«Μελάνωμα δέρματος: Τι είναι, πρόληψη και διάγνωση»

18-9-2022

Μαριαλένα Καραγιάννη

Τι είναι το μελάνωμα δέρματος: 

Το μελάνωμα είναι ένας καρκίνος του δέρματος που ξεκινά στα μελανοκύτταρα, τα  κύτταρα δηλαδή που παράγουν τη χρωστική του δέρματος, τη μελανίνη. Έχει κακή  πρόγνωση εάν διαγνωσθεί σε προχωρημένα στάδια, ενώ σε περίπτωση έγκαιρης  διάγνωσης υπάρχει αρκετά καλή πρόγνωση. Ο κυριότερος αιτιολογικός παράγοντας  για το μελάνωμα είναι η έκθεση στον ήλιο ιδίως η έντονη και διαλείπουσα έκθεση  κατά την παιδική ηλικία και τα πρώτα στάδια της ενηλικίωσης. Ο τύπος αυτός  καρκίνου είναι πιο συχνός σε άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα που συνήθως δε  μαυρίζουν εύκολα στον ήλιο. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι το οικογενειακό ή  ατομικό ιστορικό μελανώματος, η παρουσία τυπικών σπίλων και η παρουσία άτυπων  σπίλων. 

Διάγνωση μελανώματος: 

Η πρόωρη διάγνωση του μελανώματος ενισχύει την επιβίωση των ασθενών που  πάσχουν από αυτό, αφού η θεραπεία σε προχωρημένο στάδιο δεν είναι  αποτελεσματική, ενώ σε πρώιμο στάδιο είναι ιάσιμη σε ποσοστό 90-95%. Η  διάγνωση γίνεται με κλινική ιστοπαθολογική ταυτοποίηση. Για να αποκλειστεί η  περίπτωση μελανώματος σε μία ύποπτη βλάβη πρέπει να γίνει πλήρης βιοψία και το  δείγμα να εξετασθεί στο μικροσκόπιο από ειδικό ιατρό, όπως δερματολόγο ή  παθολόγο έμπειρο στην εξέταση βλαβών των χρωστικών του δέρματος. Κάποιες  φορές, όμως, δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί βιοψία σε άτομα με άτυπους  σπίλους. Σε αυτές τις περιπτώσεις πραγματοποιείται χαρτογράφηση των σπίλων όλου  του σώματος, καταγράφονται όλες οι ελιές, παρατηρούνται ως προς το σχήμα τους,  το μέγεθός τους, την υφή τους, το χρώμα τους και επανεξετάζονται σε μελλοντικό  χρόνο, οπότε παρακολουθείται η εξέλιξη και η μεταβολή κάθε σπίλου. Μία πιο  καινούρια μέθοδος είναι η δερματοσκόπηση, στην οποία χρησιμοποιείται ειδικό  μικροσκόπιο, το δερματοσκόπιο, που επιτρέπει στους δερματολόγους να  αξιολογήσουν τα μορφολογικά χαρακτηριστικά και το χρώμα της επιδερμίδας,  μεμονωμένους σπίλους αλλά και βαθύτερα το ανώτερο τμήμα του χορίου, κάτι που  δεν είναι ορατό με γυμνό μάτι ή απλό μεγεθυντικό φακό. Η σύγχρονη αυτή μέθοδος,  γνωστή και ως χαρτογράφηση σπίλων, δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας εικόνων  υψηλής ανάλυσης της δομής του δέρματος και κάθε σπίλου ξεχωριστά, οι οποίες  συγκρίνονται με μία μεγάλη βάση δεδομένων, προσφέροντας με αυτόν τον τρόπο  μεγάλη ευαισθησία και ακρίβεια στη διάγνωση. Σε κάθε περίπτωση, η διάγνωση του  μελανώματος εξαρτάται από την κατάρτιση και την εμπειρία του εκάστοτε ιατρού.

Πρόληψη μελανώματος: 

Η πρόληψη του μελανώματος γίνεται μέσω της ενημέρωσης των ανθρώπων σχετικά  με τους κινδύνους της υπεριώδους ακτινοβολίας και των ηλιακών εγκαυμάτων. Οι  τρόποι πρόληψης αφορούν, αρχικά, την προτροπή υιοθέτησης συμπεριφορών που  μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος προλαμβάνοντας την ασθένεια  (πρωτογενής πρόληψη) και επίσης την ενίσχυση της έγκαιρης διάγνωσης και  θεραπείας σε αρχικό στάδιο (δευτερογενής πρόληψη). 

Η πρωτογενής πρόληψη καταλήγει αποτελεσματική όταν επιτυγχάνει να μειώσει την  επίπτωση κατά τη διάρκεια των ετών και για να το καταφέρει αυτό πρέπει να  επικεντρώνεται σε παρεμβάσεις που μειώνουν την έκθεση στον ήλιο, ενισχύουν την  πλήρη αντηλιακή προστασία και αποθαρρύνουν την επιδίωξη εντατικού  μαυρίσματος. Η μείωση της έκθεσης στον ήλιο επιτυγχάνεται με μέτρα προστασίας,  όπως για παράδειγμα με τη χρήση αντηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας  (τουλάχιστον SPF 15), με κατάλληλη ένδυση, όπως ανοιχτόχρωμα ρούχα με μακριά  μανίκια, μακριά παντελόνια, γυαλιά ηλίου, καπέλο, χρήση ομπρέλας στην παραλία  και κατά το περπάτημα στον ήλιο και κυρίως αποφυγή παραμονής σε εξωτερικούς  χώρους τις μεσημεριανές ώρες (12μ.μ.-4μ.μ.). Βέβαια, κάποιες μελέτες καταλήγουν  στο συμπέρασμα ότι τα αντηλιακά μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα δημιουργίας  μελανώματος, εξαιτίας της λανθασμένης χρήσης τους και της ψευδούς αίσθησης  ασφάλειας, αφού πολλοί θεωρώντας ότι είναι προστατευμένοι, παρατείνουν την  έκθεσή τους στον ήλιο και χωρίς μάλιστα να επαναλάβουν την εφαρμογή  αντηλιακού. Τα αντηλιακά πρέπει να εφαρμόζονται μισή ώρα πριν την έκθεση στον  ήλιο και να ανανεώνονται κάθε δύο ώρες ή μετά από έντονη εφίδρωση ή κολύμπι,  ενώ σε περίπτωση εξωτερικής δραστηριότητας είναι καλό να επιλέγεται αντηλιακό  ανθεκτικό στο νερό. 

Η δευτερογενής πρόληψη στοχεύει στη μείωση της νοσηρότητας και της  θνησιμότητας μέσω της έγκαιρης διάγνωσης, όπως με προσυμπτωματικούς ελέγχους  στα άτομα υψηλού κινδύνου, δηλαδή σε νεαρά άτομα με πολλούς σπίλους ή σε  ηλικιωμένους με βλάβες στο δέρμα από τον ήλιο, με αυτό-εξέταση του δέρματος και  με εξετάσεις από ιατρούς. Η τακτική αυτό-εξέταση για νέες μελανοκυτταρικές  αλλοιώσεις ή αλλαγές στους ήδη υπάρχοντες σπίλους ανά 6 με 8 εβδομάδες μπορεί  να διευκολύνει την έγκαιρη διάγνωση της νόσου σε πιθανά θεραπεύσιμο στάδιο.  Φαίνεται ότι παράγοντες που προωθούν την αυτό-εξέταση αποτελούν ο μεγαλύτερος  τόπος διαμονής, η υψηλότερη εκπαίδευση, ο ευαίσθητος φωτότυπος του δέρματος, οι  περισσότερες γνώσεις σχετικά με το μελάνωμα και το ασφαλές μαύρισμα και κυρίως  η παρελθούσα χειρουργική εκτομή κάποιου σπίλου. Περίπου το ένα τρίτο των  μελανωμάτων εντοπίζεται από τους ίδιους τους ασθενείς ή από κάποιο πρόσωπο της  οικογένειάς του. 

Γενικότερα, φαίνεται πως το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού έχει αντίληψη της  πρόληψης του καρκίνου του δέρματος με αρκετά μεγάλη ακρίβεια. Παρόλα αυτά, τα  υψηλά επίπεδα γνώσης για τους κινδύνους του μελανώματος δε συνεπάγονται  απαραίτητα συνεπή προστασία από τον ήλιο. Όπως ισχύει και για τις γενικότερες  γνώσεις σχετικά με τη σωστή διατροφή και την άσκηση, η γνώση είναι απαραίτητη 

αλλά όχι ικανή από μόνη της για να πυροδοτήσει την αλλαγή μιας συμπεριφοράς.  Φροντίζουμε το σώμα μας για να μας φροντίζει και αυτό.

Αναφορές

Μπαλτά, Δ. (2005). Τι πρέπει να γνωρίζεις για τον καρκίνο του δέρματος,  Θεσσαλονίκη, σελ. 7-8. 

Μπενοπούλου, Ό. (2018). Επιδημιολογική μελέτη μελανώματος σε ασθενείς άνω των  60 ετών στον ελληνικό πληθυσμό (Αδημοσίευτη Διδακτορική Διατριβή).  Ιατρική σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα. 

Apalla, Z., Lallas, A., Sotiriou, E. & Ιoannides, D. (2017). Epidemiological trends in  skin cancer. Dermatology practical & conceptual, 7(2), p.1-4. 

Fraser, M.C., and McGuire, D.B. (1984). Skin cancer’s early warning system.  American Journal of Nursing, 84 (10), p.1232-1233. 

Kaminska-Winciorek, G., Gajda, M., Wydmanski, J. & Tukiendorf, A. (2015). What  do web users know about skin self-examination and melanoma symptoms?  Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 16(7), p.351-355. 

National Cancer Institute. (2003). 

Rigel, D.,S. & Carucci, J.,A. (2000). Malignant melanoma: prevention, early detection  and treatment in the 21th century. CA-A Cancer Journal for Clinicians, 50,  p.215-380. 

Serpone, N., Dondi, D. & Albini, A (2007). Inorganic and organic UV filters: their  role and efficacy in sunscreens and suncare products. Inorganica Chimica  Acta, 360 (3), p. 794-800.

Κοινοποιήστε 

Παραφίμωση: Αίτια, Συμπτώματα, Επιπλοκές και Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Παραφίμωση: Αίτια, Συμπτώματα, Επιπλοκές και Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Η παραφίμωση είναι μία επείγουσα ιατρική κατάσταση κατά την οποία η ακροποσθία, δηλαδή το δέρμα που καλύπτει την κεφαλή του πέους, δεν επιστρέφει στη φυσιολογική της θέση μετά την έλξη προς τα πίσω

Βρείτε μας στο Facebook και στο Instagram

Επικοινωνία
 Η ομάδα μας
Διαφημιστείτε στη truemed.gr
Όροι χρήσης
Προσωπικά δεδομένα
Copyright©Truemed
Για περισσότερη ζωή
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

| Επικοινωνία | Η ομάδα μας | Διαφημιστείτε στη truemed.gr|  | Όροι χρήσης | Προσωπικά δεδομένα | Copyright©Truemed | |Για περισσότερη ζωή |
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

© 2019 TrueMed Media. All rights reserved. Our website services, content, and products are for informational purposes only. TrueMed Media does not provide medical advice, diagnosis, or treatment.