Αιμοδοσία: Σύγχρονη πραγματικότητα & COVID-19
8-6-2021
Στάθης Δημουλάς


Συνέντευξη με τον κ. Αναστάσιο Κριεμπάρδη, Αναπληρωτή Καθηγητή Τμήματος Βιοϊατρικών Επιστημών
Το αίμα είναι το πιο πολύτιμο δώρο που δίνεται εθελοντικά από ένα υγιές άτομο σε έναν ασθενή. Με μία δωρεά αίματος – αιμοδοσία – σώζονται έως και 3 ζωές. Κάθε Νοσοκομειακή Υπηρεσία Αιμοδοσίας σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας φροντίζει να έχει επαρκή αποθέματα αίματος και παραγώγων του για τις επείγουσες (τραύμα, μαζική αιμορραγία) και προγραμματισμένες (χειρουργεία ρουτίνας) ανάγκες της.
Η Παγκόσμια Ημέρα του Εθελοντή Αιμοδότη, έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και εορτάζεται στις 14 Ιουνίου διεθνώς με στόχο να τιμήσει τον ανώνυμο εθελοντή αιμοδότη για την ανιδιοτελή προσφορά του.
Έτσι με αφορμή αυτόν τον εορτασμό, είχαμε την τιμή να συνομιλήσουμε με τον κ. Αναστάσιο Κριεμπάρδη, Αναπληρωτή Καθηγητή με γνωστικό αντικείμενο «Εργαστηριακή Αιματολογία – Παθοφυσιολογία Διατήρησης Ερυθροκυττάρου και Αιμοδοσία» στο Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής.
-
Πόσο σημαντική είναι η αιμοδοσία, αλλά και η είσοδος σε αυτήν νέων αιμοδοτών;
Η είσοδος νέων αιμοδοτών είναι πολύ σημαντική, καθώς αυξάνεται η δεξαμενή των αιμοδοτών και τα αποθέματα αίματος της χώρας. Βέβαια, στόχος είναι οι εθελοντές αιμοδότες να είναι επαναλαμβανόμενοι, γιατί αποτελούν την πιο ασφαλή πηγή αίματος, προσφέροντας ανιδιοτελώς αίμα για τον συνάνθρωπο, χωρίς να περιμένουν κάποιο αντάλλαγμα.
Ο ίδιος ο αιμοδότης νιώθει βαθύτατη συγκίνηση και ικανοποίηση για τη βοήθεια που προσφέρει στον συνάνθρωπο του ενώ ευεργετείται ταυτόχρονα και ο ίδιος με την δημιουργία νέων κυττάρων αίματος από το μυελό των οστών του.
Επιπρόσθετα, σε άτομα με υψηλό αιματοκρίτη συνιστάται η αιμοδοσία, αφού μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων.
-
Ποιοι μπορούν να αιμοδοτήσουν.
Αιμοδότες μπορούν να είναι όλοι οι άντρες και γυναίκες ηλικίας 18 έως 65 ετών. Σε ειδικές περιπτώσεις ανήλικοι 17 ετών με συγκατάθεση γονέα, και άτομα άνω των 65 ετών εφόσον το επιτρέπει ο ιατρός, μπορούν επίσης να αιμοδοτήσουν. Φυσικά, με την προϋπόθεση να είναι υγιείς και με αιμοσφαιρίνη (Hb) >13,5 gr/dl για τους άντρες και >12,5 gr/dl αντίστοιχα για τις γυναίκες.
-
Πόσο συχνά μπορεί κάποιος να αιμοδοτεί και πώς σχετίζεται με το φύλο;
Η συχνότητα αιμοδοσίας σχετίζεται με το φύλο, έτσι με ασφάλεια, οι άνδρες μπορούν να αιμοδοτούν έως και 4 φορές το χρόνο (κάθε 3 μήνες), ενώ οι γυναίκες έως 3 φορές (κάθε 4 μήνες).
Αυτό δικαιολογείται επειδή οι γυναίκες έχουν πιθανά μία μικρή σιδηροπενική αναιμία λόγω της εμμήνου ρύσεως (αιμορραγία).
-
Πόση ώρα διαρκεί η αιμοδοσία, τι ποσότητα αίματος λαμβάνεται και πόσο γρήγορα αναπληρώνεται από τον οργανισμό;
Πρόκειται για μία σύντομη διαδικασία. Συνολικά μαζί με το ιστορικό και την παραμονή στο χώρο διαρκεί περίπου μισή ώρα, ενώ η διαδικασία της αιμοδοσίας δεν ξεπερνά τα 10 λεπτά.
Ο όγκος αίματος που λαμβάνεται είναι 450mL (+/- 50mL).
Το πλάσμα του αίματος αναπληρώνεται σχεδόν αμέσως ενώ τα κύτταρα του αίματος σε διάστημα λίγων ημερών.
-
Ο αιμοδότης απαιτείται να απαντήσει πολλές ερωτήσεις πριν δώσει αίμα. Ποιος ο ρόλος τους και γιατί χρειάζεται να απαντά κάθε φορά;
Το ερωτηματολόγιο έχει διττό ρόλο. Αρχικά καθοριστικό ρόλο παίζει στην ασφάλεια του αιμοδότη, και αφετέρου στην ασφάλεια του ασθενή που θα λάβει το αίμα.
Οι ερωτήσεις είναι τυποποιημένες και απαντώνται από τον αιμοδότη εγγράφως. Ο λόγος που χρειάζεται να απαντώνται κάθε φορά είναι καθώς μπορεί να έχει αλλάξει κάτι στο ιστορικό του αιμοδότη.
-
Υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών στον αιμοδότη από τα αναλώσιμα που χρησιμοποιούνται στην αιμοδοσία;
Όχι, δεν υπάρχει κάποιος κίνδυνος. Η αιμοδοσία είναι απολύτως ασφαλής! Όλα όσα χρησιμοποιούνται κατά την διάρκειά της είναι αποστειρωμένα και μίας χρήσεως, οπότε δεν υπάρχει πιθανότητα να μεταδοθεί κάποια ασθένεια, που μεταδίδεται με το αίμα, στον αιμοδότη, ούτε και στον αιμολήπτη (με την προϋπόθεση ότι δεν θα τρυπηθεί κατά την διάρκεια της αιμοληψίας).
-
Για ποια μεταδιδόμενα νοσήματα ελέγχεται εργαστηριακά το αίμα;
Τα νοσήματα που ελέγχεται το αίμα είναι θεσμοθετημένα από το Συμβούλιο της Ευρώπης για την ασφάλεια του αίματος, και το ελληνικό σύστημα αιμοδοσίας είναι εναρμονισμένο με αυτές τις οδηγίες.
Ο έλεγχος που γίνεται είναι τόσο μοριακός όσο και ορολογικός και αφορά στα HIV, HBV HCV, τρεπόνημα της σύφιλης, HTLV. Από το 2006 και μετά ελέγχεται το αίμα και με μοριακές τεχνικές (PCR) για ηπατίτιδα C, B και AIDS.
-
Τί είναι η «περίοδος του παραθύρου» (window period);
Η “περίοδος του παραθύρου” είναι η περίοδος που αντιστοιχεί στην περίοδο της μόλυνσης μέχρι ο ιός ή τα αντισώματα του ιού να είναι ανιχνεύσιμα με τις υπάρχουσες τεχνικές που έχουμε διαθέσιμες κάθε φορά.
-
Αφού το αίμα που συλλέγεται ελέγχεται για λοιμώδη νοσήματα, γιατί είναι σημαντική η διαδικασία αξιολόγησης του αιμοδότη;
Το ιστορικό του αιμοδότη δεν αφορά μόνο στην υγεία του ασθενή αλλά πρωτίστως την ασφάλεια του αιμοδότη. Το ερωτηματολόγιο εμπεριέχει ερωτήσεις που δεν αφορούν μόνο στα μεταδιδόμενα με το αίμα νοσήματα. Επιπλέον, ενημερώνεται ο αιμοδότης στην περίπτωση θετικού αποτελέσματος.
-
Αναφορικά με τις γυναίκες, μπορούν να δίνουν αίμα κατά την διάρκεια της εμμήνου ρύσεως ή της εγκυμοσύνης;
Κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως δε δύναται η αιμοδοσία αλλά μετά από κάποιες ημέρες είναι εφικτό.
Η αιμοδοσία απαγορεύεται και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, διότι η γυναίκα συνεισφέρει πάρα πολύ στην ανάπτυξη του εμβρύου με μεγάλα αποθέματα σιδήρου. Απαιτείται ένα διάστημα περίπου 6 μηνών προσωρινής απόρριψης.
-
Πόσο σύντομα μπορεί ο αιμοδότης να επιστρέψει στις συνήθειές του;
Μετά την αιμοδοσία ο εθελοντής παραμένει 10 λεπτά στον χώρο, ώστε το προσωπικό να σιγουρευτεί ότι ο αιμοδότης δεν θα έχει κάποια όψιμη βαγοτονική αντίδραση (πολύ μικρό ποσοστό). Μετά την διαδικασία μπορεί αμέσως να επιστρέψει στις συνήθειες του. Οι οδηγίες που δίνονται είναι να πίνει πολλά υγρά, όχι όμως αλκοόλ (προκαλεί αφυδάτωση), δεν πρέπει να οδηγήσει και να καπνίσει για 2 ώρες και, φυσικά, να μην υπερβάλει δυνάμεων.
-
Πόσο καιρό μπορεί να φυλαχθεί το αίμα, και πόσες μονάδες αίματος χρειάζονται κάθε χρόνο;
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια φυλάσσονται το μέγιστο 42 μέρες σε κατάλληλο αντιπηκτικό και συντηρητικό, τα αιμοπετάλια για 5 μέρες, ενώ το φρέσκο κατεψυγμένο πλάσμα μέχρι και 1 έτος.
Ετησίως απαιτούνται περίπου 650.000 μονάδες. Δυστυχώς, την περίοδο του καλοκαιριού παρόλο που οι απαιτήσεις μειώνονται λόγω των διακοπών μειώνονται και οι αιμοδότες.
-
Μπορεί ένας αιμοδότης να ζητήσει ύστερα από καιρό αίμα;
Υπάρχουν 2 κατηγορίες αιμοδοτών:
Α) Εθελοντής: προσφέρει ανιδιοτελώς, χωρίς να γνωρίζει που θα πάει το αίμα, έχει ηλεκτρονική κάρτα αιμοδότη, οι αιμοδοτήσεις του καταγράφονται και επιβραβεύεται από το κράτος όταν κάνει πολλές αιμοδότήσεις.
Αυτός ο αιμοδότης θα έχει προτεραιότητα αν χρειαστεί ο ίδιος ή κάποιο συγγενικό του πρόσωπο αίμα.
Β) Οικογενειακού περιβάλλοντος – αιμοδότες αντικατάστασης: δίνουν αίμα για έναν συγκεκριμένο ασθενή, όπου το αίμα δίνεται άμεσα.
-
Υπάρχει περιορισμός σχετικά με το βάρος , και αν ναι ανάμεσα σε δυο θεωρητικά υγιη άτομα, θα αιμοδοτούσε ένας ελλιποβαρής ή ένας παχύσαρκος;
Ένας παχύσαρκος άνθρωπος μπορεί να αιμοδοτήσει, αρκεί να είναι υγιής (η παχυσαρκία συνοδεύεται και από προβλήματα υγείας). Στους άνδρες το όριο βάρους είναι τα 50 κιλά, ενώ στις γυναίκες τα 45. Κάτω από αυτά τα όρια δεν αφαιρείται αίμα, καθώς αυτό αποτελεί το 8% του συνολικού βάρους.
Ένας ελλιποβαρής άνθρωπος έχει λιγότερο αίμα, επομένως αποφεύγεται η διατάραξη της κυκλοφορίας του αίματος. Συνήθως παρατηρείται σε γυναίκες. Βέβαια, στα άτομα αυτά, βάσει και του ιστορικού τους μπορεί να γίνει αιμοδοσία, αλλά 1-2 φορές τον χρόνο, όχι πιο συχνά.
-
Εάν κάποιος έχει υποβληθεί σε εμβολιασμό μπορεί να αιμοδοτήσει, αν ναι μετά από πόσο καιρό, και από εμβόλια που σχετίζονται με τι;
Πρέπει να περάσει λίγος καιρός, εξαρτάται όμως και από το εμβόλιο. Πλέον τα περισσότερα εμβόλια ολοκληρώνονται από την παιδική ηλικία, επομένως σπάνια θα χρειαστεί να γίνει εμβολιασμός σε ηλικία μεγαλύτερη των 18 ετών.
Αναφορικά με το εμβόλιο του τετάνου και της διφθερίτιδας, αν κάποιος αισθάνεται καλά, πλέον, μπορεί να αιμοδοτήσει ακόμα και την ίδια μέρα. Ενώ, πρέπει να περάσουν 4 εβδομάδες μετά από αντιτετανικό ορό, και 48 ώρες μετά από αντιγριπικό εμβόλιο, εφόσον δεν παρουσιάζονται συμπτώματα. Σε αντίθετη περίπτωση, η αιμοδοσία πρέπει να μετατεθεί 2 εβδομάδες αργότερα. Αν κάποιος εμβολιαστεί για ηπατίτιδα Α, μπορεί να αιμοδοτήσει ξανά μετά από 1 έτος.
-
Η λήψη φαρμάκων μπορεί να αποτελέσει κριτήριο για την αιμοδοσία;
Η λήψη φαρμάκων δεν θα επηρεάσει την τεχνική της αιμοδοσίας, αλλά η αξιολόγηση από τον γιατρό παίζει καθοριστικό ρόλο για την ασφάλεια του αιμοδότη και του ασθενή που θα λάβει το αίμα.
Αν κάποιος αιμοδότης για παράδειγμα έχει λάβει ασπιρίνη πρέπει να ενημερώσει τους υπευθύνους, καθώς δεν είναι δυνατή η παρασκευή αιμοπεταλίων γιατί καταστρέφονται. Σε περίπτωση λήψης θα πρέπει να περάσει διάστημα 48 ωρών.
ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ ΚΑΙ COVID-19
-
Πώς έχει επηρεαστεί η αιμοδοσία από την πανδημία;
Την περίοδο της πανδημίας επηρεάστηκε η αιμοδοσία και μειώθηκαν οι εθελοντές αιμοδότες.
Σημαντικό είναι πως οι αιμοδότες μπορούν να κλείνουν ραντεβού και τηρώντας όλα τα μέτρα προστασίας διατηρείται ασφαλές περιβάλλον για αυτούς.
Βέβαια, μπορούμε να σημειώσουμε ότι μειώθηκαν αισθητά προγραμματισμένα χειρουργεία, και έτσι μειώθηκαν οι αιμοδότες οικογενειακού περιβάλλοντος, άρα και ο συνολικός αριθμός αιμοδοτών.
Παρόλα αυτά, στατιστικά φαίνεται πως οι εθελοντές αιμοδότες δεν επηρεάζεται από καραντίνα και άλλους παράγοντες, καθώς είναι ιδιαιτέρως ευαισθητοποιημένοι!
-
Είναι ασφαλής η αιμοδότηση εν μέσω lockdown, κι αν ναι που;
Οι εθελοντές μπορούν να αιμοδοτούν πλέον σε συγκεκριμένες αίθουσες για να μην υπάρχει συνωστισμός στην αιμοδοσία. Το περιβάλλον είναι προστατευμένο και δεν υπάρχει πιθανότητα να μεταδοθεί κάτι στον αιμοδότη, εφ’όσον φορά την μάσκα του, καθώς επίσης δεν έρχεται και σε επαφή με ασθενείς.
-
Κάποιος που έχει κάνει το εμβόλιο για COVID-19 μπορεί να αιμοδοτήσει;
Σύμφωνα με την οδηγία 2004/33/ΕΚ, το Π.Δ 138/2005 όσον αφορά ορισμένες τεχνικές
απαιτήσεις για το αίμα και τα συστατικά του αίματος και σύμφωνα με την τεχνική αναφορά του
ECDC 10-12-20 (COVID-19 and supply of substances of human origin in the EU/EEA – second update) :
- Κίνδυνοι για τον λήπτη από εμβολιασμό αιμοδότη μπορεί να προκύψουν εφόσον το εμβόλιο περιέχει ζώντες μικροοργανισμούς. Για τα εμβόλια που περιέχουν ζώντες μικροοργανισμούς απαιτείται περίοδος αποκλεισμού τουλάχιστον 4 εβδομάδων με ταυτόχρονη επούλωση του σημείου ενοφθαλμισμού.
- Για τα εμβόλια από αδρανοποιημένους ή μη ζώντες μικροοργανισμούς (π.χ mRNA) δεν απαιτείται περίοδος αποκλεισμού, εφόσον ο αιμοδότης αισθάνεται καλά.
- Αποδέκτες του εμβολίου Pfizer/BioNTech COVID-19 ως μέρος του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών μπορούν να αιμοδοτήσουν εφόσον αισθάνονται καλά. Στην περίπτωση που μετά τον εμβολιασμό παρουσιαστούν ήπιες αντιδράσεις μπορείνα προσφέρει αίμα 7 ημέρες μετά την πάροδο των συμπτωμάτων
-
Είναι ασφαλείς οι μεταγγίσεις αίματος αυτήν την περίοδο;
Αναμφισβήτητα οι μεταγγίσεις παραμένουν ασφαλείς. Η ασφάλεια του αίματος δεν διαταράχθηκε καθόλου, ακόμα και από την πανδημία. Οι τελευταίες μελέτες κινδύνου υποδεικνύουν ότι ο COVID-19 δεν μεταδίδεται μέσα από τη διαδικασία μετάγγισης του αίματος. Ωστόσο, εάν κάποιος εν δυνάμει εθελοντής έχει έρθει σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα τότε αποκλείεται η αιμοδοσία για 28 ημέρες από την τελευταία επαφή.
-
Κάποιος που έχει νοσήσει από τον ιό SARS-CoV-2 μπορεί να αιμοδοτήσει;
Φυσικά και μπορεί να αιμοδοτήσει ύστερα από προσωρινό αποκλεισμό ενός μήνα.
Τέλος, πολύ σημαντικό είναι να τονίσουμε πως η αιμοδοσία είναι ασφαλής και ο αιμοδότης δεν πρέπει να φοβηθεί κάτι.
Από μία αιμοδοσία, η οποία διαρκεί το πολύ 10 λεπτά, μπορούν να σωθούν έως και 3 ζωές!


Πληροφορίες για τον καθηγητή:
Ο κ. Κριεμπάρδης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής με γνωστικό αντικείμενο «Εργαστηριακή Αιματολογία – Παθοφυσιολογία Διατήρησης Ερυθροκυττάρου και Αιμοδοσία», και διατελεί Διευθυντής στο ΜΔΕ «Βιοϊατρικές Μέθοδοι και Τεχνολογία στη Διάγνωση» στο Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Είναι Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων – Υγιεινολόγος, με ΜΔΕ «Εφαρμογές της Βιολογίας στην Ιατρική», Διδάκτωρ του Τμήματος Βιολογίας του ΕΚΠΑ.
Έχει μετεκπαιδευτεί σε Τομείς Αιμοδοσίας και Ανοσοαιματολογίας, στις Σύγχρονες Τεχνικές για τη Διερεύνηση των Νοσημάτων του Αίματος και τον Εργαστηριακό Έλεγχο των Διαταραχών της Πήξης, στη Στρατηγική Διοίκηση και στη Νευροφυσιολογία της Μάθησης. Τα Μετεκπαιδευτικά Σεμινάρια αφορούν την Ακαδημία Αιμοδοσίας, την Πανελλήνια Ένωση Βιοπαθολογίας και το Ινστιτούτο Εισαγωγικής Εκπαίδευσης. Με απόφαση του Πρύτανη μεταφέρθηκε στην Αιμοδοσία του Γενικού Νοσοκομείου Θήρας, εκπαίδευση προσωπικού σχετικά με τις εργασίες του Τμήματος Αιμοδοσίας, οργάνωση Εργαστηρίων Αιματολογίας και Αιμοδοσίας. Υπεύθυνος Τμήματος Διακίνησης Αίματος και Παραγώγων και Ποιοτικού Ελέγχου, Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας . Εθνικό Κέντρο Παρασκευής Παραγώγων Αίματος, «Ηλίας Πολίτης».
Είναι συγγραφέας 45 εργασιών με το σύστημα κριτών σε διεθνή έγκριτα περιοδικά με σημαντικό δείκτη απήχησης, σε 2 Μονογραφίες και σ’ ένα 1 βιβλίο. Έχει 6 συμμετοχές σε συλλογικούς τόμους με συγγραφή κεφαλαίων, έχει μεταφράσει 4 βιβλία και 2 εργασίες σε ελληνικά περιοδικά με κριτές που αποδελτιώνονται σε διεθνείς βάσεις δεδομένων. Έχει συμμετάσχει σε σημαντικό αριθμό Διεθνών και Εθνικών Συνεδρίων. Διαθέτει 52 εργασίες σε Διεθνή Συνέδρια με κριτές και 96 σε Εθνικά συνέδρια με κριτές. Το ερευνητικό/δημοσιευμένο έργο του κ. Κριεμπάρδη, συγκεντρώνει 1.823 ετεροαναφορές [google scholar] και 1.319 [Scopus] με συνέπεια ο h-index του να ισούται με 21, και ο i10-index με 26. Το ερευνητικό έργο του είναι βραβευμένο 13 φορές τόσο για την Διεθνή όσο και την Εθνική παρουσία του.
https://bisc.uniwa.gr/profile/kriebardis/
Κοινοποιήστε






ΤΕΤΡΑΛΟΓΙΑ ΤΟΥ FALLOT: ΟΤΑΝ ΤΑ ΜΩΡΑ «ΓΕΝΝΙΟΥΝΤΑΙ ΜΠΛΕ»
Η Τετραλογία του Fallot είναι μια μορφή συγγενούς κυανωτικής καρδιοπάθειας κατά την οποία παρατηρούνται τέσσερεις συγκεκριμένες ανωμαλίες


Όσα θέλετε να γνωρίζετε για το πένθος!
Πένθος δεν θεωρείται μόνο η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου από τη ζωή λόγω θανάτου αλλά και ο τερματισμός μιας σχέσης, η απώλεια μιας δουλειάς, κάποιου κατοικίδιου, ενός σπιτιού, η πάθηση από κάποια ασθένεια και γενικότερα η διακοπή μιας υφιστάμενης κατάστασης.
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Βρείτε μας στο Facebook και στο Instagram
Επικοινωνία
Η ομάδα μας
Διαφημιστείτε στη truemed.gr
Όροι χρήσης
Προσωπικά δεδομένα
Copyright©Truemed
Για περισσότερη ζωή
Designed – Developed by Premiumweb.gr
| Επικοινωνία | Η ομάδα μας | Διαφημιστείτε στη truemed.gr| | Όροι χρήσης | Προσωπικά δεδομένα | Copyright©Truemed | |Για περισσότερη ζωή |
Designed – Developed by Premiumweb.gr


© 2019 TrueMed Media. All rights reserved. Our website services, content, and products are for informational purposes only. TrueMed Media does not provide medical advice, diagnosis, or treatment.