Νεφρολίσθηση: μορφολογία λίθων, επιδημιολογία, προδιαθεσικοί παράγοντες, κλινική εικόνα, διάγνωση και πρόληψη

24-4-2021

Κέϊσι Μάρα

Νεφρολιθίαση ή αλλιώς νεφρική λιθιασική νόσος ορίζεται ως η συγκέντρωση κρυσταλλικών και οργανικών συστατικών στο νεφρικό παρέγχυμα. Οι λίθοι σχηματίζονται όταν τα ούρα υπερκορεστούν σε σχέση με ένα ορυκτό. Η ανώμαλη συγκέντρωση αυτών των ουσιών έχει ως αποτέλεσμα το σχηματισμό λίθων σε οποιοδήποτε σημείο της αποχετευτικής μοίρας του ουροποιητικού συστήματος. Φυσιολογικά, οι κρυσταλλικές ουσίες είτε αποβάλλονται με τα ούρα είτε δεν σχηματίζονται. Στην περίπτωση εκείνη, όπου οι συνθήκες κρυστάλλωσης διαταράσσονται, οι κρύσταλλοι αποκτούν διαφορετικό μέγεθος και έτσι το ουροποιητικό σύστημα καθιστά αδύνατη την αποβολή τους.

 

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ

 

Η νεφρολιθίαση αποτελεί μια συνήθη πολυπαραγοντική διαταραχή με ετήσιαεπίπτωση 0,1 έως 0.5% και έναν διαρκώς αυξανόμενο επιπολασμό. Στις βιομηχανικές χώρες το 19% των ανδρών και το 7% των γυναικών θα παρουσιάσει τουλάχιστον έναν νεφρικό λίθο κατά την διάρκεια της ζωής του. Μετά την εμφάνιση του αρχικού
λίθου το 28-50% των ατόμων θα υποτροπιάσει εντός 5ετίας. Η συγκεκριμένη νόσος προσβάλλει σε μεγαλύτερο ποσοστό τον ανδρικό πληθυσμό έως την 6η δεκαετία ζωής, όπου μετά απ’ αυτό εμφανίζει μείωση σε αυτούς και αντίστοιχη αύξηση στον γυναικείο πληθυσμό. Βέβαια, έχουν παρατηρηθεί και γεωγραφικές αποκλίσεις της
συγκεκριμένης νόσου με τις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ να εμφανίζουν μεγαλύτερη συχνότητα νεφρολιθίασης από ότι οι βόρειες.

 

ΕΙΔΗ ΛΙΘΩΝ ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

 

Υπάρχουν διάφοροι λίθοι ανάλογα με την χημική τους σύσταση. Αναλυτικότερα:

 

  •  Λίθοι ασβεστίου. Όλοι οι λίθοι σε ποσοστό 75-80% περιέχουν ασβέστιο. Αποτελούνται από οξαλικό ασβέστιο ή συνδυασμός οξαλικού ασβεστίου με φωσφορικό ασβέστιο και απαντώνται κυρίως σε άνδρες 20-30 ετών. Οι λίθοι οξαλικού ασβεστίου έχουν καφέ ή γκριζωπό χρώμα, μικρό μέγεθος και έχουν την εικόνα αλτήρα ή πυραμίδας, ενώ οι λίθοι φωσφορικού ασβεστίου είναιμχρώματος μπεζ ή λευκού. Οι συγκεκριμένοι λίθοι προκύπτουν λόγω υπερβολικής ύπαρξης ασβεστίου, οξαλικών αλάτων ή ουρικού οξέος σταμούρα. Παράλληλα, η ελάττωση του κιτρικού οξέος στα ούρα μπορεί ναμσυνδράμει στον σχηματισμό λίθων φωσφορικού ασβεστίου.
  • Λίθοι ουρικού οξέος. Εμφανίζονται περισσότερο στους άνδρες και ευθύνονται για το 5-10% των λίθων. Στις μεσογειακές χώρες βέβαια μπορεί να δημιουργήσουν και το 30% των λίθων. Είναι χρώματος κίτρινοι ή πορτοκαλί και έχουν την εικόνα ρόμβου, ροζέτας, βελόνας ή άμορφου υλικού. Στον σχηματισμό τους συμβάλει η υπερουριχαιμία, η μικρή ποσότητα ούρων και το χαμηλό pH.
  • Λίθοι στρουβίτη. Συναντώνται κυρίως σε γυναίκες, οι οποίες πάσχουν από κάποια λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος. Είναι χρώματος ανοικτό καφέ και έχουν την εικόνα ‘καλύμματος φέρετρου’. Στον σχηματισμό τους συμβάλει η ουρολοίμωξη από βακτήρια που παράγουν ουρεάση.
  • Λίθοι κυστεΐνης. Οι συγκεκριμένοι λίθοι απαντώνται το ίδιο και στα δύο φύλα, καθώς δημιουργούνται λόγω της κυστεϊνουρίας, η οποία είναι μια αυτοσωμική υπολειπόμενη νόσος. Η μορφή των λίθων κυστεΐνης είναι εξαγωνική.

ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

 

  • Ηλικία. Η κυριότερη ηλικία εμφάνισης των λίθων κυμαίνεται από 20 έως 60 ετών.
  • Φύλο. Οι άνδρες προσβάλλονται κατά 3 φορές περισσότερο απ’ ότι οι γυναίκες.
  • Κληρονομικότητα. Στο 60% των ασθενών με νεφρολιθίαση παρουσιάζεται οικογενειακό πρόσωπο με παλαιότερη νεφρολιθίαση.
  • Γεωγραφική θέση. Η νεφρολιθίαση είναι αυξημένη σε θερμά κλίματα, εξαιτίας της αφυδάτωσης και της υπεριώδης ακτινοβολίας.
  • Διατροφή. Η αυξημένη κατανάλωση, ζωικών πρωτεϊνών, οξαλικών (σπανάκι, σκούρα πράσινα φύλλα λαχανικών, πατάτες, φράουλες, ξηρούς καρπούς κ.α.) και ασβεστίου (γαλακτοκομικά) προδιαθέτει την δημιουργία λίθων.
  • Μειωμένη πρόσληψη υγρών. Η κατανάλωση λιγότερων από 1,5L νερό ημερησίως προδιαθέτει την ανάπτυξη λίθων, καθώς αυξάνεται η συγκέντρωση των κρυστάλλων στα ούρα.
  • Φάρμακα όπως:
    ›Ακεταζολαμίδη
    ›Βιταμίνη C (>1.000mg/ημέρα)
    ›Τριαμτερένη
    ›Μεγάλες δόσεις Βιταμίνης D και ασβεστίου
    ›Ουρικοζουρητικά
  • Υπερασβεστιουρία
  • Ουρική αρθρίτιδα
  • Κυστεϊνουρία
  • Νεφρική Ανεπάρκεια

 

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

 

Η συνήθης κλινική εικόνα των ασθενών με νεφρολιθίαση είναι ο κολικός νεφρού, ο οποίος προκύπτει λόγω της απόφραξης της νεφρικής πυέλου ή του ανώτερου τμήματος του ουρητήρα. . Στην περίπτωση που ο λίθος βρίσκεται στο μέσο ή το κατώτερο τμήμα του ουρητήρα, ο πόνος ανακλά προς την κάτω βουβωνική χώρα, τα χείλη του αιδοίου ή στους όρχεις. Εάν από την άλλη, ο λίθος βρίσκεται στο τελικόντμήμα του ουρητήρα, μπορεί να προκαλέσει συχνουρία και δυσουρία. Το άλγος μπορεί να συνοδεύεται από:

  • Ναυτία
  • Έμετο
  • Δυσουρία
  • Συχνουρία
  • Νεφρική ευαισθησία
  • Αιματουρία
  • Κοιλιακή δυσφορία
  • Πόνο κατά την ούρηση
  • Ασυνήθιστο χρώμα ούρων
  • Δύσοσμα ούρα

Βέβαια, η νεφρολιθίαση μπορεί να μην εμφανίζει και κανένα απολύτως σύμπτωμα.

 

ΔΙΑΓΝΩΣΗ – ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

 

  • Γενική ούρων και καλλιέργεια ούρων. Πιθανή ύπαρξη ερυθρών
    αιμοσφαιρίων στα ούρα και πιθανά στοιχεία ουρολοίμωξης.
  • Βιοχημική ανάλυση αίματος. Μέτρηση επιπέδων ασβεστίου,
    φωσφόρου, καλίου, ουρικού οξέος, κρεατινίνης και ουρίας ορού
  • Παραθορμόνη. Η έκκριση της γίνεται από τους παραθυρεοειδής
    αδένες και η δημιουργία λίθων οδηγεί στην υπερλειτουργία των
    αδένων. Ελέγχεται σε περίπτωση αυξημένου ασβεστίου.
  • Ανάλυση Λίθου. Ανευρίσκεται το είδος του λίθου και έτσι
    λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα για την μείωση των
    πιθανοτήτων υποτροπής και επανεμφάνισης λιθίασης.

 

ΔΙΑΓΝΩΣΗ- ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

 

 

  • Ακτινογραφία νεφρών-ουρητήρων-κύστης (ΝΟΚ). Αποκαλύπτει τους περισσότερους λίθους εκτός από τους λίθους ουρικού οξέος.
  • Υπερηχογράφημα ουροποιητικού. Αποτελεί μια μη επεμβατική
    μέθοδο, όπου απεικονίζονται όλοι οι τύποι λίθων όπως και η
    παρουσία απόφραξης. Οι μόνοι λίθοι, οι οποίοι δεν ανιχνεύονται είναι αυτοί του ουρητήρα.
  • Ενδοφλέβια πυελογραφία. Παρέχει πληροφορίες για τα αίτια και την σοβαρότητα της απόφραξης.
  • Σπειροειδής αξονική τομογραφία. Αποτελεί την εξέταση εκλογής για αξιολόγηση των ασθενών με οξύ κολικό νεφρού. Δεν
    χρησιμοποιούνται σκιαγραφικά μέσα, οπότε υπερέχει διαγνωστικά από την ενδοφλέβια πυελογραφία.

 

ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΝΕΦΡΙΚΗ ΛΙΘΟΙ- ΠΡΟΛΗΨΗ

 

  • Για την μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης μελλοντικής νεφρολιθίασης τα άτομα θα πρέπει να υιοθετήσουν σωστές διαιτητικές συνήθειες. Αναλυτικότερα:
  • Για την πρόληψη λίθων οξαλικού ασβεστίου θα πρέπει να αποφεύγεται η υπερκατανάλωση τροφών όπως τα γαλακτοκομικά, τα ζωικά λευκώματα, ο μαϊντανός, τα παντζάρια, η σοκολάτα, το πράσινο τσάι και οι φράουλες. Ενώ η αυξημένη πρόσληψη υγρών αποδεικνύεται ιδιαίτερα βοηθητική. Παράλληλα, η αποφυγή της Βιταμίνης C θεωρείται επιτακτική καθώς αποτελεί πρόδρομη ουσία του οξαλικού
  • Για τους λίθους ουρικού οξέος ενοχοποιείται το όξινο pH των ούρων, η μικρή ποσότητα ούρων, καθώς η μειωμένη διούρηση εναποθέτει άλατα ασβεστίου στο νεφρικό παρέγχυμα όπως και η αυξημένη απέκκριση του ουρικού οξέος. Επομένως, η αυξημένη πρόσληψη υγρών (2,5-3L)/24ωρο και η αποφυγή των  οσπρίων και των πράσινων λαχανικών θα κάνει πρόληψη της λιθίασης.
  • Για τους λίθους στρουβίτη, λόγω του ότι σχετίζονται με λοιμώξεις του
    ουροποιητικού, η διαιτητική αγωγή δεν ενδείκνυται για πρόληψη. Σ’ αυτή την περίπτωση οι ασθενείς θα πρέπει να καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες υγρών καθημερινά, να κάνουν συχνά γενικές εξετάσεις ούρων και καλλιέργειες και να συνεννοηθούν με τον θεράποντα ιατρό για την αντιβιοτική αγωγή.
  • Για τους λίθους κυστεΐνης, οι ασθενείς θα πρέπει να προσλαμβάνουν υγρά, να αυξήσουν την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και να μειώσουν την υπερκατανάλωση της μεθειονίνης. Η μεθειονίνη είναι ένα αμινοξύ το οποίο εντοπίζεται σε λευκώματα τόσο φυτικά (σόγια, δημητριακά) όσο και ζωικά (πουλερικά, ψάρι, αυγά).

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

1. Runge S. M., Greganti M. A., 2015. Netter ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ. ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΚΥΠΡΟΣ: BROKEN HILL PUBLISHERS LTD
2. Worcester M. E., Coe L. F., 2008 Jun. Nephrolithiasis. National center of biotechnology information. 35(2):369-91. doi: 10.1016/j.pop.2008.01.005.
3. Khan S. R. και συν, 2016 Feb. Kidney Stones. National Center of biotechnology information. 2: 16008. doi: 10.1038/nrdp.2016.8
4. Μπολέτης Ν. Ι.,2015. Κεφάλαιο 4: Ουροποιητικό Σύστημα-Οξεοβασική Ισορροπία Άσκηση 1η : Νεφρολιθίαση. Διαθέσιμο από:
https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/6096/1/Kef4.pdf
5. Γερογιάννη Σ., Γερογιάννη Γ., (2009). «Νεφρολιθίαση: O Ρόλος του Νοσηλευτή Νεφρολογίας στη Διαιτητική Αγωγή», Athens Medical Society

TrueMed-ForLivingMore

 

Κοινοποιήστε 

Παραφίμωση: Αίτια, Συμπτώματα, Επιπλοκές και Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Παραφίμωση: Αίτια, Συμπτώματα, Επιπλοκές και Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Η παραφίμωση είναι μία επείγουσα ιατρική κατάσταση κατά την οποία η ακροποσθία, δηλαδή το δέρμα που καλύπτει την κεφαλή του πέους, δεν επιστρέφει στη φυσιολογική της θέση μετά την έλξη προς τα πίσω

Βρείτε μας στο Facebook και στο Instagram

Επικοινωνία
 Η ομάδα μας
Διαφημιστείτε στη truemed.gr
Όροι χρήσης
Προσωπικά δεδομένα
Copyright©Truemed
Για περισσότερη ζωή
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

| Επικοινωνία | Η ομάδα μας | Διαφημιστείτε στη truemed.gr|  | Όροι χρήσης | Προσωπικά δεδομένα | Copyright©Truemed | |Για περισσότερη ζωή |
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

© 2019 TrueMed Media. All rights reserved. Our website services, content, and products are for informational purposes only. TrueMed Media does not provide medical advice, diagnosis, or treatment.

+ posts

Αρθρογράφος

ΗΚέϊσι Μάραγεννήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου του 2001 στην Χαλκιδική, όπου εκεί πέρασε τα παιδικά και εφηβικά της χρόνια. Από μικρή ηλικία ήξερε ότι ήθελε να ασχοληθεί με τον χώρο της υγείας. Έβρισκε τον χώρο των θετικών επιστημών ιδιαίτερα ελκυστικό. Κατά τα σχολικά της χρόνια συμμετείχε σε διαγωνισμούς βιολογίας αλλά και διαγωνισμούς πειραμάτων φυσικών επιστημών σε επίπεδο νομού αλλά και πανελλαδικά. Το 2019 ξεκίνησε να φοιτά στο τμήμα Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, στο οποίο φοιτά μέχρι και σήμερα. Αγαπημένος τομέας ενασχόλησης είναι η παθολογική.

Λοιπά προσόντα

Πτυχίο αγγλικών Β2(Lower) του πανεπιστημίου τουMichigan.

Πτυχίο αγγλικώνC1 (Advanced) TOEIC.

Πόλη που θα ήθελε να ζήσει:Μιλάνο

Αγαπημένος συγγραφέας:Κάρολος Ντίκενς

Μεγαλύτερος φόβος:Η στασιμότητα

Αγαπημένοquote“Once you stop learning, you start dying”- Albert Einstein

 

Αριθμός άρθρων που έχει γράψει στην Truemed:  2