Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS): Μια Συχνή Ορμονική Διαταραχή

Φανή-Χριστίνα Παπαχαραλάμπους

Ορισμός και Επιδημιολογία 

Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (Polycystic Ovary Syndrome – PCOS) είναι μια κοινή ενδοκρινολογική διαταραχή που επηρεάζει περίπου 1 στις 10 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας παγκοσμίως. Χαρακτηρίζεται από την παρουσία μικρών κύστεων στις ωοθήκες, ακανόνιστες εμμηνορροϊκές περιόδους και αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων (ανδρικές ορμόνες), τα οποία μπορούν να επηρεάσουν τον εμμηνορροϊκό κύκλο, τη γονιμότητα και την εξωτερική εμφάνιση. Οι διαταραχές αυτές επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής και αυξάνουν τον κίνδυνο για μακροχρόνιες επιπλοκές στην υγεία. 

Αιτιολογία 

Η αιτιολογία του PCOS δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά υπάρχουν διάφοροι παράγοντες κινδύνου που φαίνεται να συμβάλλουν στην εμφάνισή του: 

1. Γενετική Προδιάθεση: Υπάρχουν ενδείξεις ότι το PCOS είναι κληρονομικό, καθώς οι γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό της διαταραχής έχουν υψηλότερη πιθανότητα να το εμφανίσουν. 
2. Ορμονικές Ανισορροπίες: Το PCOS σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων, τα οποία παράγονται σε υπερβολικές ποσότητες και επηρεάζουν την ωορρηξία. 
3. Αντίσταση στην Ινσουλίνη: Πολλές γυναίκες με PCOS παρουσιάζουν ινσουλινοαντίσταση, που συνοδεύεται από αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπερπαραγωγή ανδρογόνων και διαταραχές στην ωορρηξία. 

Συμπτώματα του PCOS

Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS Μα Συχνή Ορμονκή Δαταραχή 1 

Τα συμπτώματα ποικίλλουν από γυναίκα σε γυναίκα, ωστόσο τα πιο κοινά περιλαμβάνουν: 

Ακανόνιστες Εμμηνορροϊκές Περίοδοι: Η συχνή απουσία ή η αραίωση των περιόδων συνδέεται με έλλειψη τακτικής ωορρηξίας. 

Αυξημένη Τριχοφυΐα (Υπερτρίχωση): Οι υψηλές ποσότητες ανδρογόνων οδηγούν σε αυξημένη τριχοφυΐα στο πρόσωπο, το στήθος και την πλάτη. 

Ακμή και Λιπαρό Δέρμα: Η αυξημένη παραγωγή σμήγματος προκαλεί ακμή και λιπαρότητα στο δέρμα. 

Απώλεια Μαλλιών: Μπορεί να παρατηρηθεί τριχόπτωση ή αραίωση των μαλλιών στο κεφάλι. 

Αύξηση Βάρους: Κυρίως στην κοιλιακή περιοχή, εξαιτίας της ινσουλινοαντίστασης και της σχετικής ορμονικής ανισορροπίας. 

Επιπλοκές 

Το PCOS δεν επηρεάζει μόνο την ποιότητα ζωής, αλλά συνδέεται και με διάφορες σοβαρές επιπλοκές: 

Διαβήτης Τύπου 2: Η ινσουλινοαντίσταση αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη. 

Υπέρταση και Υπερλιπιδαιμία: Συχνά συνυπάρχουν αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και υψηλή αρτηριακή πίεση. 

Υπογονιμότητα: Τα προβλήματα ωορρηξίας που συνδέονται με το PCOS προκαλούν δυσκολίες στη σύλληψη. 

Καρκίνος του Ενδομητρίου: Η ακανόνιστη περίοδος αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του ενδομητρίου λόγω του παρατεταμένου εκτοπικού οιστρογόνου. 

Διαχείριση και Θεραπεία 

Η διαχείριση του PCOS απαιτεί πολυδιάστατη προσέγγιση, που στοχεύει στη μείωση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη των επιπλοκών. 

1. Αλλαγές στον Τρόπο Ζωής: Η διατροφή και η άσκηση συμβάλλουν στον έλεγχο του βάρους και στη μείωση των επιπέδων ινσουλίνης. Αυτές οι

Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS Μα Συχνή Ορμονκή Δαταραχή 2 

αλλαγές βοηθούν επίσης στη ρύθμιση του εμμηνορροϊκού κύκλου. 

2. Φαρμακευτική Θεραπεία: Χρησιμοποιούνται φάρμακα όπως η μετφορμίνη για τη βελτίωση της ινσουλινοαντίστασης. Για την αντιμετώπιση της υπερτρίχωσης και της ακμής, αλλά και για τη ρύθμιση του κύκλου, μπορεί να χορηγηθούν αντισυλληπτικά χάπια και αντιανδρογόνα φάρμακα. 
3. Ορμονική Θεραπεία: Ορμονικά σκευάσματα, όπως τα αντισυλληπτικά χάπια, μειώνουν τα επίπεδα ανδρογόνων και βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων υπερτρίχωσης και ακμής, ενώ σταθεροποιούν τον κύκλο. 

Συμπέρασμα 

Το PCOS αποτελεί μια διαταραχή που απαιτεί δια βίου διαχείριση και προσοχή. Με την κατάλληλη προσέγγιση και θεραπεία, οι γυναίκες με PCOS μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα συμπτώματα και να μειώσουν τον κίνδυνο επιπλοκών, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής τους. 

Πηγές: 

Cleveland Clinic: PCOS – Cleveland Clinic 

Mayo Clinic: Polycystic ovary syndrome (PCOS) – Symptoms and causes MedlinePlus: Polycystic ovary syndrome (PCOS)