Άσθμα και Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις

30-10-2022

Αναστασία Χελιώτη

Ως «άσθμα» ορίζεται η παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από καθολική στένωση των αεραγωγών κυμαινόμενης βαρύτητας, ενώ οι διακυμάνσεις επέρχονται είτε αυτόματα, είτε από την χορηγούμενη φαρμακευτική θεραπεία (1). Είναι μια διαλείπουσα, αναστρέψιμη, αποφρακτική νόσος του αεραγωγού με αυξημένη ανταπόκριση σε διάφορα ερεθίσματα (2). Λαμβάνει χρόνιο (3) και υπεραντιδραστικό (4) χαρακτήρα. Σύμφωνα με στατιστικές αναλύσεις, 2,5% περίπου των ατόμων πάσχουν από άσθμα. Το 65% των παιδιών με άσθμα, εμφανίζουν τα συμπτώματα πριν από την ηλικία των 5 ετών (1).  

Η υποκείμενη χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών θεωρείται ότι είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της παθολογίας του άσθματος. Στους ασθενείς παρατηρείται αυξημένος αριθμός ενεργοποιημένων φλεγμονώδων κυττάρων εντός του τοιχώματος των αεραγωγών με τα επιθήλιό τους να διηθείται από πληθώρα κυττάρων (ηωσινόφιλα, μακροφάγα κλπ). Η υπεραντιδραστικότητα αποτελεί τάση των λείων μυών των αεραγωγών να συσπώνται σε ερεθιστικά αντιγόνα. Ακολούθως, διακόπτεται η συνέχεια του κροσσωτού επιθηλίου, η περιοχή υπεραγγειώνεται και παρουσιάζεται εκτεταμένο οίδημα (5).

Τα αίτια του άσθματος είναι άγνωστα, αλλά είναι πιθανό να αποτελεί μία πολυγονιδιακή νόσο η οποία επηρεάζεται από περιβαλλοντικούς παράγοντες. Στενά συνδεδεμένη με το άσθμα είναι η ατοπία και αρκετοί γενετικοί πολυμορφισμοί (μεταβολές στους β-αδρενεργικούς υποδοχείς) (5). Ως αντιγόνα, που ευαισθητοποιούν τον άνθρωπο, δρουν διάφορες ουσίες που εισέρχονται στον οργανισμό από την αναπνευστική ή πεπτική οδό ή από το δέρμα (γύρη λουλουδιών, σκόνη, τρίχες οικιακών ζώων κ.α. (5,6,7) ή και από προϊόντα καταστροφής μικροβίων μέσα στον οργανισμό (6).

Η σοβαρότητα της νόσου βαθμολογείται από το 1 έως το 4. Αναλυτικότερα: Στο 1,  οι ασθματικοί ασθενείς μπορούν να συνεχίζουν το έργο τους με μέτρια (ΙΑ) ή μεγάλη αναπνευστική δυσχέρεια (ΙΒ). Στο 2, οι ασθενείς παραμένουν στο κρεβάτι ή σε κάθισμα και μπορούν να σηκώνονται με μέτρια (ΙΙΑ) ή μεγάλη δυσχέρεια (ΙΙΒ) ενώ στο 3 πρέπει να νοσηλεύονται, αν είναι δυνατό, σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Στο 4, η κατάστασή τους είναι προθανάτια. Αξίζει να αναφερθεί πως το άσθμα εμφανίζει τα παρακάτω είδη: Άσθμα της κύησης, Παιδικό και ενήλικο άσθμα, βρογχόσπασμος μετά από σωματική άσκηση, status asthmaticus (1).

 Τα σημεία και τα συμπτώματα  της νόσου χωρίζονται σε όψιμα και πρώιμα. Τα πρώιμα είναι: βαθμιαία εκδήλωση με ρινική συμφόρηση και πταρμό, συριγμός κατά την εκπνοή, άγχος και ανησυχία, μεταβολή των ζωτικών σημείων (αύξηση καρδιακού και αναπνευστικού ρυθμού, αύξηση πίεσης σφυγμού), εφίδρωση, βήχας. Τα όψιμα είναι: αυξημένος συριγμός, έντονος βήχας, παχύρρευστα και κολλώδη πτύελα, διαστολή ρουθουνιών, χρήση αναπνευστικών επικουρικών μυών, κυάνωση και υπερβολική κόπωση (2). Τα περισσότερα συμπτώματα είναι κοινά και με άλλες αναπνευστικές παθολογίες.

Απαραίτητη κρίνεται η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση. Τα διαγνωστικά tests εκλογής είναι: test ευαισθησίας, ακτινογραφία θώρακος, εξετάσεις πτυέλων και αίματος, επίπεδα IgE ορού, μορφή πτυέλων, αέρια αρτηριακού αίματος και δοκιμασίες πνευμονικής λειτουργίας (2).  Η διαφορική διάγνωση περιλαμβάνει τις διαταραχές της τραχείας, όγκους του αναπνευστικού, ΧΑΠ και βρογχεκτασίες. Αν κύριο σύμπτωμα αποτελεί ο βήχας, ο ασθενής θα πρέπει να εξεταστεί για νόσους όπως η ΓΟΠ και η οπισθορρινική έκκριση. Επίσης, δε θα πρέπει να παραλειφθεί ο έλεγχος των φωνητικών χορδών (5).

Η θεραπευτική στρατηγική διακρίνεται σε δύο φάσεις: αντιμετώπιση του παροξυσμού και θεραπεία μεταξύ των παροξυσμών. Στην πρώτη, χρησιμοποιούνται αδρενεργικές ουσίες (α-, β- αναστολείς, β-υποδοχείς και β2-υποδοχείς). Υπερβολική χρήση τους πρέπει να αποφεύγεται λόγω κινδύνου κοιλιακής μαρμαρυγής. ‘Όταν αποτυγχάνουν τα παραπάνω, συμπεραίνεται ότι ο ασθενής βρίσκεται σε Status Asthmaticus, οπότε καταφεύγουμε σε κορτικοστεροειδή. Χορηγείται υδροκορτιζόνη ενδοφλεβίως ταυτοχρόνως με P.O. πρεδνιζόνη και οξυγόνο (2).

Στη δεύτερη φάση, απομακρύνονται τα αλλεργιογόνα, καταπολεμάται η υποκείμενη λοίμωξη (φάρμακα εκλογής Bactrimel, Septrin) και αντιμετωπίζονται ψυχικοί παράγοντες. Ακόμη, χορηγούνται μακροχρόνια P.O. βρογχοδιασταλτικά (εφεδρίνη) και υπόθετα (αμινοφυλλίνη). Σαφή προφυλακτική δράση εμφανίζει το χρωμογλυκικί διβασικό νάτριο (Lomudal), εμποδίζοντας την έκλυση ισταμίνης και άλλων βρογχοσυσταλτικών ουσιών από τα ευαισθητοποιημένα σιτευτικά κύτταρα. Τα κορτικοειδή χορηγούνται μόνο σε περίπτωση που οι παραπάνω επιλογές αποτύχουν. Παραδείγματα ουσιών είναι η πρεδνιζόνη και η ACTH-depot Synacthen (IM). Οι εισπνοές γενικά δε βοηθούν συχνά. Τελευταία, θετικά αποτελέσματα έδωσε η μπεκλομεθαζόνη (2).

Για την αντιμετώπιση κρίσεως βρογχικού άσθματος η νοσηλεύτρια-εκτιμώντας τη βαρύτητα του περιστατικού και την απόλυτη ανάγκη γρήγορης και αποτελεσματικής παρεμβάσεως-ενεργεί με ετοιμότητα και προχωρεί στις παρακάτω ενέργειες: λήψη αίματος, έναρξη οξυγονοθεραπείας, IV χορήγηση υγρών, πιστή εφαρμογή φαρμάκων, τοποθέτηση αρρώστου σε κατάλληλη θέση (πίνακας διεργασίας). Ο θάλαμος θα πρέπει να αερίζεται επαρκώς, να καθαρίζεται με υγρά προϊόντα και να απομακρύνονται οι ερεθιστικές ουσίες. Ο άρρωστος θα πρέπει να είναι ήρεμος, συνεργάσιμος και να αξιολογείται τακτικά (2). Η αξιολόγηση και συνεργασία θα πρέπει να είναι διεπιστημονική (4).

Βασικός στόχος, αποτελεί η μακροπρόθεσμη διδασκαλία των αρρώστων προκειμένου να είναι ανεξάρτητοι από την υγειονομική ομάδα. Το πλάνο εκμάθησής τους περιλαμβάνει: αναγνώριση και έλεγχο και ελαχιστοποίηση των παραγόντων κινδύνου, πρόληψη υποτροπών αναπνευστικών φλεγμονών, κατανόηση και αποδοχή της φαρμακευτικής αγωγής (δόσεως, χρόνου, τρόπου, παρενέργειες φαρμάκων) (2). Βέλτιστη εφαρμογή βρίσκει το Health Belief Model ,καθώς, οι απόψεις, η αυτο-αποτελεσματικότητα και η αξιολόγηση της σημασίας των συμπεριφορών διαχείρισης του άσθματος, συσχετίστηκαν με την απόδοση των συμπεριφορών διαχείρισης του άσθματος (8).

Η καλύτερη μέθοδος πρόληψης μελλοντικών ασθματικών κρίσεων είναι η εξατομίκευση της φροντίδας. Οι θεμελιώδεις αρχές είναι: αποφυγή παραγόντων επίσπευσης της κρίσης και κινδύνου, εφαρμογή προγράμματος απευαισθητοποίησης και συντηρητικής θεραπείας, ο έλεγχος δευτερογενών φλεγμονών και η προώθηση της αποκαταστάσεως του αρρώστου (20). Η πρόγνωση στους περισσότερους ασθενείς με άσθμα είναι εξαιρετική. Αν και η νόσος δεν είναι πλήρως ιάσιμη, οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να επιτύχουν τον κατάλληλο έλεγχο του άσθματός τους (5). Βοηθητικό ρόλο έχουν τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα (asthma and allergy symptom test3, AI9, ηλεκτρονικός φάκελος υγείας (10,12)

Σήμερα, η  πανδημία της νόσου του κορωναϊού (COVID-19) είναι απειλητική για όλους τους ανθρώπους, αλλά για εκείνους με άσθμα υπάρχει μεγάλος φόβος ότι θα έχουν χειρότερο αποτέλεσμα ή είναι πιο πιθανό να προσβληθούν από SARS-CoV-2. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν ενδείξεις για αυξημένα ποσοστά μόλυνσης σε άτομα με άσθμα. Και παρόλο που το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων δηλώνει ότι οι ασθενείς με μέτριο-σοβαρό άσθμα θα μπορούσαν να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για πιο σοβαρή ασθένεια, δεν υπάρχουν δημοσιευμένα δεδομένα που να υποστηρίζουν αυτόν τον προσδιορισμό τη δεδομένη στιγμή (13,14,15).

Αμφιλεγόμενο θέμα, όσον αφορά τον ορισμό και τη διαχείριση, αποτελεί ,ακόμη, το σοβαρό άσθμα. Η εισαγωγή νέων βιολογικών θεραπειών άνοιξε το δρόμο σε μια εξατομικευμένη προσέγγιση, η οποία στοχεύει στο να ταιριάξει την κατάλληλη θεραπεία με τους διαφορετικούς φαινοτύπους του άσθματος. Τα παραδοσιακά φαινότυπα άσθματος αποσυντίθενται από έναν αυξανόμενο αριθμό υποκατηγοριών άσθματος με βάση λειτουργικούς και φυσιοπαθολογικούς μηχανισμούς χάρη στην ανάπτυξη και εφαρμογή διαφορετικών τεχνολογιών omics (16). Έτσι, υπάρχουν βάσιμες ελπίδες πως ο χρόνιος χαρακτήρας της νόσου θα τερματιστεί.

Περιστατικό:

Δεκ. 7 2011: ο ασθενής έχει μερική απόκριση των αισθήσεων, ανίκανος να μιλήσει και ακολουθήσει εντολές, είναι τετραπληγικός σε NGT και πάνα. Δυσκολία στην αναπνοή κοφτές ανάσες, χαμηλό οξυγόνο, σωλήνας τραχυοστομίας.

12 ιανουαρίου 2013: VS σταθερό με σπάνια επεισόδεια μη κορεσμού

Συνήθη συμπτώματα: Βήχας κυρίως τη νύχτα, Βαριανασαίνει, Κοφτές ανάσες, Σφίξιμο, Πόνοι, πίεση στο στήθος

Αξιολόγηση 

Νοσηλευτική διάγνωση 

Στόχοι 

Νοσηλευτική παρέμβαση

Συλλογισμός 

Εκτίμηση 

Ασθενής: 

Συμπτώματα:

(+)βαριανασαίνει, αγκομαχά

Ταχύπνοια αμφίπλευρα,

(+)εκκρίσεις που χαρακτηρίζονται από: πηχτό, πρασινωπό χρώμα, περίπου 2-8 cc να αναρροφώνται

Συχνός βήχας

*Αντικειμενικά δεδομένα:

Πνευμονικοί ήχοι, Αέρια αίματος, FVC και FEV, PERF, Ζωτικά σημεία, Ακτινογραφία θώρακα, Έργο της αναπνοής, Κορεσμός οξυγόνου, Παρατήρηση της φυσικής κατάστασης κατά τη διάρκεια  της άσκησης, Κορεσμός οξυγόνου πριν και μετά τη δραστηριότητα, Πνευμονικοί ήχοι πριν και μετά τη δραστηριότητα, Ζωτικά σημεία πριν και μετά τη δραστηριότητα 

Μη αποτελεσματική αναπνευστή οδός, που σχετίζεται με τη συσσώρευση βλέννας 

Μετά από 12 ώρες νοσηλευτικής παρέμβασης ο ασθενής θα μπορεί να αποβάλλει κανονικά τη συσσωρευμένης  βλέννα

 

Μετά από 3-5 μέρες νοσηλευτικής παρέμβασης ο ασθενής θα μπορεί να διατηρήσει καθαρή την αναπνευστική οδό

 

1.Θέση με το κεφάλι του κρεβατιού ανυψωμένο, το κεφάλι ευθυγραμμισμένο κατάλληλα σε ίσια θέση

 

2.Αλλαγή θέσης τακτικά

 

3.Κρατάμε καθαρό το περιβάλλον του ασθενή από πηγές αλλεργιογόνων, όπως είναι η σκόνη, πούδρα, καπνός 

 

4.Παροχή θωρακοφυσιοθεραπίας BID, όπως προβλέπεται από τη θεραπεία

 

5.Εκνεφώστε με pulmicort|+ atrovent κάθε 6 ώρες όπως διατάθηκε

 

6.Αποδώστε μυκολιτικά 10 ml Χ 7 μέρες όπως διατάθηκε

Κατάλληλη τοποθέτηση που να διευκολύνει αποτελεσματικά το πέρασμα του αέρα από τους πνεύμονες και να παρέχει καλό αερισμό των τμημάτων των πνευμόνων

 

 Η αλλαγή των θέσεων βοηθάει στην κινητοποίηση εκκρίσεων που μπορεί να διευκολύνει την έκπτυση των εκκρίσεων

 

Καταβυθιστές αλλεργικού τύπου, του αναπνευστικού που μπορούν να πυροδοτήσουν ή να ερεθίσουν επίθεση οξέος επεισοδίου

 

Το CPT βοηθάει στην κινητοποίηση των εκκρίσεων

 

Η εκνέφωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το άνοιγμα περιοσριμένης αναπνευστικής οδού και να υγροποιήσει τις εκκρίσεις.

 

Η διευκόλυνση της υγροποίησης και απομάκρυνσης των εκκρίσεων   

 

 

Στόχος επετεύχθη.

 

Ο ασθενής διατήρησε μια ολοφάνερη ανοιχτή αναπνευστική οδό και επέδειξε σημάδια μείωσης των αναπνευστικών εκκρίσεων

 

Επέδειξε σημαντική μείωση των εκκρίσεων

Πίνακας Νοσηλευτικής Διεργασίας11,4

 

Βιβλιογραφία

 

  1. Γαρδίκα Δ. Κ., Ειδική Νοσολογία, Επιστημονικές εκδόσεις Παρισσιανού Α.Ε., Αθήνα 2005, Κεφάλαιο Δεύτερο, ΝΟΣΟΙ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ, σελίδες 177-187.
  2. Σαχινή-Καρδάση Α., Πάνου Μ., Παθολογική και Χειρουργική Νοσηλευτική Νοσηλευτικές διαδικασίες 1ος τόμος Β’ έκδοση, Εκδόσεις ΒΗΤΑ medical arts, Αθήνα 1997, ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7, 7.19.4. ΑΣΘΜΑ, σελίδες 280-282.
  3. Dewit C. S., Παθολογική και Χειρουργική Νοσηλευτική Έννοιες και Πρακτική Τόμος 1, Εκδόσεις Πασχαλίδης, Broken Hill Publishers Ltd., Κύπρος 2009, Ενότητα 4 Αναπνευστικό Σύστημα, Κεφάλαιο 14 Φροντίδα ασθενών με διαταραχές του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, σελίδες 460-463 (ΑΣΘΜΑ).
  4. Osborn, Wraa, Watson, Holleran, Παθολογική-Χειρουργική Νοσηλευτική, Προετοιμασία για τη νοσηλευτική πρακτική, Τόμος 1, Εκδόσεις Πασχαλίδης, Broken Hill Publishers Ltd., Κύπρος 2013, Ενότητα 7, Κεφάλαιο 35 Φροντίδα ασθενών με διαταραχές του κατώτερου αναπνευστικού, σελίδες 799-805 (Άσθμα).
  5. Andreoli & Carpenter’s, Cecil Βασική Παθολογία, Εκδόσεις Πασχαλίδης, Broken Hill Publishers Ltd., Κύπρος 2018, Μέρος ΙΙΙ., Κεφάλαιο 16: Αποφρακτικές Πνευμονοπάθειες, σελίδες 212-213(ΑΣΘΜΑ).
  6. Μαγλαρινού Α.Μ., Κωνσταντινίδου Φ.Σ., ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ Παθολογική-Χειρουργική, Τόμος Β΄, Μέρος 1ο, Εκδόσεις «Η Ταβίθα», Αθήνα 2005, Κεφάλαιο 2 ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ, 2.6.12. Βρογχικό Άσθμα, σελίδες194-197.
  7. ΤΖΕΝΑΛΗΣ Α. RN,  BSc, MSc, PhD, ICU, Επίκουρος Καθηγητής Παθολογικής Μονάδος Εντατικής Θεραπείας, Πανεπιστήμιο Πατρών, Διδακτική παρουσίαση PowerPoint για το μάθημα «Παθολογική Νοσηλευτική ΙΙ», Θέμα: «Παθολογική Νοσηλευτική Αναπνευστικού Συστήματος», διαφάνειες 78-79.
  8. Quaranta J., Spencer A. G., Using the Health Belief Model to Understand School Nurse Asthma Management, August 2015, The Journal of School Nursing 31 (6).
  9. Krukeja S., A Comprehensive Study on the Applications of Artificial Intelligence for the Medical Diagnosis and Prognosis of Asthma, ndian Institute of Technology (IIT), Roorkee Date Written: October 15, 2017.
  10. Cave J., Soos B., Gillies C., Drummond N., Pham Q.N. A., Williamson T., Validating a case definition for adult asthma in primary care electronic medical records, npj Primary Care Respiratory Medicine volume 30, Article number 25 (2020).
  11.  Jamago L. Airen, A case study of a patient with Bronchial Asthma, Presentation, slides 8-9, 27-28, https://www.slideserve.com/sugar/a-case-study-of-a-patient-with-bronchial-asthma
  12.  Web Page, American Academy Of Allergy& Asthma Immunology, https://www.aaaai.org/conditions-and-treatments/library/asthma-library/covid-asthma, Τελευταία προσπέλαση: 6/7/2020.
  13. Web Page, CDC, https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/need-extra-precautions/asthma.html, Τελευταία προσπέλαση: 6/7/2020. 
  14. Web Page, Asthma UK, https://www.asthma.org.uk/coronavirus/, Τελευταία προσπέλαση: 4/7/2020.
  15. Web Page, CDC, https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/need-extra-precautions/asthma.html, Τελευταία προσπέλαση: 4/7/2020.
  16. Galeone C., Scelfo C., Bertolini F., Caminati M.,  Ruggiero P.,  Facciolongo N.,  Menzella F. , Precision Medicine in Targeted Therapies for Severe Asthma: Is There Any Place for “Omics” Technology? , Biomed Res Int. 2018; 2018: 4617565.

 

Κοινοποιήστε 

Παραφίμωση: Αίτια, Συμπτώματα, Επιπλοκές και Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Παραφίμωση: Αίτια, Συμπτώματα, Επιπλοκές και Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Η παραφίμωση είναι μία επείγουσα ιατρική κατάσταση κατά την οποία η ακροποσθία, δηλαδή το δέρμα που καλύπτει την κεφαλή του πέους, δεν επιστρέφει στη φυσιολογική της θέση μετά την έλξη προς τα πίσω

Βρείτε μας στο Facebook και στο Instagram

Επικοινωνία
 Η ομάδα μας
Διαφημιστείτε στη truemed.gr
Όροι χρήσης
Προσωπικά δεδομένα
Copyright©Truemed
Για περισσότερη ζωή
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

| Επικοινωνία | Η ομάδα μας | Διαφημιστείτε στη truemed.gr|  | Όροι χρήσης | Προσωπικά δεδομένα | Copyright©Truemed | |Για περισσότερη ζωή |
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

© 2019 TrueMed Media. All rights reserved. Our website services, content, and products are for informational purposes only. TrueMed Media does not provide medical advice, diagnosis, or treatment.