Βασίλειος Κυτίνος

Οι ασθένειες, στο σύνολο τους, είναι πολυάριθμες και οφείλονται σε διάφορους παράγοντες: Γενετικούς, περιβαλλοντικούς, συνδυασμός τους, ενώ δύναται να οφείλονται και σε παθογόνους μικροοργανισμούς (βακτήρια, μύκητες, πρωτόζωα, ιοί). Μια ευρεία κατηγορία νόσων που προκαλούνται από παθογόνα μικρόβια είναι τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, δηλαδή εκείνα, τα οποία μεταδίδονται, όπως προδίδει και το όνομά τους, κατά κύριο λόγο με την σεξουαλική επαφή. Βέβαια, ας μη ξεγελιόμαστε, είναι πολύ πιθανό να μεταδοθούν και με διάφορους άλλους τρόπους, όπως με το τσίμπημα μολυσμένων κουνουπιών (π.χ. ιός Ζίκα), με το σάλιο (π.χ. ιός του απλού έρπητα), με τη χρήση μολυσμένων χειρουργικών ή οδοντιατρικών εργαλείων (π.χ. ιός HIV) και άλλα.

Αξιοσημείωτο (και ανησυχητικό) είναι το γεγονός, πώς ένα μεγάλο μέρος των νοσούντων είναι νέοι άνθρωποι. Σύμφωνα με έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (W.H.O) το 2009, το 1/3 των περιπτώσεων από το σύνολο των 333 εκ. αφορούσε άτομα κάτω των 24 ετών και ιδιαίτερα στο διάστημα 20-24 ετών. Παράλληλα, νέα έρευνα του W.H.O το 2018 μελέτησε την ανοδική πορεία των Σ.Μ.Ν στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και κατέληξε στα εξής συμπεράσματα:

• Οι νοσούντες από χλαμύδια ανήλθαν στους 1.087.277, από τα οποία το 61.8% αφορούσε το διάστημα 15-24 ετών. Παρατηρήθηκε μάλιστα αύξηση της τάξης του 1.8% στα άτομα ηλικίας 15-19 και 1.6% στα άτομα ηλικίας 20-24 σε σύγκριση με το 2017

• Στους νοσούντες από γονόρροια παρατηρήθηκε μείωση 1.3% στα άτομα ηλικίας 15-19, ενώ αύξηση 1.2% στις νέους από 20-24 ετών από το 2017. Ωστόσο, η αύξηση των μολύνσεων ανέρχεται σε 29.7% στις γυναίκες και 46.7% στους άνδρες από το 2014.

• Οι νοσούντες από πρωτογενή ή δευτερογενή σύφιλη αυξήθηκαν κατά 14.9% σε άτομα ηλικίας 15-19 και 10.3% στα άτομα 20-24 ετών σε σύγκριση από το 2017.

Είναι αδιαμφισβήτητο, πως τα νέα παιδιά πλήττονται σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι οι υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες. Ίσως φταίει η αμέλεια του σχολείου να εντάξει στο πρόγραμμα το μάθημα της Σεξουαλικής Αγωγής, ίσως φταίει η έντονη ορμή των νέων λόγω των αυξημένων ορμονών, ίσως φταίει η αδιαφορία των νέων να ενημερωθούν οι ίδιοι, ίσως και όλα μαζί. Οφείλουμε, ωστόσο, όλοι να προφυλασσόμαστε, λόγω της επικινδυνότητας των ΣΜΝ και της αδυναμίας για αποτελεσματική θεραπεία απέναντι σε μερικά. Ας δούμε αναλυτικότερα κάποιες χαρακτηριστικές παθήσεις, που μεταδίδονται κατ’ αυτόν τον τρόπο:

1) Χλαμύδια (Bακτήριο Chlamydia trachomatis)

Τα χλαμύδια είναι από τις πιο φημισμένες παθήσεις που προκαλούνται από την απροστάτευτη σεξουαλική επαφή. Η ύπαρξη της ασθένειας δεν γίνεται άμεσα αντιληπτή, καθώς τα συμπτώματα ή δεν εμφανίζονται στα αρχικά στάδια της ασθένειας ή είναι ήπια. Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Επίπονη ούρηση

• Πόνος στους όρχεις των ανδρών

• Αιμορραγία μεταξύ περιόδων στις γυναίκες

• Επώδυνη σεξουαλική επαφή

Τα χλαμύδια αντιμετωπίζονται εύκολα με χορήγηση αντιβιοτικού από τον γιατρό.

2) Γονοκοκκική ουρηθρίτιδα – Γονόρροια (Βακτήριο Neisseria gonorrhoeae)

Η γονόρροια επιτίθεται συνήθως στα «ζεστά» και υγρά μέρη του σώματος, όπως η ουρήθρα, τα μάτια, ο λαιμός, ο κόλπος και το σύστημα αναπαραγωγής της γυναίκας. Τα συμπτώματα εμφανίζονται 2-14 μέρες μετά την έκθεση στο βακτήριο, ενώ είναι πιθανό να μην παρουσιάσουν κανένα σύμπτωμα. Στα συμπτώματα συγκαταλέγονται:

Στους άνδρες:

• Μεγαλύτερη συχνότητα ούρησης

• Πρήξιμο στο πέος

• Πρήξιμο ή πόνο στους όρχεις

• Επίπονο πονόλαιμο

Στις γυναίκες:

• Πόνος κατά την ούρηση

• Βαρύτερες περίοδοι

• Πόνος κατά την σεξουαλική επαφή

• Έντονος πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα

Η γονόρροια αντιμετωπίζεται συνήθως με ένεση αντιβιοτικού Ceftriaxone μια φορά στους γλουτούς ή με μια μόνο δόση αζιθρομυκίνης από το στόμα. Τα περισσότερα κράτη παρέχουν δωρεάν διάγνωση και θεραπεία σε κλινικές υγείας.

3) Σύφιλη (Βακτήριο Treponema pallidum)

Τα πρώτα συμπτώματα της λοίμωξης αναπτύσσονται 2-3 εβδομάδες μετά την μόλυνση. Αυτό το στάδιο ονομάζεται «πρωτογενής σύφιλη» και περιλαμβάνει τα εξής συμπτώματα;

• Μικρή, ανώδυνη πληγή, εν ονόματει chancre, στο πέος ή στον κόλπο, ενώ μπορεί να εμφανιστεί και στο στόμα, στα χείλια και στα δάχτυλα.

• Δύναται να υπάρξουν πρησμένοι αδένες στον λαιμό ή στην μασχάλη

Περεταίρω συμπτώματα μπορούν να αναπτυχθούν αρκετές εβδομάδες μετά την παρέλευση των πρωτογενών συμπτωμάτων. Το στάδιο αυτό ονομάζεται «δευτερογενής σύφιλη» και περιλαμβάνει:

• Κοκκινωπό εξάνθημα, συνήθως στις παλάμες των χεριών ή στα πέλματα των ποδιών

• Λευκά μπαλώματα στο στόμα

• Συμπτώματα γρίπης, όπως πυρετός, κόπωση και πονοκέφαλοι

• Πρησμένοι αδένες

• Μικρές αναπτύξεις του δέρματος

Δίχως θεραπεία, ο οργανισμός είναι ικανός να παραμείνει χρόνια ή και δεκαετίες, δίχως να εκδηλωθούν σοβαρά συμπτώματα. Τότε, η ασθένεια εξαπλώνεται στα νεύρα και στον εγκέφαλο, το άτομο οδηγείται στην «τριτογενή σύφιλη» και τα συμπτώματα σοβαρεύουν:

• Εγκεφαλικά επεισόδια

• Συμπτώματα άνοιας

• Προβλήματα όρασης ή τύφλωση

• Καρδιακά προβλήματα

Η σύφιλη αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά, συνηθέστερα ενέσεις πενικιλίνης, οι οποίες πραγματοποιούνται σε πιο συχνή βάση, ανάλογα το στάδιο της ασθένειας. Αν η θεραπεία ξεκινήσει κατά το τριτογενές στάδιο, είναι πιθανό να μην μπορούν να αναστραφούν οι οποιεσδήποτε καταστροφές που ήδη έχει προκαλέσει.

4) Λοίμωξη από ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (Ιός Human Papillomavirus)

Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, η νόσος από τον ιό HPV είναι το πιο διαδεδομένο ΣΜΝ στον κόσμο. Στους άνδρες, ο HPV συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα. Βέβαια, είναι δυνατόν να αναπτυχθούν κονδυλώματα στο πέος, και σε λιγότερες περιπτώσεις καρκίνος του πέους, του πρωκτού και του λαιμού. Στις γυναίκες, ενδέχεται να παρουσιαστούν κονδυλώματα μέσα στον κόλπο ή στον τράχηλο, ενώ σε λιγότερες περιπτώσεις αναπτύσσεται καρκίνος του κόλπου, του πρωκτού, του λαιμού ή του τραχήλου. Σημειώνεται, ότι σχεδόν όλοι οι καρκίνοι του τραχήλου της μήτρας προκαλείται από HPV.

Κονδύλωμα

Οι περισσότερες περιπτώσεις HPV αντιμετωπίζονται από τον ίδιο τον οργανισμό, οπότε δεν υπάρχει θεραπεία για τον ίδιο τον ιό. Τα κονδυλώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με συνταγογραφούμενα φάρμακα, κάψιμο ή ηλεκτρικό ρεύμα. Σε περίπτωση που ο HPV προκαλέσει καρκίνο, τα προκαρκινικά κύτταρα αντιμετωπίζονται ανώδυνα στο γραφείο του γιατρού, ενώ σε προχωρημένα στάδια αξιοποιούνται χημειοθεραπείες, ακτινοβολίες και επεμβάσεις.

5) AIDS (Ιός Human Immunodefeciency Virus)

Δε θα μπορούσαμε να αφήσουμε εκτός ίσως το πιο θανατηφόρο ΣΜΝ, το οποίο έως σήμερα δεν έχει αποτελεσματική θεραπεία. Ο ιός HIV σε πρώτο στάδιο μολύνει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού μας συστήματος (Τ-Βοηθητικά και Τ-Κυτταροτοξικά Λεμφοκύτταρα), και σε επόμενο στάδιο τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου. Στοχοποιώντας την άμυνα του οργανισμού μας, καθαπτόμαστε ευάλωτοι σε όλες τις ασθένειες, σε τέτοιο σημείο που ένα κρυολόγημα μπορεί να είναι θανατηφόρο. Στα πρώτα στάδια της ασθένειας (πρώτοι μήνες) εμφανίζονται ήπια συμπτώματα, όπως πυρετός, πονοκέφαλοι, τάσεις για εμετό και ξηρός βήχας, τα οποία, ωστόσο, δεν οδηγούν στην υποψία ύπαρξης της συγκεκριμένης ασθένειας. Έπειτα από περίπου μια δεκαετία, μέσα στο οποίο διάστημα το άτομο είναι φορέας του ιού, εμφανίζεται η κλασσική συμπτωματολογία της ασθένειας, όπως έντονοι πόνοι σε όλο το σώμα, έντονες λοιμώξεις και διάρροιες. Ο οργανισμός καθίσταται ακόμη πιο ευάλωτος σε ευκαιριακές λοιμώξεις (δευτερεύοντες ασθένειες) λόγω της πεσμένης άμυνας, οδηγώντας εν τέλει το άτομο στον θάνατο.

Ανίχνευση: Για την ανίχνευση του ιού στο αίμα του ασθενούς (παρατηρώντας την υψηλή συγκέντρωση των αντίστοιχων αντισωμάτων) απαιτείται παρέλευση 6 εβδομάδων έως 6 μηνών, εκτός αν το άτομο θελήσει να λάβει μοριακή εξέταση PCR, με ανίχνευση του γενετικού υλικού του HIV στο αίμα, όπου ο ιός ανιχνεύεται 7-14 μέρες μετά την έκθεση. Είναι ξεκάθαρο, πως στην πρώτη περίπτωση, το άτομο μεταδίδει ανεμπόδιστα τον ιό για μεγάλο χρονικό διάστημα, δίχως να το γνωρίζει.

Θεραπεία: Η επιστήμη, δυστυχώς, δεν έχει καταφέρει έως σήμερα να δημιουργήσει ένα αποτελεσματικό εμβόλιο έναντι του AIDS, λόγω της υψηλής ικανότητας του ιού να μεταλλάσσεται και να αποκτά διαφορετικά χαρακτηριστικά (πρωτεΐνες καψιδίου, ένζυμα). Κάθε γεωγραφική περιοχή του πλανήτη πλήττεται από διαφορετικό στέλεχος του ιού. Για παράδειγμα, ο HIV-2 είναι περιορισμένος στην Αφρική, ενώ η ομάδα Μ του στελέχους HIV-1 σχετίζεται με την πανδημία που απειλεί την πλειονότητα του πληθυσμού. Η αντιρετροϊκή θεραπεία που χορηγείται, όπως η χορήγηση φαρμάκων ABC, DDL, FTC, AZT, DCC κτλ, πέρα από το υψηλό κόστος της (14.000€-20.000€ ετησίως), ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες, όπως:

• Αύξηση χοληστερόλης, πιθανός κίνδυνος καρδιακών παθήσεων
• Κοιλιακός πόνος, ναυτία, τάση για εμετό
• Εξάνθημα
• Βλάβη στα νεφρά και στα οστά
• Άγχος, κατάθλιψη, αϋπνία, ζωντανά όνειρα

Στην θετική πλευρά, η φαρμακευτική αντιμετώπιση των ευκαιριακών λοιμώξεων έχει επεκτείνει το προσδόκιμο ζωής των νοσούντων από AIDS (από 39 χρονών το 1994, 70 χρόνια το 2011). Παραμένει, ωστόσο, να είναι ίσως από τα πιο επικίνδυνα ΣΜΝ, προσμετρώντας μόνο το 2019 38εκ. νέες μολύνσεις και 690.000 θανάτους παγκοσμίως, ενώ από την αρχή της επιδημίας, προσμετρούνται 32,7 εκ. θάνατοι λόγω του AIDS.

Καθίσταται, εν κατακλείδι, σαφές σε όλους μας, γνώστες ή μη των Επιστημών Υγείας, πως οι προαναφερθέντες ασθένειες, οι οποίες αποτελούν μια σταγόνα στην θάλασσα των ΣΜΝ, είναι ικανές να διαταράξουν την υγεία του ανθρώπου, να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες βλάβες ή να οδηγήσουν και στον θάνατο. Η επικινδυνότητα αυτή, σε συνδυασμό με την άγνοια μιας μεγάλης μερίδας του νέου πληθυσμού, προσδίδει στην καμπύλη των κρουσμάτων τον εκθετικό της χαρακτήρα. Για αυτό, αγαπητοί αναγνώστες, σας παροτρύνω να προφυλάσσεστε με συνέπεια κατά την σεξουαλική επαφή, και για τους συναδέλφους τωρινούς ή μελλοντικούς γιατρούς, είναι αυτονόητη η αποστείρωση χειρουργικών εργαλείων, η χρήση συριγγών μιας χρήσης μόνο μία φορά για ένα μόνο άτομο και ο έλεγχος του αίματος που προορίζεται για μεταγγίσεις. Μόνο έτσι θα λήξει η κρυφή αυτή επι(παν)δημία των ΣΜΝ…

Βασίλειος Κυτίνος

Αναφορές:

https://www.cdc.gov/std/stats18/adolescents.htm

https://openinfectiousdiseasesjournal.com/contents/volumes/V3/TOIDJ-3-107/TOIDJ-3-107.pdf

https://www.hivplusmag.com/wellness/2016/8/24/yes–you–can–get–sexually–transmitted–infection–without–having–sex?pg=5#article–content

https://www.mayoclinic.org/diseases–conditions/chlamydia/symptoms–causes/syc-20355349

https://www.nhs.uk/conditions/syphilis/treatments/

https://www.healthline.com/health/human–papillomavirus–infection#treatments

https://endinghiv.org.au/blog/7-symptoms–of–hiv–early–stages/

https://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0074-02762002000200001

https://www.webmd.com/hiv–aids/aids–hiv–medication–side–effects

https://www.unaids.org/en/resources/fact–sheet

TrueMed-ForLivingMore

Βασίλειος Κυτίνος

Οι ασθένειες, στο σύνολο τους, είναι πολυάριθμες και οφείλονται σε διάφορους παράγοντες: Γενετικούς, περιβαλλοντικούς, συνδυασμός τους, ενώ δύναται να οφείλονται και σε παθογόνους μικροοργανισμούς (βακτήρια, μύκητες, πρωτόζωα, ιοί). Μια ευρεία κατηγορία νόσων που προκαλούνται από παθογόνα μικρόβια είναι τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, δηλαδή εκείνα, τα οποία μεταδίδονται, όπως προδίδει και το όνομά τους, κατά κύριο λόγο με την σεξουαλική επαφή. Βέβαια, ας μη ξεγελιόμαστε, είναι πολύ πιθανό να μεταδοθούν και με διάφορους άλλους τρόπους, όπως με το τσίμπημα μολυσμένων κουνουπιών (π.χ. ιός Ζίκα), με το σάλιο (π.χ. ιός του απλού έρπητα), με τη χρήση μολυσμένων χειρουργικών ή οδοντιατρικών εργαλείων (π.χ. ιός HIV) και άλλα.

Αξιοσημείωτο (και ανησυχητικό) είναι το γεγονός, πώς ένα μεγάλο μέρος των νοσούντων είναι νέοι άνθρωποι. Σύμφωνα με έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (W.H.O) το 2009, το 1/3 των περιπτώσεων από το σύνολο των 333 εκ. αφορούσε άτομα κάτω των 24 ετών και ιδιαίτερα στο διάστημα 20-24 ετών. Παράλληλα, νέα έρευνα του W.H.O το 2018 μελέτησε την ανοδική πορεία των Σ.Μ.Ν στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και κατέληξε στα εξής συμπεράσματα:

• Οι νοσούντες από χλαμύδια ανήλθαν στους 1.087.277, από τα οποία το 61.8% αφορούσε το διάστημα 15-24 ετών. Παρατηρήθηκε μάλιστα αύξηση της τάξης του 1.8% στα άτομα ηλικίας 15-19 και 1.6% στα άτομα ηλικίας 20-24 σε σύγκριση με το 2017

• Στους νοσούντες από γονόρροια παρατηρήθηκε μείωση 1.3% στα άτομα ηλικίας 15-19, ενώ αύξηση 1.2% στις νέους από 20-24 ετών από το 2017. Ωστόσο, η αύξηση των μολύνσεων ανέρχεται σε 29.7% στις γυναίκες και 46.7% στους άνδρες από το 2014.

• Οι νοσούντες από πρωτογενή ή δευτερογενή σύφιλη αυξήθηκαν κατά 14.9% σε άτομα ηλικίας 15-19 και 10.3% στα άτομα 20-24 ετών σε σύγκριση από το 2017.

Είναι αδιαμφισβήτητο, πως τα νέα παιδιά πλήττονται σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι οι υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες. Ίσως φταίει η αμέλεια του σχολείου να εντάξει στο πρόγραμμα το μάθημα της Σεξουαλικής Αγωγής, ίσως φταίει η έντονη ορμή των νέων λόγω των αυξημένων ορμονών, ίσως φταίει η αδιαφορία των νέων να ενημερωθούν οι ίδιοι, ίσως και όλα μαζί. Οφείλουμε, ωστόσο, όλοι να προφυλασσόμαστε, λόγω της επικινδυνότητας των ΣΜΝ και της αδυναμίας για αποτελεσματική θεραπεία απέναντι σε μερικά. Ας δούμε αναλυτικότερα κάποιες χαρακτηριστικές παθήσεις, που μεταδίδονται κατ’ αυτόν τον τρόπο:

1) Χλαμύδια (Bακτήριο Chlamydia trachomatis)

Τα χλαμύδια είναι από τις πιο φημισμένες παθήσεις που προκαλούνται από την απροστάτευτη σεξουαλική επαφή. Η ύπαρξη της ασθένειας δεν γίνεται άμεσα αντιληπτή, καθώς τα συμπτώματα ή δεν εμφανίζονται στα αρχικά στάδια της ασθένειας ή είναι ήπια. Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται:

• Επίπονη ούρηση

• Πόνος στους όρχεις των ανδρών

• Αιμορραγία μεταξύ περιόδων στις γυναίκες

• Επώδυνη σεξουαλική επαφή

Τα χλαμύδια αντιμετωπίζονται εύκολα με χορήγηση αντιβιοτικού από τον γιατρό.

2) Γονοκοκκική ουρηθρίτιδα – Γονόρροια (Βακτήριο Neisseria gonorrhoeae)

Η γονόρροια επιτίθεται συνήθως στα «ζεστά» και υγρά μέρη του σώματος, όπως η ουρήθρα, τα μάτια, ο λαιμός, ο κόλπος και το σύστημα αναπαραγωγής της γυναίκας. Τα συμπτώματα εμφανίζονται 2-14 μέρες μετά την έκθεση στο βακτήριο, ενώ είναι πιθανό να μην παρουσιάσουν κανένα σύμπτωμα. Στα συμπτώματα συγκαταλέγονται:

Στους άνδρες:

• Μεγαλύτερη συχνότητα ούρησης

• Πρήξιμο στο πέος

• Πρήξιμο ή πόνο στους όρχεις

• Επίπονο πονόλαιμο

Στις γυναίκες:

• Πόνος κατά την ούρηση

• Βαρύτερες περίοδοι

• Πόνος κατά την σεξουαλική επαφή

• Έντονος πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα

Η γονόρροια αντιμετωπίζεται συνήθως με ένεση αντιβιοτικού Ceftriaxone μια φορά στους γλουτούς ή με μια μόνο δόση αζιθρομυκίνης από το στόμα. Τα περισσότερα κράτη παρέχουν δωρεάν διάγνωση και θεραπεία σε κλινικές υγείας.

3) Σύφιλη (Βακτήριο Treponema pallidum)

Τα πρώτα συμπτώματα της λοίμωξης αναπτύσσονται 2-3 εβδομάδες μετά την μόλυνση. Αυτό το στάδιο ονομάζεται «πρωτογενής σύφιλη» και περιλαμβάνει τα εξής συμπτώματα;

• Μικρή, ανώδυνη πληγή, εν ονόματει chancre, στο πέος ή στον κόλπο, ενώ μπορεί να εμφανιστεί και στο στόμα, στα χείλια και στα δάχτυλα.

• Δύναται να υπάρξουν πρησμένοι αδένες στον λαιμό ή στην μασχάλη

Περεταίρω συμπτώματα μπορούν να αναπτυχθούν αρκετές εβδομάδες μετά την παρέλευση των πρωτογενών συμπτωμάτων. Το στάδιο αυτό ονομάζεται «δευτερογενής σύφιλη» και περιλαμβάνει:

• Κοκκινωπό εξάνθημα, συνήθως στις παλάμες των χεριών ή στα πέλματα των ποδιών

• Λευκά μπαλώματα στο στόμα

• Συμπτώματα γρίπης, όπως πυρετός, κόπωση και πονοκέφαλοι

• Πρησμένοι αδένες

• Μικρές αναπτύξεις του δέρματος

Δίχως θεραπεία, ο οργανισμός είναι ικανός να παραμείνει χρόνια ή και δεκαετίες, δίχως να εκδηλωθούν σοβαρά συμπτώματα. Τότε, η ασθένεια εξαπλώνεται στα νεύρα και στον εγκέφαλο, το άτομο οδηγείται στην «τριτογενή σύφιλη» και τα συμπτώματα σοβαρεύουν:

• Εγκεφαλικά επεισόδια

• Συμπτώματα άνοιας

• Προβλήματα όρασης ή τύφλωση

• Καρδιακά προβλήματα

Η σύφιλη αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά, συνηθέστερα ενέσεις πενικιλίνης, οι οποίες πραγματοποιούνται σε πιο συχνή βάση, ανάλογα το στάδιο της ασθένειας. Αν η θεραπεία ξεκινήσει κατά το τριτογενές στάδιο, είναι πιθανό να μην μπορούν να αναστραφούν οι οποιεσδήποτε καταστροφές που ήδη έχει προκαλέσει.

4) Λοίμωξη από ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (Ιός Human Papillomavirus)

Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, η νόσος από τον ιό HPV είναι το πιο διαδεδομένο ΣΜΝ στον κόσμο. Στους άνδρες, ο HPV συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα. Βέβαια, είναι δυνατόν να αναπτυχθούν κονδυλώματα στο πέος, και σε λιγότερες περιπτώσεις καρκίνος του πέους, του πρωκτού και του λαιμού. Στις γυναίκες, ενδέχεται να παρουσιαστούν κονδυλώματα μέσα στον κόλπο ή στον τράχηλο, ενώ σε λιγότερες περιπτώσεις αναπτύσσεται καρκίνος του κόλπου, του πρωκτού, του λαιμού ή του τραχήλου. Σημειώνεται, ότι σχεδόν όλοι οι καρκίνοι του τραχήλου της μήτρας προκαλείται από HPV.

Κονδύλωμα

Οι περισσότερες περιπτώσεις HPV αντιμετωπίζονται από τον ίδιο τον οργανισμό, οπότε δεν υπάρχει θεραπεία για τον ίδιο τον ιό. Τα κονδυλώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με συνταγογραφούμενα φάρμακα, κάψιμο ή ηλεκτρικό ρεύμα. Σε περίπτωση που ο HPV προκαλέσει καρκίνο, τα προκαρκινικά κύτταρα αντιμετωπίζονται ανώδυνα στο γραφείο του γιατρού, ενώ σε προχωρημένα στάδια αξιοποιούνται χημειοθεραπείες, ακτινοβολίες και επεμβάσεις.

5) AIDS (Ιός Human Immunodefeciency Virus)

Δε θα μπορούσαμε να αφήσουμε εκτός ίσως το πιο θανατηφόρο ΣΜΝ, το οποίο έως σήμερα δεν έχει αποτελεσματική θεραπεία. Ο ιός HIV σε πρώτο στάδιο μολύνει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού μας συστήματος (Τ-Βοηθητικά και Τ-Κυτταροτοξικά Λεμφοκύτταρα), και σε επόμενο στάδιο τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου. Στοχοποιώντας την άμυνα του οργανισμού μας, καθαπτόμαστε ευάλωτοι σε όλες τις ασθένειες, σε τέτοιο σημείο που ένα κρυολόγημα μπορεί να είναι θανατηφόρο. Στα πρώτα στάδια της ασθένειας (πρώτοι μήνες) εμφανίζονται ήπια συμπτώματα, όπως πυρετός, πονοκέφαλοι, τάσεις για εμετό και ξηρός βήχας, τα οποία, ωστόσο, δεν οδηγούν στην υποψία ύπαρξης της συγκεκριμένης ασθένειας. Έπειτα από περίπου μια δεκαετία, μέσα στο οποίο διάστημα το άτομο είναι φορέας του ιού, εμφανίζεται η κλασσική συμπτωματολογία της ασθένειας, όπως έντονοι πόνοι σε όλο το σώμα, έντονες λοιμώξεις και διάρροιες. Ο οργανισμός καθίσταται ακόμη πιο ευάλωτος σε ευκαιριακές λοιμώξεις (δευτερεύοντες ασθένειες) λόγω της πεσμένης άμυνας, οδηγώντας εν τέλει το άτομο στον θάνατο.

Ανίχνευση: Για την ανίχνευση του ιού στο αίμα του ασθενούς (παρατηρώντας την υψηλή συγκέντρωση των αντίστοιχων αντισωμάτων) απαιτείται παρέλευση 6 εβδομάδων έως 6 μηνών, εκτός αν το άτομο θελήσει να λάβει μοριακή εξέταση PCR, με ανίχνευση του γενετικού υλικού του HIV στο αίμα, όπου ο ιός ανιχνεύεται 7-14 μέρες μετά την έκθεση. Είναι ξεκάθαρο, πως στην πρώτη περίπτωση, το άτομο μεταδίδει ανεμπόδιστα τον ιό για μεγάλο χρονικό διάστημα, δίχως να το γνωρίζει.

Θεραπεία: Η επιστήμη, δυστυχώς, δεν έχει καταφέρει έως σήμερα να δημιουργήσει ένα αποτελεσματικό εμβόλιο έναντι του AIDS, λόγω της υψηλής ικανότητας του ιού να μεταλλάσσεται και να αποκτά διαφορετικά χαρακτηριστικά (πρωτεΐνες καψιδίου, ένζυμα). Κάθε γεωγραφική περιοχή του πλανήτη πλήττεται από διαφορετικό στέλεχος του ιού. Για παράδειγμα, ο HIV-2 είναι περιορισμένος στην Αφρική, ενώ η ομάδα Μ του στελέχους HIV-1 σχετίζεται με την πανδημία που απειλεί την πλειονότητα του πληθυσμού. Η αντιρετροϊκή θεραπεία που χορηγείται, όπως η χορήγηση φαρμάκων ABC, DDL, FTC, AZT, DCC κτλ, πέρα από το υψηλό κόστος της (14.000€-20.000€ ετησίως), ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες, όπως:

• Αύξηση χοληστερόλης, πιθανός κίνδυνος καρδιακών παθήσεων
• Κοιλιακός πόνος, ναυτία, τάση για εμετό
• Εξάνθημα
• Βλάβη στα νεφρά και στα οστά
• Άγχος, κατάθλιψη, αϋπνία, ζωντανά όνειρα

Στην θετική πλευρά, η φαρμακευτική αντιμετώπιση των ευκαιριακών λοιμώξεων έχει επεκτείνει το προσδόκιμο ζωής των νοσούντων από AIDS (από 39 χρονών το 1994, 70 χρόνια το 2011). Παραμένει, ωστόσο, να είναι ίσως από τα πιο επικίνδυνα ΣΜΝ, προσμετρώντας μόνο το 2019 38εκ. νέες μολύνσεις και 690.000 θανάτους παγκοσμίως, ενώ από την αρχή της επιδημίας, προσμετρούνται 32,7 εκ. θάνατοι λόγω του AIDS.

Καθίσταται, εν κατακλείδι, σαφές σε όλους μας, γνώστες ή μη των Επιστημών Υγείας, πως οι προαναφερθέντες ασθένειες, οι οποίες αποτελούν μια σταγόνα στην θάλασσα των ΣΜΝ, είναι ικανές να διαταράξουν την υγεία του ανθρώπου, να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες βλάβες ή να οδηγήσουν και στον θάνατο. Η επικινδυνότητα αυτή, σε συνδυασμό με την άγνοια μιας μεγάλης μερίδας του νέου πληθυσμού, προσδίδει στην καμπύλη των κρουσμάτων τον εκθετικό της χαρακτήρα. Για αυτό, αγαπητοί αναγνώστες, σας παροτρύνω να προφυλάσσεστε με συνέπεια κατά την σεξουαλική επαφή, και για τους συναδέλφους τωρινούς ή μελλοντικούς γιατρούς, είναι αυτονόητη η αποστείρωση χειρουργικών εργαλείων, η χρήση συριγγών μιας χρήσης μόνο μία φορά για ένα μόνο άτομο και ο έλεγχος του αίματος που προορίζεται για μεταγγίσεις. Μόνο έτσι θα λήξει η κρυφή αυτή επι(παν)δημία των ΣΜΝ…

Βασίλειος Κυτίνος

Αναφορές:

https://www.cdc.gov/std/stats18/adolescents.htm

https://openinfectiousdiseasesjournal.com/contents/volumes/V3/TOIDJ-3-107/TOIDJ-3-107.pdf

https://www.hivplusmag.com/wellness/2016/8/24/yes–you–can–get–sexually–transmitted–infection–without–having–sex?pg=5#article–content

https://www.mayoclinic.org/diseases–conditions/chlamydia/symptoms–causes/syc-20355349

https://www.nhs.uk/conditions/syphilis/treatments/

https://www.healthline.com/health/human–papillomavirus–infection#treatments

https://endinghiv.org.au/blog/7-symptoms–of–hiv–early–stages/

https://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0074-02762002000200001

https://www.webmd.com/hiv–aids/aids–hiv–medication–side–effects

https://www.unaids.org/en/resources/fact–sheet

TrueMed-ForLivingMore