)Η Στερεοτακτική ραδιοχειρουργική 

 Νοσηλευτικοί στόχοι & Νοσηλευτικές παρεμβάσεις 

Η νοσηλευτική φροντίδα εξαρτάται από την κατάσταση της διπλάσιας και επικεντρώνεται γύρω από : 

 1) Την αποτελεσματική συνεχιζόμενη νευρολογική αξιολόγηση

2) Την υποστήριξη της αναπνοής με χορηγήστε οξυγόνο για την πρόληψη της υποξαιμίας 

3) Τη συνεχή παρακολούθηση των ζωτικών σημείων

4)Τη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης στα σωστά όρια και  την χορήγηση αντιυπερτασικών  φαρμάκων σύμφωνα με τις οδηγίες οπότε χρειάζεται. 

 5) Την προσεκτική τοποθέτηση για να αποφευχθεί τυχόν βλάβη και  σύσπαση

6) Τη διαχείριση των γαστρεντερικών προβλημάτων

7)Την παρακολούθηση της κατάστασης ηλεκτρολυτών και της διατροφής

 8) καθώς και την ψυχολογική υποστήριξη του ασθενή.

Βιβλιογραφία

https://www.thewaltoncentre.nhs.uk/patient-leaflets/brain-arteriovenous-malformation-avm/429077 

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16755-arteriovenous-malformation-avm

https://www.ninds.nih.gov/health-information/disorders/arteriovenous-malformations-avms#toc-how-are-arteriovenous-malformations-diagnosed-and-treated-

https://www.barrowneuro.org/condition/arteriovenous-malformation-avm/

https://www.brighamandwomens.org/neurosurgery/arteriovenous-malformations

https://www.urmc.rochester.edu/neurosurgery/services/conditions/arteriovenous.aspx

https://pediatric-neurosurgery.com/avm

https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/arteriovenous-malformations

https://nurseslabs.com/cerebrovascular-accident-stroke-nursing-care-plans/

https://www.brighamandwomens.org/neurosurgery/arteriovenous-malformations

https://www.muhealth.org/conditions-treatments/orthopaedics/hip-pain/anatomy-of-the-hiphttps://orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/femoroacetabular-impingement/https://stanfordhealthcare.org/medical-conditions/bones-joints-and-muscles/femoroacetabular-impingement/symptoms.htmlhttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8886969/https://www.sanfordhealth.org/-/media/org/files/medical-professionals/resources-and-education/hip-labrum-and–fai-non-operative-rehabilitation-guideline.pdfhttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6717725/https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/hip-arthroscopy

Βιβλιογραφία εικόνων

Pacific Neuroscience Institute

Mayo Clinic