Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση – το γνωστό αίσθημα καούρας

Καραγιαννίδη Αθανασία

Η συμπτωματική γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση εμφανίζεται καθημερινά σε περίπου 7% των ενηλίκων και σε εβδομαδιαία ή μηνιαία βάση σε ένα ποσοστό που αγγίζει το 30% των ενηλίκων πολιτών παγκοσμίως. Αν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να οδηγήσει σε διάβρωση του οισοφάγου, εξέλκωση και σχηματισμό στένωσης. Κάποιες από αυτές τις καταστάσεις μπορεί να είναι προκαρκινικές, όπως η στένωση του οισοφάγου, και χρήζουν ιδιαίτερα μεγάλης προσοχής. 

Αίτια και Ανίχνευση 

Η παθογένεση είναι συχνά πολυπαραγοντική και μπορεί να οφείλεται στις εξής καταστάσεις:

•  ελαττώματα στη λειτουργία του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, με αποτέλεσμα η τροφή που περνάει στο στόμαχο, έπειτα από άλεση με τη βοήθεια του υδροχλωρικού οξέος, επιστρέφει και πάλι στον οισοφάγο ή ακόμα και στον φάρυγγα, προκαλώντας αυτό το χαρακτηριστικό αίσθημα καύσου. 
• ελαττωματικοί μηχανισμοί κάθαρσης του οισοφάγου οι οποίοι σε συνδυασμό με αυτούς που επηρεάζουν την γαστρική κένωση, οδηγούν συχνά σε μεγάλες περιόδους κατά τις οποίες ο κάτω οισοφάγος περιλούζεται με οξύ που παλινδρομεί.

Στους περισσότερους ασθενείς η παλινδρόμηση αναγνωρίζεται εύκολα ως επαναλαμβανόμενη καούρα, ή δυσφαγία ή ως συνδυασμός των δύο παραπάνω. Όταν ο οξύς πόνος στο στήθος ή η αναπνευστική ανεπάρκεια είναι το κύριο σύμπτωμα που παρουσιάζει, ο ασθενής χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση για να διαπιστωθεί εάν τα συμπτώματα οφείλονται σε πρωτογενή καρδιακή ή αναπνευστική ανεπάρκεια, αν πρόκειται για γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή αν αυτά τα συμπτώματα αντιπροσωπεύουν συνδυασμό των διαταραχών αυτών.

Διάγνωση 

Η ενδοσκόπηση με βιοψία και η μακροχρόνια παρακολούθηση του pH είναι οι πιο αξιόπιστοι τρόποι για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει παλινδρόμηση. Πρόσθετες δοκιμασίες, όπως δοκιμές άσκησης, καρδιακός καθετηριασμός, δηλαδή η εισαγωγή καθετήρα σε κάποιο αγγείο της καρδιάς, ή σπιρομέτρηση, μπορεί να χρειαστούν σε ασθενείς με καρδιακά ή αναπνευστικά συμπτώματα. 

Θεραπεία 

Η θεραπεία που θα πρέπει να ακολουθηθεί περιλαμβάνει μια προσέγγιση σταδιακής φροντίδας και στους περισσότερους ασθενείς θα πρέπει να ξεκινά με αλλαγές στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της αλλαγής στις διατροφικές συνήθειες του ασθενή, μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ καθώς και του καπνίσματος. 

Μία πρακτική αλλαγή που μπορεί να ανακουφίσει άμεσα τον ασθενή είναι και η ανύψωση του κεφαλιού του κρεβατιού. Ιδιαίτερα χρήσιμη έχει αποδειχθεί και η χρήση αντιόξινων ή συνδυασμών αλγινικών-αντιόξινων. Ανταγωνιστές του υποδοχέα Η2 για τη βελτίωση τόσο της γαστρικής κένωσης όσο και του τόνου του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα μπορούν επίσης να προστεθούν στη θεραπεία. Οι περισσότεροι ασθενείς θα ανταποκριθούν καλά σε αυτό το σχήμα. Η χειρουργική επέμβαση πρέπει να λαμβάνεται υπόψη μόνο για άτομα με δυσεπίλυτα συμπτώματα ή με επιπλοκές (π.χ. σχηματισμός στένωσης, αιμορραγία, ανάπτυξη δυσπλαστικού επιθηλίου σε άτομα με οισοφάγο Barrett ή δευτεροπαθή πνευμονική νόσο που δεν ανταποκρίνεται στην ιατρική αντιμετώπιση). 

Τροφές και συνήθειες που πρέπει να αποφεύγονται! 

• Τα μεγάλα ή τα πολύ λιπαρά γεύματα, τηγανητά φαγητά και λιπαρές σάλτσες
• Τις μεγάλες, αμάσητες μπουκιές
• Τα υγρά μαζί με το φαγητό
• Τα γεύματα αργά το βράδυ
• Την σοκολάτα, τον καφέ, το τσάι, την μέντα και το αλκοόλ
• Τα όξινα φρούτα, ιδίως με άδειο στομάχι
• Την κατάκλιση, το σκύψιμο ή και την ανύψωση αντικειμένων μέσα σε 2 ώρες μετά το γεύμα
• Τα στενά ρούχα και το σφίξιμό τους κοντά στην κοιλιά
• Το κάπνισμα
• Το υπερβάλλον βάρος
• Τους χυμούς φρούτων
• Τα μπαχαρικά

TIP! Οι τροφές που ανακουφίζουν από την παλινδρόμηση είναι τα λαχανικά, το τζίντζερ, η βρώμη, το άπαχο κρέας και τα θαλασσινά, το ασπράδι αυγού και τα τροφές που περιέχουν κορεσμένα, δηλαδή “καλά” λιπαρά. 

Στο αν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η απάντηση είναι ναι! Με κατάλληλη αγωγή γιατρού και κατάλληλες αλλαγές στον τρόπο ζωής, η ανακούφιση μπορεί να είναι ταχύτατη. Σε καμία περίπτωση, παρ’ όλα αυτά , αυτό το άρθρο δεν αντικαθιστά τις οδηγίες ενός γιατρού και έχει αυστηρά πληροφοριακό χαρακτήρα.

TrueMed-ForLivingMore

Βιβλιογραφικές αναφορές: 

1. Hu, Ming-Luen, et al. “Effect of ginger on gastric motility and symptoms of functional dyspepsia.” World journal of gastroenterology: WJG 17.1 (2011): 105. 2. Maqbool A, Ryan MJ. Gastroesophageal Reflux Disease and Aerodigestive Disorders. Curr Probl Pediatr Adolesc Health Care. 2018 Mar;48(3):85-98.
2. Maret-Ouda J, Markar SR, Lagergren J. Gastroesophageal Reflux Disease. JAMA. 2020 Dec 22;324(24):2565
3. Waterfall WE, Craven MA, Allen CJ. Gastroesophageal reflux: clinical presentations, diagnosis and management. CMAJ. 1986 Nov 15;135(10):1101-9.

5. Πέτσιος Δημήτριος, Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Ποιες τροφές να αποφεύγω; https://www.iatronet.gr/diatrofi/astheneies-diatrofi/article/26137/gastrooisofagiki-pali ndromisi-poies-trofes-na-apofevgw.html