Ηλιακά εγκαύματα και η αλήθεια για το μαύρισμα: τι προκαλούν στο δέρμα;

2-8-2021

Γεώργιος Ζωχιός

Το καλοκαίρι είναι η εποχή που συμβαίνουν τα περισσότερα ηλιακά εγκαύματα, ή αλλιώς τα καψίματα από τον ήλιο. Αν και μπορούμε να πάθουμε ηλιακά εγκαύματα καθόλη την διάρκεια του χρόνου, το καλοκαίρι είναι πολύ πιο συχνά εξαιτίας της πολύ υψηλότερης έντασης ακτινοβολίας που φτάνει στη γη. Στο άρθρο αυτό θα αναλύσουμε την υπεριώδη ακτινοβολία του φωτός, θα εξηγήσουμε γιατί είναι τόσο βλαβερή και πώς μπορούμε να προφυλαχθούμε.

 

Η UVB ακτινοβολία ευθύνεται για εγκαύματα και καρκίνους του δέρματος 

 

Συγκεκριμένα η ακτινοβολία η οποία προκαλεί τα εγκαύματα είναι η η UVB ακτινοβολία, δηλαδή η υπεριώδης ακτινοβολία μήκους κύματος 280-315nm, η οποία αντιστοιχεί στο 10% της υπεριώδους ακτινοβολίας που φτάνει την επιφάνεια της γης. Το δέρμα απορροφά την πλειοψηφία της υπεριώδους ακτινοβολίας σε αυτά τα μήκη κύματος, μέσω των μορίων της χρωστικής μελανίνης που περιέχεται στα επιθηλιακά κύτταρα. Όταν όμως η ένταση της ακτινοβολίας είναι αρκετά μεγάλη και δεν μπορεί να απορροφηθεί από την μελανίνη, αρχίζει να βλάπτει τα κύτταρα του δέρματος. Τα επιφανειακά κύτταρα συνήθως πεθαίνουν, ενώ τα κύτταρα των βαθύτερων στιβάδων υφίστανται μεταλλάγες στο γενετικό τους υλικό (η UV ακτινοβολία προκαλεί τα λεγόμενα διμερή θυμίνης στην διπλή έλικα του DNA, οπότε οδηγεί σε ελλείψεις βάσεων αν δεν συμβεί επιδιόρθωση). Χάρη σε αυτή την μεταλλαξογόνο δράση της, η UVB ακτινοβολία σχετίζεται με την εμφάνιση καρκίνων του δέρματος, όπως το μελάνωμα.

 

Η UVA ακτινοβολία ευθύνεται για το μαύρισμα και την φωτογήρανση

 

Η UVA υπεριώδης ακτινοβολία εντοπίζεται σε μήκη κύματος 315-400 nm. Η ακτινοβολία αυτή εχει μακρύτερο μήκος κύματος από την UVB, και για αυτό είναι πιο διεισδυτική, τόσο από το δέρμα όσο και από την ατμόσφαιρα (αποτελεί το 90% της υπεριώδους ακτινοβολίας που φτάνει στην επιφάνεια της γης). Παρόλο που είναι πολύ πιο άφθονη και διεισδυτική από την UVB, τα φωτόνια αυτά φέρουν λιγότερη ενέργεια και για αυτό είναι ελαφρώς λιγότερο δραστικά. Μπορούν όμως και αυτά να προκαλέσουν βλάβες στο DNA των κυττάρων του δέρματος, οδηγώντας σε καρκίνους. Επιπροσθέτως η υπεριώδης ακτινοβολία αποδυναμώνει τον συνδετικό ιστό, μειώνοντας την ελαστικότητα και την αντοχή του και προκαλεί την λεγόμενη φωτογήρανση (την γήρανση του δέρματος και την εμφάνιση ρυτίδων μετά από χρόνια έκθεση στην UV).  Επειδή η ακτινοβολία αυτή διεισδύει βαθύτερα, το δέρμα προσπαθεί να αυξήσει την ποσότητα μελανίνης ως αμυντικό μηχανισμό, προκαλώντας το μαύρισμα.

 

Το μαύρισμα είναι βλαβερό για την υγεία

 

Η αντίληψη πως η έκθεση στον ήλιο κάνει καλό στην υγεία δεν είναι απολύτως σωστή. Στη πραγματικότητα ο οργανισμός μας είναι ικανός να λειτουργεί φυσιολογικά μόλις με λίγα λεπτά έκθεσης στον ήλιο σε ελαφρύ φωτισμό. Η απευθείας έκθεση στον ήλιο και ειδικά τις μεσημεριανές ώρες είναι πολύ καταστροφική για το δέρμα. Το μαύρισμα που παρατηρούμε το καλοκαίρι είναι στην πραγματικότητα μια ένδειξη ότι το δέρμα μας δέχεται υπερβολική ακτινοβολία και προσπαθεί να προστατευτεί. Καμία μέθοδος μαυρίσματος δεν είναι ασφαλής, επειδή η ακτινοβολία που απαιτείται για αυτό πάντα θα προκαλεί βλάβες στα κύτταρα. Στην χειρότερη των περιπτώσεων, το μαύρισμα συμβάλλει στην εμφάνιση καρκίνου του δέρματος.

 

Οι βαθμοι εγκαυματος απο τον ήλιο

 

Το πόσο σοβαρό θα είναι το έγκαυμα από τον ήλιο εξαρτάται από την ένταση της ακτινοβολίας, τον χρόνο έκθεσης και απο το τύπο του δέρματος του κάθε ανθρώπου. 

Στα 1ου βαθμού εγκαύματα από τον ήλιο παρατηρείται κοκκίνισμα και πόνος στην περιοχή. Η βλάβη όμως έχει συμβεί μόνο στην εξωτερική στιβάδα του δέρματος, την επιδερμίδα και θεραπεύεται εντός λίγων ημερών 

Στα 2ου βαθμού εγκαύματα από τον ήλιο το κοκκίνισμα και ο πόνος είναι πολύ πιο έντονοι και το δέρμα στην περιοχή ενδεχεται να πρηστεί. Σε αυτού του βαθμού τα εγκαύματα εχει προκληθεί ζημιά στην δερμίδα και στις νευρικές απολήξεις του δέρματος. Ο χρόνος επούλωσης είναι επίσης μεγαλύτερος

 

 

Το ξεφλούδισμα του δέρματος 

 

Το ξεφλούδισμα μπορεί να συμβεί τόσο μετα από εγκαύματα πρώτου βαθμού όσο και μετα απο εγκαύματα δευτέρου βαθμού. Είναι αποτέλεσμα της νέκρωσης των κυττάρων της επιφάνειας του δέρματος και της αφυδάτωσης του ιστού. Για την ανακούφιση του πόνου βοηθάνε τα κρύα μπάνια και φάρμακα όπως η ασπιρίνη και το ibuprofen. Επίσης είναι πολύ σημαντικό το δέρμα στην περιοχή του εγκαύματος να ενυδατωνεται με προϊόντα όπως η αλόη.

 

 

Προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία

 

Πρέπει να γίνει κατανοητό πως οι αρνητικές αλληλεπιδράσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας αργούν να εμφανιστούν, συνήθως αφότου συσσωρευτούν αρκετές μεταλλάξεις στο γενετικό μας υλικό εξαιτίας αυτής. Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του δέρματος αλλάζει από χώρα σε χώρα, αυξανόμενος σε περιοχές πιο κοντά στον ισημερινό. Ωστόσο με την κατάλληλη προσοχή, είναι δυνατόν να προφυλαχθούμε αποτελεσματικά από την ακτινοβολία. Τρόποι με τους οποίους μπορούμε να το πετύχουμε αυτό είναι:

  •  Αποφεύγοντας την έκθεση στον ήλιο τις ώρες αιχμής: Ειδικά το καλοκαίρι, καλό είναι να αποφεύγουμε να βρισκόμαστε κάτω από τον ήλιο μεταξύ 11πμ και 4μμ, επειδή τότε η ένταση της ακτινοβολίας αγγίζει ανησυχητικά επίπεδα. Το να βρισκόμαστε κάτω από σκιά κάνει σημαντική διαφορά σε περιπτώσεις αυτό είναι ανέφικτο

  • Αποφεύγοντας το μαύρισμα: Πέραν από όσα ειπώθηκαν παραπάνω, το μαύρισμα δεν μειώνει ικανοποιητικά την πιθανότητα να πάθουμε ηλιακό έγκαυμα

  •  Φορώντας τα κατάλληλα ρούχα: Πέραν από το να φοράμε καπέλο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ορισμένα υφάσματα προσφέρουν καλύτερη προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία από οτι αλλά. Ο δείκτης προστασίας από την υπεριώδη ακτινοβολία (UPF) του κάθε ρούχου αναγράφεται στην ετικέτα του

  •  Φορώντας αντιηλιακό: Το αντηλιακό είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος προστασίας από τον ήλιο. Ιδανικά πρέπει να χρησιμοποιούμε αντηλιακό με δείκτη SPF άνω του 30 και με εύρος προστασίας που να περιλαμβάνει και την UVA και την UVB ακτινοβολία. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα αντηλιακά μπορείτε να ανατρέξετε στο σχετικό άρθρο μας.

 

 

Προσοχή στα φάρμακα που προκαλούν φωτοευαισθησία

 

Ορισμένα κοινά φάρμακα, όπως αντιβιοτικά, ρετινοειδή και το ibuprofen, μπορεί να κάνουν το δέρμα πιο ευαίσθητο στο φως, αυξάνοντας την πιθανότητα εγκαύματος από τον ήλιο ή προκαλώντας την εμφάνιση σημαδιών ή πρηξίματος στο δέρμα.

 

 Πηγές

 

 

TrueMed-ForLivingMore

Κοινοποιήστε 

Παραφίμωση: Αίτια, Συμπτώματα, Επιπλοκές και Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Παραφίμωση: Αίτια, Συμπτώματα, Επιπλοκές και Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Η παραφίμωση είναι μία επείγουσα ιατρική κατάσταση κατά την οποία η ακροποσθία, δηλαδή το δέρμα που καλύπτει την κεφαλή του πέους, δεν επιστρέφει στη φυσιολογική της θέση μετά την έλξη προς τα πίσω

Βρείτε μας στο Facebook και στο Instagram

Επικοινωνία
 Η ομάδα μας
Διαφημιστείτε στη truemed.gr
Όροι χρήσης
Προσωπικά δεδομένα
Copyright©Truemed
Για περισσότερη ζωή
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

| Επικοινωνία | Η ομάδα μας | Διαφημιστείτε στη truemed.gr|  | Όροι χρήσης | Προσωπικά δεδομένα | Copyright©Truemed | |Για περισσότερη ζωή |
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

© 2019 TrueMed Media. All rights reserved. Our website services, content, and products are for informational purposes only. TrueMed Media does not provide medical advice, diagnosis, or treatment.