Βασίλης Κυτίνος

Winter is coming και μαζί με αυτόν πλησιάζει και η περίοδος των κλασσικών ιώσεων, όπως το απλό κρυολόγημα, η γρίπη, και από φέτος, η νόσος Covid-19. Οι υπεύθυνοι ιοί ανήκουν σε συγγενικές οικογένειες: Ο ιός του απλού κρυολογήματος και ο SARS–CoV2 σε αυτήν των Κορωνοϊών (ναι, ο κορωνοϊός δεν είναι μοναδικός) και ο ιός της γρίπης σε αυτήν των Ορθοβλεννοϊών. Είναι γνωστό, πως τα μέλη και των δύο οικογενειών προκαλούν αναπνευστικές και εντερικές διαταραχές ευρέος φάσματος σε ανθρώπους και ζώα. Ιδιαίτερα η γρίπη και ο πλέον διάσημος κορωνοϊός διαθέτουν απλή και χαρακτηριστική δομή: Σφαιρικό περίβλημα αποτελούμενο από πρωτεΐνες, εν ονόματει «καψίδιο», μέσα στο οποίο προφυλάσσεται το ιικό γενετικό υλικό (RNA). Γύρω από το καψίδιο βρίσκονται διασκορπισμένες κάποιες «αιχμές» (πρωτεΐνες). Εκείνες προσδίδουν στους ιούς το σχήμα του στέμματος και χάρη σε αυτές, τα «τερατάκια» προσδένονται στα υγιή κύτταρα μας, απελευθερώνοντας το γενετικό τους υλικό στο εσωτερικό τους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, εκμεταλλεύονται τον μεταβολισμό μας, δίχως να μας ρωτήσουν, προκειμένου να πολλαπλασιαστούν.

Στο άρθρο αυτό θα αναλύσουμε την εποχική γρίπη, συγκρίνοντας το επιδημιολογικό της προφίλ με αυτό του πλέον γνωστού SARS–CoV2.

Λίγα πράγματα για την εποχική γρίπη…

Υπάρχουν 4 τύποι ιών γρίπης: Ο ιοί Α, Β, Γ, Δ. Οι Α και Β προκαλούν τις εποχικές επιδημίες, και ιδιαίτερα ο Α σχετίζεται με την ετήσιο παγκόσμιο κύμα της γρίπης, Ο τύπος Γ προκαλεί πολύ ήπια συμπτώματα, ενώ ο τύπος Δ προσβάλλει, από ότι δείχνουν οι έως τώρα μελέτες, μόνο βοοειδή και όχι τον άνθρωπο. Ο τύπος Α φέρει στην επιφάνεια του 2 είδη πρωτεϊνών: Αιμοσυγκολλητίνη (HA) και Νευραμινιδάση (NA), με τις οποίες ο ιός «αγκιστρώνεται» στα κύτταρα μας και τα προσβάλλει. Ωστόσο, οι πρωτεΐνες αυτές αναγνωρίζονται, ύστερα, ως ξένες από τον οργανισμό μας, παράγοντας αντισώματα σε βάθος χρόνου (εάν δεν έχει προηγηθεί εμβολιασμός), καταπολεμώντας την ίωση.

Μετάδοση

Η γρίπη, και ο νέος κορωνοϊός, και όλοι σχεδόν οι ιοί (εκτός από τα ΣΜΝ) μεταδίδονται με τον ίδιο τρόπο: Με σταγονίδια του μολυσμένου ατόμου, από φτάρνισμα ή βήχα, με άμεση επαφή με τον μολυσμένο ή με έμμεση επαφή με αντικείμενα που χει χρησιμοποιήσει ο μολυσμένος. Ιδιαίτερα για τον SARS–CoV2, έχει διαπιστωθεί, ότι σταγονίδια διαμέτρου 5μm (μm = χιλιοστό του χιλιοστού) και κάτω, ταξιδεύουν για πάνω από 2 μέτρα και μπορούν να εισπνευσθούν από άλλα άτομα. Ο ιός εισέρχεται στον οργανισμό μέσω ασυνέχειας του δέρματος (τραύμα), ή από κοιλότητες (στόμα, μάτια κτλ.).

Δείκτης μετάδοσης (R0): Ο δείκτης αυτός μας εκφράζει το πόσο μεταδοτική είναι μια ασθένεια σε έναν εντελώς ευάλωτο πληθυσμό (δεν έχουν προηγηθεί εμβολιασμοί, η ασθένεια είναι νέα και δεν υπάρχει τρόπος ελέγχου της εξάπλωσής της). Κάθε μολυσμένο άτομο μολύνει με την σειρά του, σύμφωνα με τον δείκτη, R0 άτομα. Πολύ απλά, για R0=5, ένας μολυσμένος κατά μέσο όρο μολύνει 5 άτομα.

R0 Γρίπης: Το R0 ακόμα και του πιο θανατηφόρου ξεσπάσματος της γρίπης των χοίρων το 1918 που έκανε 50 εκ. άτομα να χάσουν την ζωή τους βρισκόταν στο διάστημα 1,4-2,8. Σήμερα, κυμαίνεται στο 1,4-1,6.

R0 Covid-19: Το R0 της νέας νόσου έχει μία διάμεση τιμή R0 5,7, δηλαδή υπερδιπλάσιο του μεγαλύτερου πιθανού R0 του πιο θανατηφόρου ξεσπάσματος της γρίπης. Αυτό από μόνο του λέει πολλά.

Κοινά Συμπτώματα

Είναι λογικό, πως, αφου οι 2 ιοί ανήκουν σε συγγενικές οικογένειες και μολύνουν χονδρικά τα ίδια συστήματα (κατά κύριο λόγο το αναπνευστικό), θα προκαλούν κατά προσέγγιση και παρόμοια συμπτώματα:

• Πυρετός / Κρυάδες

• Βήχας

• Δύσπνοια

• Υπερκόπωση

• Ξηρός λαιμός

• Καταρροή

• Μυϊκοί πόνοι

• Πονοκεφάλοι

• Διάρροια ή ζαλάδες, κυρίως στα παιδία, παρά στους ενήλικες

Ωστόσο, σημειώνονται και μικροδιαφορές. Η γρίπη, κατά κανόνα, φέρει την ήπια μορφή των υπεράνω συμπτωμάτων, τα οποία εμφανίζονται σε μέσο όρο 1-4 μέρες μετά την έκθεση στον ιό. Σε αντίθεση, η νόσος Covid-19 προκαλεί σοβαρή νοσηρότητα, ενώ είναι πιθανή η απώλεια όσφρησης και γέυσης, τα οποία εκδηλώνονται κατά μέσο όρο τουλάχιστον 5 μέρες μετά την μόλυνση. Ωστόσο, έχει παρατηρηθεί εκδήλωση συμπτωμάτων 2 ή και 14 μέρες ύστερα.

Covid-19 και Νευρολογικές Διαταραχές

Τρεις μελέτες που δημοσιεύτηκαν από το Brigham and Women’s Hospital στη Βοστόνη, Université libre de Bruxelles στο Βέλγιο και από το Γκέτεμποργκ της Σουηδίας, αξιοποιώντας την αξονική τομογραφία εγκεφάλου και την μέτρηση βιοδεικτών στο αίμα, κατέληξαν στο εξής: Η νόσος Covid-19 δύναται να επιφέρει σοβαρή βλάβη στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Μάλιστα, η επίδραση είναι είτε άμεση, με απευθείας επίδραση του ιού στο ΚΝΣ, αφού προσβάλλει εγκεφαλικά αγγεία του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, είτε μέσω αγγείων, δημιουργώντας θρομβώσεις (εμπόδια) στη κυκλοφορία του αίματος, είτε με προϊόντα της άμυνας του οργανισμού μας, δηλαδή υπερέκκριση κυτταροκινών (πρωτεΐνες με κυρίως αντιφλεγμονώδη χαρακτήρα), λεμφοκυττάρων και αντισωμάτων.

Το περιοδικό JAMA Neurology, μελέτησε 214 ασθενείς με Covid-19, εκ των οποίων οι 78 (36,4%) εκδήλωσαν νευρολογικά συμπτώματα, και συγκεκριμένα, το 14,8% έφερε διαταραχές συνείδησης, ενώ το 5.2% αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Σε νεότερη μελέτη του καθηγητή Ramero Sanchez, το ποσοστό των ασθενών που εκδήλωσαν νευρολογικά συμπτώματα αυξήθηκε στο 57,4% (483 από 841), ενώ οι το 19,6% εμφάνισαν συνειδησιακές διαταραχές.

Μολύνσεις και Θανώντες

Γρίπη: Σύμφωνα με εκτίμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (W.H.O), ετησίως προσβάλλονται 3-5 εκατομμύρια άτομα, ενώ αποβιώνουν 250.000-500.000. Δεν υπάρχει σαφής αριθμός, διότι η γρίπη δεν είναι αναφερόμενη ασθένεια, και η θνησιμότητα εκτιμάται με στατιστικά μοντέλα.

Covid-19: H πρωτόγνωρη σε όλους μας νόσος έκανε την παρουσία της περίπου έναν χρόνο πριν και ήδη προσμετρούμε, σύμφωνα με τον W.H.O, 52,5 εκ. κρούσματα και 1,3 εκ. νεκρούς. Οι αριθμοί αυτοί (υπερδιπλάσιοι σε σχέση με τη γρίπη), σε συνδυασμό με τα αυξημένα μέτρα που πάρθηκαν φέτος (6 βδομάδες καραντίνα την άνοιξη, μάσκες, περιορισμός εστίασης) μας καθιστά σαφή την επικινδυνότητα του νέου ιού. Με απλά, κατανοητά λόγια: Όχι, ο νέος κορωνοϊός ΔΕΝ είναι μια απλή γρίπη.

Στο παρακάτω διάγραμμα, είναι σαφής η διαφορά μεταξύ γρίπης και Covid-19, όπου η πανδημία βρισκόταν ακόμη στα αρχικά της στάδια. Σήμερα, οι διασωληνωμένοι πλέον ξεπερνάνε τους 300 και οι θανάτοι είναι εκθετικά αυξημένοι.

Θεραπεία

Γρίπη: Η γρίπη, στις περισσότερες περιπτώσεις, αντιμετωπίζεται από τον ίδιο τον οργανισμό σε διάστημα 5 ημερών κατά προσέγγιση. Τα συμπτώματα καθίστανται ηπιότερα με:

• Λήψη υγρών, όπως νερό, χυμοί και σούπες, ώστε να αποφευχθεί η αφυδάτωση

• Ξεκούραση, ώστε να ενισχυθεί το ανοσοποιητικό σύστημα

• Παυσίπονα, όπως Tylenol, Advil κ.α για την καταπολέμηση του πόνου. Τα παιδιά και οι έφηβοι απαγορεύεται να λαμβάνουν ασπιρίνη, όσο βρίσκονται σε ανάρρωση, λόγω του θανατηφόρου συνδρόμου Reye, το οποίο προκαλεί επιληπτικές κρίσεις, απώλεια συνείδησης και άλλα λόγω πρηξίματος στον εγκέφαλο (και στο ήπαρ)

Σε σοβαρότερη μορφή της ασθένειας, ο θεράπων ιατρός δύναται να συνταγογραφήσει αντιιικά φάρμακα, όπως Tamiflu, Relenza, Xofluza κα. Τα φάρμακα αυτά συμβάλουν στην αποφυγή μιας επιπλοκής του οργανισμού (οξεία βρογχίτιδα, πνευμονία), προκαλούν, παρόλα αυτά, παρενέργειες, όπως ναυτία και εμετό, τα οποία ελαττώνονται, αν το φάρμακο λαμβάνεται με την τροφή

Covid-19: Κατά την παραμονή στο σπίτι, ο ασθενής πραγματοποιεί την ίδια διαδικασία με την γρίπη όπως αναφέρθηκε. Σε περίπτωση οξείας δύσπνοιας ή έντονου βήχα, συστήνεται η αργή εισπνοή από την μύτη και εκπνοή από το στόμα, ο ασθενής να κάθεται ίσιος σε μια καρέκλα, με ελαφριά κλίση προς τα εμπρός. Στην περίπτωση νοσηλείας, το μοναδικό εγκεκριμένο φάρμακο από την Διοίκηση Τροφίμων και Φαρμάκων είναι το Remdesivir, με αρκετά πιθανή τη κλινική καλυτέρευση την 15^η μέρα, ενώ έως την 15^η μέρα, το ποσοστό θανώντων ήταν 6.7%, σε σύγκριση με το 11.9% των ασθενών που λάμβαναν placebo. Παράλληλα, εξετάζεται η θεραπεία με την χρήση αντισωμάτων, που αναγνωρίζουν τις ειδικές πρωτεΐνες-προεξοχές του ιού και τους επιτίθενται ανάλογα.

Πρόληψη

Βέβαια, όπως υποστήριζει και ο Ιπποκράτης: «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν». Τα βασικά μέτρα πρόληψης είναι, θεωρώ, πλέον γνωστά σε όλους: Τήρηση των κανόνων προσωπικής και δημόσιας υγιεινής. Με άλλα λόγια, τακτικό πλύσιμο της του δέρματος, ιδιαίτερα των χεριών και της κεφαλής, αποφυγή του συνωστισμού, και ιδιαίτερα για την περίοδο της πανδημίας, συστήνεται η χρήση μάσκας. Ωστόσο, η κατάσταση «high alert» είναι αρκετά ψυχοφθόρα και ευελπιστούμε όλοι σε ένα νέο εμβόλιο. Το εμβόλιο, όπως γνωρίζουμε όλοι, εισάγει άμεσα ή έμμεσα πρωτεΐνες του μικροβίου, από το οποίο θέλουμε να προφυλαχθούμε, ώστε να παραχθούν κύτταρα μνήμης, τα οποία δρουν άμεσα, γρήγορα και αποτελεσματικά. Αναλυτικότερα:

Γρίπη: Το εμβόλιο της γρίπης συνήθως περιέχει ή αυτούσιο τον ιό νεκρωμένο, ή εξασθενημένο. Συνήθως, οι ιοί αναπτύσσονται σε γονιμοποιημένα αυγά κοτόπουλου, οπότε είναι λογικό να περιέχονται κάποιες πρωτεΐνες αυγού, οι οποίες δύναται να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις. Επίσης περιέχονται άλλα ακαταλαβίστικα χημικά, όπως το συντηρητικό thimerosal για τη θανάτωση ξένων βακτηρίων και μυκήτων, σταθεροποιητές για να διατηρήσουν τα εμβόλια σταθερά, μικρές ποσότητες νεομυκίνης, γενταμικίνης και άλλων αντιβιοτικών και φορμαλδεΰδη για αδρανοποίηση του ιού. Η λήψη του εμβολίου της γρίπης είναι ιδιαίτερα σημαντική φέτος, διότι:

• Ο SARS–Cov2 και ο ιός της γρίπης μολύνουν τα ίδια όργανα και ιστούς (κυρίως το αναπευστικό σύστημα) και δημιουργούν παρόμοια συμπτώματα. Επομένως, η άμυνα μας θωρακίζεται καλύτερα.

• Οι επισκέψεις στα νοσοκομεία λόγω γρίπης θα ελαττωθούν, δίνοντας «χώρο» για την θεραπεία των νοσούντων από Covid-19.

• Το νέο εμβόλιο είναι νέο και βελτιωμένο, αφού έχουν ληφθεί υπόψην τα νέα στελέχη της γρίπης. Συγκεκριμένα, το εμβόλιο της γρίπης Α θα περιέχει τον ιό H1N1 και Η3Ν2, ενώ θα κυκλοφορήσουν και εμβόλια χωρίς πρωτεΐνες αυγών, ώστε να χορηγηθούν σε εκείνους με αλλεργία.

Covid-19: Στον αγώνα δρόμου για την πρωτιά του εμβολίου, η Pfizer προηγείται, αλλά δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμη το εμβόλιό της εταιρίας, παρόλο που φαίνεται πολλά υποσχόμενο (90% αποτελεσματικότητα). Μέχρι να κυκλοφορήσει το εμβόλιο αυτό, ωστόσο, το εμβόλιο της γρίπης είναι μια σωστή εναλλακτική, προκειμένου να περάσουμε, κατά πάσα πιθανότητα, ηπιότερα τη νόσο, σε περίπτωση μόλυνσης (Για περισσότερες πληροφορίες για το εμβόλιο του νέου κορωνοϊού: https://www.truemed.gr/news/to-neo-embolio-kata-tou-koronoiou-pos-dra-kai-poioi-oi-problhmatismoi-ton-epistimonon/ ).

Αγαπητοί αναγνώστες, είναι σαφές σε όλους μας (θέλω να πιστεύω), ότι φέτος αντιμετωπίζουμε μια διπλή πανδημία, η οποία ενισχύεται από την ανάδυση άλλων χαρακτηριστικών ασθενειών του χειμώνα (πνευμονία, αμυγδαλίτιδα κτλ.). Οφείλουμε, λοιπόν, πρώτα στον εαυτό μας, και έπειτα στον περίγυρο μας, να προφυλασσόμαστε κατάλληλα, να μένουμε υγιείς και να συμβαδίζουμε με τα νέα επιστημονικά δεδομένα. Αυτό είναι το μεγαλείο της προσωπικής ευθύνης!

Αναφορές:

https://coronavirusexplained.ukri.org/en/article/cad0003/

https://www.cdc.gov/flu/about/viruses/types.htm

https://www.cdc.gov/flu/symptoms/flu-vs-covid19.htm

https://emedicine.medscape.com/article/219557-overview#a6

https://www.cdc.gov/flu/about/professionals/antigenic.htm

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/flu/diagnosis-treatment/drc-20351725

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/reyes-syndrome/symptoms-causes/syc-20377255

https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2007764

https://www.healthline.com/health/cold-flu/flu-shot-ingredients#ingredients

https://www.mhealth.org/blog/2020/oct-2020/six-things-to-know-about-flu-shots-during-covid-19-pandemic

https://www.healthline.com/health/r-nought-reproduction-number#covid-19-r-0

 TrueMed-ForLivingMore

 Βασίλης Κυτίνος

Winter is coming και μαζί με αυτόν πλησιάζει και η περίοδος των κλασσικών ιώσεων, όπως το απλό κρυολόγημα, η γρίπη, και από φέτος, η νόσος Covid-19. Οι υπεύθυνοι ιοί ανήκουν σε συγγενικές οικογένειες: Ο ιός του απλού κρυολογήματος και ο SARS–CoV2 σε αυτήν των Κορωνοϊών (ναι, ο κορωνοϊός δεν είναι μοναδικός) και ο ιός της γρίπης σε αυτήν των Ορθοβλεννοϊών. Είναι γνωστό, πως τα μέλη και των δύο οικογενειών προκαλούν αναπνευστικές και εντερικές διαταραχές ευρέος φάσματος σε ανθρώπους και ζώα. Ιδιαίτερα η γρίπη και ο πλέον διάσημος κορωνοϊός διαθέτουν απλή και χαρακτηριστική δομή: Σφαιρικό περίβλημα αποτελούμενο από πρωτεΐνες, εν ονόματει «καψίδιο», μέσα στο οποίο προφυλάσσεται το ιικό γενετικό υλικό (RNA). Γύρω από το καψίδιο βρίσκονται διασκορπισμένες κάποιες «αιχμές» (πρωτεΐνες). Εκείνες προσδίδουν στους ιούς το σχήμα του στέμματος και χάρη σε αυτές, τα «τερατάκια» προσδένονται στα υγιή κύτταρα μας, απελευθερώνοντας το γενετικό τους υλικό στο εσωτερικό τους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, εκμεταλλεύονται τον μεταβολισμό μας, δίχως να μας ρωτήσουν, προκειμένου να πολλαπλασιαστούν.

Στο άρθρο αυτό θα αναλύσουμε την εποχική γρίπη, συγκρίνοντας το επιδημιολογικό της προφίλ με αυτό του πλέον γνωστού SARS–CoV2.

Λίγα πράγματα για την εποχική γρίπη…

Υπάρχουν 4 τύποι ιών γρίπης: Ο ιοί Α, Β, Γ, Δ. Οι Α και Β προκαλούν τις εποχικές επιδημίες, και ιδιαίτερα ο Α σχετίζεται με την ετήσιο παγκόσμιο κύμα της γρίπης, Ο τύπος Γ προκαλεί πολύ ήπια συμπτώματα, ενώ ο τύπος Δ προσβάλλει, από ότι δείχνουν οι έως τώρα μελέτες, μόνο βοοειδή και όχι τον άνθρωπο. Ο τύπος Α φέρει στην επιφάνεια του 2 είδη πρωτεϊνών: Αιμοσυγκολλητίνη (HA) και Νευραμινιδάση (NA), με τις οποίες ο ιός «αγκιστρώνεται» στα κύτταρα μας και τα προσβάλλει. Ωστόσο, οι πρωτεΐνες αυτές αναγνωρίζονται, ύστερα, ως ξένες από τον οργανισμό μας, παράγοντας αντισώματα σε βάθος χρόνου (εάν δεν έχει προηγηθεί εμβολιασμός), καταπολεμώντας την ίωση.

Μετάδοση

Η γρίπη, και ο νέος κορωνοϊός, και όλοι σχεδόν οι ιοί (εκτός από τα ΣΜΝ) μεταδίδονται με τον ίδιο τρόπο: Με σταγονίδια του μολυσμένου ατόμου, από φτάρνισμα ή βήχα, με άμεση επαφή με τον μολυσμένο ή με έμμεση επαφή με αντικείμενα που χει χρησιμοποιήσει ο μολυσμένος. Ιδιαίτερα για τον SARS–CoV2, έχει διαπιστωθεί, ότι σταγονίδια διαμέτρου 5μm (μm = χιλιοστό του χιλιοστού) και κάτω, ταξιδεύουν για πάνω από 2 μέτρα και μπορούν να εισπνευσθούν από άλλα άτομα. Ο ιός εισέρχεται στον οργανισμό μέσω ασυνέχειας του δέρματος (τραύμα), ή από κοιλότητες (στόμα, μάτια κτλ.).

Δείκτης μετάδοσης (R0): Ο δείκτης αυτός μας εκφράζει το πόσο μεταδοτική είναι μια ασθένεια σε έναν εντελώς ευάλωτο πληθυσμό (δεν έχουν προηγηθεί εμβολιασμοί, η ασθένεια είναι νέα και δεν υπάρχει τρόπος ελέγχου της εξάπλωσής της). Κάθε μολυσμένο άτομο μολύνει με την σειρά του, σύμφωνα με τον δείκτη, R0 άτομα. Πολύ απλά, για R0=5, ένας μολυσμένος κατά μέσο όρο μολύνει 5 άτομα.

R0 Γρίπης: Το R0 ακόμα και του πιο θανατηφόρου ξεσπάσματος της γρίπης των χοίρων το 1918 που έκανε 50 εκ. άτομα να χάσουν την ζωή τους βρισκόταν στο διάστημα 1,4-2,8. Σήμερα, κυμαίνεται στο 1,4-1,6.

R0 Covid-19: Το R0 της νέας νόσου έχει μία διάμεση τιμή R0 5,7, δηλαδή υπερδιπλάσιο του μεγαλύτερου πιθανού R0 του πιο θανατηφόρου ξεσπάσματος της γρίπης. Αυτό από μόνο του λέει πολλά.

Κοινά Συμπτώματα

Είναι λογικό, πως, αφου οι 2 ιοί ανήκουν σε συγγενικές οικογένειες και μολύνουν χονδρικά τα ίδια συστήματα (κατά κύριο λόγο το αναπνευστικό), θα προκαλούν κατά προσέγγιση και παρόμοια συμπτώματα:

• Πυρετός / Κρυάδες

• Βήχας

• Δύσπνοια

• Υπερκόπωση

• Ξηρός λαιμός

• Καταρροή

• Μυϊκοί πόνοι

• Πονοκεφάλοι

• Διάρροια ή ζαλάδες, κυρίως στα παιδία, παρά στους ενήλικες

Ωστόσο, σημειώνονται και μικροδιαφορές. Η γρίπη, κατά κανόνα, φέρει την ήπια μορφή των υπεράνω συμπτωμάτων, τα οποία εμφανίζονται σε μέσο όρο 1-4 μέρες μετά την έκθεση στον ιό. Σε αντίθεση, η νόσος Covid-19 προκαλεί σοβαρή νοσηρότητα, ενώ είναι πιθανή η απώλεια όσφρησης και γέυσης, τα οποία εκδηλώνονται κατά μέσο όρο τουλάχιστον 5 μέρες μετά την μόλυνση. Ωστόσο, έχει παρατηρηθεί εκδήλωση συμπτωμάτων 2 ή και 14 μέρες ύστερα.

Covid-19 και Νευρολογικές Διαταραχές

Τρεις μελέτες που δημοσιεύτηκαν από το Brigham and Women’s Hospital στη Βοστόνη, Université libre de Bruxelles στο Βέλγιο και από το Γκέτεμποργκ της Σουηδίας, αξιοποιώντας την αξονική τομογραφία εγκεφάλου και την μέτρηση βιοδεικτών στο αίμα, κατέληξαν στο εξής: Η νόσος Covid-19 δύναται να επιφέρει σοβαρή βλάβη στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Μάλιστα, η επίδραση είναι είτε άμεση, με απευθείας επίδραση του ιού στο ΚΝΣ, αφού προσβάλλει εγκεφαλικά αγγεία του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, είτε μέσω αγγείων, δημιουργώντας θρομβώσεις (εμπόδια) στη κυκλοφορία του αίματος, είτε με προϊόντα της άμυνας του οργανισμού μας, δηλαδή υπερέκκριση κυτταροκινών (πρωτεΐνες με κυρίως αντιφλεγμονώδη χαρακτήρα), λεμφοκυττάρων και αντισωμάτων.

Το περιοδικό JAMA Neurology, μελέτησε 214 ασθενείς με Covid-19, εκ των οποίων οι 78 (36,4%) εκδήλωσαν νευρολογικά συμπτώματα, και συγκεκριμένα, το 14,8% έφερε διαταραχές συνείδησης, ενώ το 5.2% αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Σε νεότερη μελέτη του καθηγητή Ramero Sanchez, το ποσοστό των ασθενών που εκδήλωσαν νευρολογικά συμπτώματα αυξήθηκε στο 57,4% (483 από 841), ενώ οι το 19,6% εμφάνισαν συνειδησιακές διαταραχές.

Μολύνσεις και Θανώντες

Γρίπη: Σύμφωνα με εκτίμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (W.H.O), ετησίως προσβάλλονται 3-5 εκατομμύρια άτομα, ενώ αποβιώνουν 250.000-500.000. Δεν υπάρχει σαφής αριθμός, διότι η γρίπη δεν είναι αναφερόμενη ασθένεια, και η θνησιμότητα εκτιμάται με στατιστικά μοντέλα.

Covid-19: H πρωτόγνωρη σε όλους μας νόσος έκανε την παρουσία της περίπου έναν χρόνο πριν και ήδη προσμετρούμε, σύμφωνα με τον W.H.O, 52,5 εκ. κρούσματα και 1,3 εκ. νεκρούς. Οι αριθμοί αυτοί (υπερδιπλάσιοι σε σχέση με τη γρίπη), σε συνδυασμό με τα αυξημένα μέτρα που πάρθηκαν φέτος (6 βδομάδες καραντίνα την άνοιξη, μάσκες, περιορισμός εστίασης) μας καθιστά σαφή την επικινδυνότητα του νέου ιού. Με απλά, κατανοητά λόγια: Όχι, ο νέος κορωνοϊός ΔΕΝ είναι μια απλή γρίπη.

Στο παρακάτω διάγραμμα, είναι σαφής η διαφορά μεταξύ γρίπης και Covid-19, όπου η πανδημία βρισκόταν ακόμη στα αρχικά της στάδια. Σήμερα, οι διασωληνωμένοι πλέον ξεπερνάνε τους 300 και οι θανάτοι είναι εκθετικά αυξημένοι.

Θεραπεία

Γρίπη: Η γρίπη, στις περισσότερες περιπτώσεις, αντιμετωπίζεται από τον ίδιο τον οργανισμό σε διάστημα 5 ημερών κατά προσέγγιση. Τα συμπτώματα καθίστανται ηπιότερα με:

• Λήψη υγρών, όπως νερό, χυμοί και σούπες, ώστε να αποφευχθεί η αφυδάτωση

• Ξεκούραση, ώστε να ενισχυθεί το ανοσοποιητικό σύστημα

• Παυσίπονα, όπως Tylenol, Advil κ.α για την καταπολέμηση του πόνου. Τα παιδιά και οι έφηβοι απαγορεύεται να λαμβάνουν ασπιρίνη, όσο βρίσκονται σε ανάρρωση, λόγω του θανατηφόρου συνδρόμου Reye, το οποίο προκαλεί επιληπτικές κρίσεις, απώλεια συνείδησης και άλλα λόγω πρηξίματος στον εγκέφαλο (και στο ήπαρ)

Σε σοβαρότερη μορφή της ασθένειας, ο θεράπων ιατρός δύναται να συνταγογραφήσει αντιιικά φάρμακα, όπως Tamiflu, Relenza, Xofluza κα. Τα φάρμακα αυτά συμβάλουν στην αποφυγή μιας επιπλοκής του οργανισμού (οξεία βρογχίτιδα, πνευμονία), προκαλούν, παρόλα αυτά, παρενέργειες, όπως ναυτία και εμετό, τα οποία ελαττώνονται, αν το φάρμακο λαμβάνεται με την τροφή

Covid-19: Κατά την παραμονή στο σπίτι, ο ασθενής πραγματοποιεί την ίδια διαδικασία με την γρίπη όπως αναφέρθηκε. Σε περίπτωση οξείας δύσπνοιας ή έντονου βήχα, συστήνεται η αργή εισπνοή από την μύτη και εκπνοή από το στόμα, ο ασθενής να κάθεται ίσιος σε μια καρέκλα, με ελαφριά κλίση προς τα εμπρός. Στην περίπτωση νοσηλείας, το μοναδικό εγκεκριμένο φάρμακο από την Διοίκηση Τροφίμων και Φαρμάκων είναι το Remdesivir, με αρκετά πιθανή τη κλινική καλυτέρευση την 15^η μέρα, ενώ έως την 15^η μέρα, το ποσοστό θανώντων ήταν 6.7%, σε σύγκριση με το 11.9% των ασθενών που λάμβαναν placebo. Παράλληλα, εξετάζεται η θεραπεία με την χρήση αντισωμάτων, που αναγνωρίζουν τις ειδικές πρωτεΐνες-προεξοχές του ιού και τους επιτίθενται ανάλογα.

Πρόληψη

Βέβαια, όπως υποστήριζει και ο Ιπποκράτης: «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν». Τα βασικά μέτρα πρόληψης είναι, θεωρώ, πλέον γνωστά σε όλους: Τήρηση των κανόνων προσωπικής και δημόσιας υγιεινής. Με άλλα λόγια, τακτικό πλύσιμο της του δέρματος, ιδιαίτερα των χεριών και της κεφαλής, αποφυγή του συνωστισμού, και ιδιαίτερα για την περίοδο της πανδημίας, συστήνεται η χρήση μάσκας. Ωστόσο, η κατάσταση «high alert» είναι αρκετά ψυχοφθόρα και ευελπιστούμε όλοι σε ένα νέο εμβόλιο. Το εμβόλιο, όπως γνωρίζουμε όλοι, εισάγει άμεσα ή έμμεσα πρωτεΐνες του μικροβίου, από το οποίο θέλουμε να προφυλαχθούμε, ώστε να παραχθούν κύτταρα μνήμης, τα οποία δρουν άμεσα, γρήγορα και αποτελεσματικά. Αναλυτικότερα:

Γρίπη: Το εμβόλιο της γρίπης συνήθως περιέχει ή αυτούσιο τον ιό νεκρωμένο, ή εξασθενημένο. Συνήθως, οι ιοί αναπτύσσονται σε γονιμοποιημένα αυγά κοτόπουλου, οπότε είναι λογικό να περιέχονται κάποιες πρωτεΐνες αυγού, οι οποίες δύναται να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις. Επίσης περιέχονται άλλα ακαταλαβίστικα χημικά, όπως το συντηρητικό thimerosal για τη θανάτωση ξένων βακτηρίων και μυκήτων, σταθεροποιητές για να διατηρήσουν τα εμβόλια σταθερά, μικρές ποσότητες νεομυκίνης, γενταμικίνης και άλλων αντιβιοτικών και φορμαλδεΰδη για αδρανοποίηση του ιού. Η λήψη του εμβολίου της γρίπης είναι ιδιαίτερα σημαντική φέτος, διότι:

• Ο SARS–Cov2 και ο ίος της γρίπης μολύνουν τα ίδια όργανα και ιστούς (κυρίως το αναπευστικό σύστημα) και δημιουργούν παρόμοια συμπτώματα. Επομένως, η άμυνα μας θωρακίζεται καλύτερα.

• Οι επισκέψεις στα νοσοκομεία λόγω γρίπης θα ελαττωθούν, δίνοντας «χώρο» για την θεραπεία των νοσούντων από Covid-19.

• Το νέο εμβόλιο είναι νέο και βελτιωμένο, αφού έχουν ληφθεί υπόψην τα νέα στελέχη της γρίπης. Συγκεκριμένα, το εμβόλιο της γρίπης Α θα περιέχει τον ιό H1N1 και Η3Ν2, ενώ θα κυκλοφορήσουν και εμβόλια χωρίς πρωτεΐνες αυγών, ώστε να χορηγηθούν σε εκείνους με αλλεργία.

Covid-19: Στον αγώνα δρόμου για την πρωτιά του εμβολίου, η Pfizer προηγείται, αλλά δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμη το εμβόλιό της εταιρίας, παρόλο που φαίνεται πολλά υποσχόμενο (90% αποτελεσματικότητα). Μέχρι να κυκλοφορήσει το εμβόλιο αυτό, ωστόσο, το εμβόλιο της γρίπης είναι μια σωστή εναλλακτική, προκειμένου να περάσουμε, κατά πάσα πιθανότητα, ηπιότερα τη νόσο, σε περίπτωση μόλυνσης (Για περισσότερες πληροφορίες για το εμβόλιο του νέου κορωνοϊού: https://www.truemed.gr/news/to-neo-embolio-kata-tou-koronoiou-pos-dra-kai-poioi-oi-problhmatismoi-ton-epistimonon/ ).

Αγαπητοί αναγνώστες, είναι σαφές σε όλους μας (θέλω να πιστεύω), ότι φέτος αντιμετωπίζουμε μια διπλή πανδημία, η οποία ενισχύεται από την ανάδυση άλλων χαρακτηριστικών ασθενειών του χειμώνα (πνευμονία, αμυγδαλίτιδα κτλ.). Οφείλουμε, λοιπόν, πρώτα στον εαυτό μας, και έπειτα στον περίγυρο μας, να προφυλασσόμαστε κατάλληλα, να μένουμε υγιείς και να συμβαδίζουμε με τα νέα επιστημονικά δεδομένα. Αυτό είναι το μεγαλείο της προσωπικής ευθύνης!

Αναφορές:

https://coronavirusexplained.ukri.org/en/article/cad0003/

https://www.cdc.gov/flu/about/viruses/types.htm

https://www.cdc.gov/flu/symptoms/flu-vs-covid19.htm

https://emedicine.medscape.com/article/219557-overview#a6

https://www.cdc.gov/flu/about/professionals/antigenic.htm

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/flu/diagnosis-treatment/drc-20351725

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/reyes-syndrome/symptoms-causes/syc-20377255

https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2007764

https://www.healthline.com/health/cold-flu/flu-shot-ingredients#ingredients

https://www.mhealth.org/blog/2020/oct-2020/six-things-to-know-about-flu-shots-during-covid-19-pandemic

https://www.healthline.com/health/r-nought-reproduction-number#covid-19-r-0

 TrueMed-ForLivingMore