Παναγιώτα Μέρμηγκα

Τα παιδιά καθημερινά, εκτονώνονται μέσα από την σωματική κίνηση και διοχετεύουν την ενέργειά τους με το παιχνίδι. Το παιχνίδι στις διάφορες μορφές του, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των παιδιών στον ανεπτυγμένο κόσμο μέσα από το οποίο μαθαίνουν, εξελίσσονται και απασχολούνται δημιουργικά. Για αυτούς τους λόγους, πρέπει τα παιδιά να ενθαρρύνονται να αξιοποιούν το παιχνίδι με κάθε ευκαιρία.

Το κινητικό παιχνίδι είναι αυτό που επιλέγουν περισσότερο τα παιδιά, καθώς από τη φύση τους είναι ενεργητικά και θέλουν να εξερευνούν τον κόσμο. Το παιχνίδι αυτού του είδους, βοηθά το παιδί να μάθει το σώμα, ανακαλύπτοντας την ισορροπία, τα όρια της σωματικής του δύναμης ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσει δεξιότητες αδρής κινητικότητας. Οι δεξιότητες αυτές είναι από τις πρώτες που κατακτά το παιδί μέσα από μεγάλες κινήσεις του σώματος όπως κλοτσιές, τεντώματα, κινήσεις κατά το μπουσούλημα, κύλισμα, μικρά βήματα, περπάτημα, τρέξιμο, πήδημα, σκαρφάλωμα κλπ. Επίσης επιτυγχάνεται η ενδυνάμωση των μυών, η καρδιαγγειακή αντοχή και η ευκαμψία των αρθρώσεων, συνθήκες που μειώνουν τις πιθανότητες παιδικής παχυσαρκίας. Το παιδί από 2 έως 6 ετών δεν είναι φυσιολογικό να παραμένει για περισσότερο από 90 λεπτά σε αδράνεια (με εξαίρεση τις ώρες ύπνου). Το είδος αυτού του παιχνιδιού περιορίζεται μετά τα 7 έτη καθώς ο φόρτος εργασίας του δημοτικού σχολείου δεν αφήνει πολλά περιθώρια για ελεύθερο παιχνίδι.

Το ομαδικό παιχνίδι είναι εκείνο που δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να συνεργάζονται και συνδημιουργούν με συνομηλίκους τους (αδέλφια, φίλους, συμμαθητές) αλλά και με τους ενήλικες (γονείς, παππούδες, δασκάλους, κλπ.). Τα παιδιά μαθαίνουν να επικοινωνούν και αναπτύσσουν τις γλωσσικές τους ικανότητες, ενώ ξεπερνούν σταδιακά και το στάδιο του εγωκεντρισμού και αρχίζουν να ταυτίζονται με το συμφέρον την ομάδας. Το ομαδικό παιχνίδι δημιουργεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης και φιλίας και βοηθά το παιδί να κοινωνικοποιηθεί.

Το οργανωμένο παιχνίδι είναι αυτό που κατευθύνεται από κάποιον ενήλικα με σκοπό την κατάκτηση μίας ή περισσότερων συγκεκριμένων δεξιοτήτων. Το οργανωμένο παιχνίδι συνήθως εναπόκειται από κανόνες και τα παιδιά πρέπει να τους ακολουθήσουν για να λάβουν μέρος. Έτσι μαθαίνουν να μετριάζουν τις ασχολίες τους κάτω από συγκεκριμένα όρια όπως ο χρόνος, η ταχύτητα και τα όρια. Μαθαίνοντας να ακολουθούν κανόνες ωριμάζουν γνωρίζοντας πως δεν είναι πάντα ελεύθερα να ακολουθούν το ¨θέλω¨ αλλά πρέπει να συμβιβάζονται ακολουθώντας ορισμένους περιορισμούς.

Το φανταστικό παιχνίδι επιτρέπει στο παιδί να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του. Η φαντασία του παιδιού πολλές φορές μπορεί να δημιουργήσει χαρακτήρες όπως αόρατους φίλους (συνήθως όταν το παιδί αισθάνεται μοναξιά ή παραμελημένο) ή φανταστικά κατοικίδια ή μη ζώα όπως γατάκια, σκυλάκια ακόμα και μονόκερους και δεινοσαύρους, τα οποία συχνά προσποιούνται πως ταΐζουν, τα πηγαίνουν βόλτα ή τους λένε τους προβληματισμούς τους. Επίσης μπορούν να δημιουργήσουν φανταστικά μέρη και να περιγράψουν μια ιστορία για να τραβήξουν το ενδιαφέρον. Πολλές φορές, το φανταστικό παιχνίδι αποτυπώνει αποτυχίες, φόβους και ανησυχίες του παιδιού.

Το κατασκευαστικό παιχνίδι δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να αναπτύξει δεξιότητες λεπτής κινητικότητας που είναι αποτέλεσμα της κατάκτησης του ελέγχου των βραχιόνων και των χεριών. Αφορούν συνδυασμό συγκεκριμένων ικανοτήτων. Η πρώτη δεξιότητα αφορά το κράτημα ενός αντικειμένου και συνεχίζει στην ανάπτυξη λεπτών λαβών και στην επιδέξια χρήση των χεριών και των δαχτύλων. Αυτό επιτυγχάνεται από τη χρήση μικρών αντικειμένων όπως η κατασκευή παζλ, δημιουργία με τουβλάκια, χρήση καλουπιών με την πλαστελίνη, σχεδιασμός με μολύβι, ζωγραφική εντός πλαισίων. Μαθαίνει να συγκεντρώνεται και να δίνει βάση στις λεπτές κινήσεις των άκρων του.

Το παιχνίδι αποτελεί σημαντικό κομμάτι της παιδικής ηλικίας, και όχι μόνο, καθώς μέσα από τα διάφορα είδη παιχνιδιού, το άτομο αποκτά και αναπτύσσει συγκεκριμένες δεξιότητες, ενώ ταυτόχρονα διασκεδάζει. Το παιχνίδι είναι ο πρώτος φορέας κοινωνικοποίησης του παιδιού, αφού μέσα από αυτό μαθαίνει να συνεργάζεται και έρχεται αντιμέτωπο με διαφορετικές απόψεις που καλείται να διαχειριστεί. Το παιχνίδι πρέπει να ενθαρρύνεται με κάθε ευκαιρία καθώς όχι μόνο διασκεδάζει τα παιδιά αλλά συνδυάζει και εκπαιδευτικό χαρακτήρα και κίνηση.

Συγγραφέας της δημοσίευσης είναι η Παναγιώτα Μέρμηγκα

Βιβλιογραφία:

Meckley, A. (2002) Observing children’s play: Mindful methods. Paper presented to the International Toy Research Association, London, 12 August 2002.

Hughes, F. (2003). Spontaneous play in the 21st century. In O. Saracho & B. Spodek (Eds.), Contemporary perspectives on play in early childhood education (pp. 21-40). Greenwich, CT: Information Age Publishing.

Else, P. (2014) Making sense of play. Maidenhead: Open University Press

Gray,P. (2013 ) Free to Learn: Why Unleashing the Instinct to Play Will Make Our Children Happier, More Self-Reliant, and Better Students for Life, Basic Books

Sheridan, M. (2014). Το παιχνίδι στην πρώιμη παιδική ηλικία – Απο τη γέννηση ως τον έκτο χρόνο. Αθήνα: Κωνσταντάρας.

Zimmer, R. (2007). Εγχειρίδιο Ψυχοκινητικής – Θεωρία και Πράξη της ψυχοκινητικής Παρέμβασης. Αθήνα: Αθλότυπο.

Rubin, K.H. (2001) The Play Observation Scale (POS) Revised. Silver Spring, MD: Center for Children, Relationships and Culture, University of Mariland.

Κρασανάκης, Γ. Ε. (2003). Ψυχολογία παιδιού και εφήβου. Ηράκλειο.

TrueMed-ForLivingMore

 Παναγιώτα Μέρμηγκα

Τα παιδιά καθημερινά, εκτονώνονται μέσα από την σωματική κίνηση και διοχετεύουν την ενέργειά τους με το παιχνίδι. Το παιχνίδι στις διάφορες μορφές του, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των παιδιών στον ανεπτυγμένο κόσμο μέσα από το οποίο μαθαίνουν, εξελίσσονται και απασχολούνται δημιουργικά. Για αυτούς τους λόγους, πρέπει τα παιδιά να ενθαρρύνονται να αξιοποιούν το παιχνίδι με κάθε ευκαιρία.

Το κινητικό παιχνίδι είναι αυτό που επιλέγουν περισσότερο τα παιδιά, καθώς από τη φύση τους είναι ενεργητικά και θέλουν να εξερευνούν τον κόσμο. Το παιχνίδι αυτού του είδους, βοηθά το παιδί να μάθει το σώμα, ανακαλύπτοντας την ισορροπία, τα όρια της σωματικής του δύναμης ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσει δεξιότητες αδρής κινητικότητας. Οι δεξιότητες αυτές είναι από τις πρώτες που κατακτά το παιδί μέσα από μεγάλες κινήσεις του σώματος όπως κλοτσιές, τεντώματα, κινήσεις κατά το μπουσούλημα, κύλισμα, μικρά βήματα, περπάτημα, τρέξιμο, πήδημα, σκαρφάλωμα κλπ. Επίσης επιτυγχάνεται η ενδυνάμωση των μυών, η καρδιαγγειακή αντοχή και η ευκαμψία των αρθρώσεων, συνθήκες που μειώνουν τις πιθανότητες παιδικής παχυσαρκίας. Το παιδί από 2 έως 6 ετών δεν είναι φυσιολογικό να παραμένει για περισσότερο από 90 λεπτά σε αδράνεια (με εξαίρεση τις ώρες ύπνου). Το είδος αυτού του παιχνιδιού περιορίζεται μετά τα 7 έτη καθώς ο φόρτος εργασίας του δημοτικού σχολείου δεν αφήνει πολλά περιθώρια για ελεύθερο παιχνίδι.

Το ομαδικό παιχνίδι είναι εκείνο που δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να συνεργάζονται και συνδημιουργούν με συνομηλίκους τους (αδέλφια, φίλους, συμμαθητές) αλλά και με τους ενήλικες (γονείς, παππούδες, δασκάλους, κλπ.). Τα παιδιά μαθαίνουν να επικοινωνούν και αναπτύσσουν τις γλωσσικές τους ικανότητες, ενώ ξεπερνούν σταδιακά και το στάδιο του εγωκεντρισμού και αρχίζουν να ταυτίζονται με το συμφέρον την ομάδας. Το ομαδικό παιχνίδι δημιουργεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης και φιλίας και βοηθά το παιδί να κοινωνικοποιηθεί.

Το οργανωμένο παιχνίδι είναι αυτό που κατευθύνεται από κάποιον ενήλικα με σκοπό την κατάκτηση μίας ή περισσότερων συγκεκριμένων δεξιοτήτων. Το οργανωμένο παιχνίδι συνήθως εναπόκειται από κανόνες και τα παιδιά πρέπει να τους ακολουθήσουν για να λάβουν μέρος. Έτσι μαθαίνουν να μετριάζουν τις ασχολίες τους κάτω από συγκεκριμένα όρια όπως ο χρόνος, η ταχύτητα και τα όρια. Μαθαίνοντας να ακολουθούν κανόνες ωριμάζουν γνωρίζοντας πως δεν είναι πάντα ελεύθερα να ακολουθούν το ¨θέλω¨ αλλά πρέπει να συμβιβάζονται ακολουθώντας ορισμένους περιορισμούς.

Το φανταστικό παιχνίδι επιτρέπει στο παιδί να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του. Η φαντασία του παιδιού πολλές φορές μπορεί να δημιουργήσει χαρακτήρες όπως αόρατους φίλους (συνήθως όταν το παιδί αισθάνεται μοναξιά ή παραμελημένο) ή φανταστικά κατοικίδια ή μη ζώα όπως γατάκια, σκυλάκια ακόμα και μονόκερους και δεινοσαύρους, τα οποία συχνά προσποιούνται πως ταΐζουν, τα πηγαίνουν βόλτα ή τους λένε τους προβληματισμούς τους. Επίσης μπορούν να δημιουργήσουν φανταστικά μέρη και να περιγράψουν μια ιστορία για να τραβήξουν το ενδιαφέρον. Πολλές φορές, το φανταστικό παιχνίδι αποτυπώνει αποτυχίες, φόβους και ανησυχίες του παιδιού.

Το κατασκευαστικό παιχνίδι δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να αναπτύξει δεξιότητες λεπτής κινητικότητας που είναι αποτέλεσμα της κατάκτησης του ελέγχου των βραχιόνων και των χεριών. Αφορούν συνδυασμό συγκεκριμένων ικανοτήτων. Η πρώτη δεξιότητα αφορά το κράτημα ενός αντικειμένου και συνεχίζει στην ανάπτυξη λεπτών λαβών και στην επιδέξια χρήση των χεριών και των δαχτύλων. Αυτό επιτυγχάνεται από τη χρήση μικρών αντικειμένων όπως η κατασκευή παζλ, δημιουργία με τουβλάκια, χρήση καλουπιών με την πλαστελίνη, σχεδιασμός με μολύβι, ζωγραφική εντός πλαισίων. Μαθαίνει να συγκεντρώνεται και να δίνει βάση στις λεπτές κινήσεις των άκρων του.

Το παιχνίδι αποτελεί σημαντικό κομμάτι της παιδικής ηλικίας, και όχι μόνο, καθώς μέσα από τα διάφορα είδη παιχνιδιού, το άτομο αποκτά και αναπτύσσει συγκεκριμένες δεξιότητες, ενώ ταυτόχρονα διασκεδάζει. Το παιχνίδι είναι ο πρώτος φορέας κοινωνικοποίησης του παιδιού, αφού μέσα από αυτό μαθαίνει να συνεργάζεται και έρχεται αντιμέτωπο με διαφορετικές απόψεις που καλείται να διαχειριστεί. Το παιχνίδι πρέπει να ενθαρρύνεται με κάθε ευκαιρία καθώς όχι μόνο διασκεδάζει τα παιδιά αλλά συνδυάζει και εκπαιδευτικό χαρακτήρα και κίνηση.

Συγγραφέας της δημοσίευσης είναι η Παναγιώτα Μέρμηγκα

Βιβλιογραφία:

Meckley, A. (2002) Observing children’s play: Mindful methods. Paper presented to the International Toy Research Association, London, 12 August 2002.

Hughes, F. (2003). Spontaneous play in the 21st century. In O. Saracho & B. Spodek (Eds.), Contemporary perspectives on play in early childhood education (pp. 21-40). Greenwich, CT: Information Age Publishing.

Else, P. (2014) Making sense of play. Maidenhead: Open University Press

Gray,P. (2013 ) Free to Learn: Why Unleashing the Instinct to Play Will Make Our Children Happier, More Self-Reliant, and Better Students for Life, Basic Books

Sheridan, M. (2014). Το παιχνίδι στην πρώιμη παιδική ηλικία – Απο τη γέννηση ως τον έκτο χρόνο. Αθήνα: Κωνσταντάρας.

Zimmer, R. (2007). Εγχειρίδιο Ψυχοκινητικής – Θεωρία και Πράξη της ψυχοκινητικής Παρέμβασης. Αθήνα: Αθλότυπο.

Rubin, K.H. (2001) The Play Observation Scale (POS) Revised. Silver Spring, MD: Center for Children, Relationships and Culture, University of Mariland.

Κρασανάκης, Γ. Ε. (2003). Ψυχολογία παιδιού και εφήβου. Ηράκλειο.

TrueMed-ForLivingMore