Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος

Τι είναι ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος και γιατί εμφανίζεται;

Ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (ΣΕΛ) – ή πιο γνωστός απλά σαν λύκος- είναι μια συστηματική αυτοάνοση διαταραχή που προκαλεί φλεγμονή στις αρθρώσεις, το δέρμα και άλλα όργανα και γι’αυτό τον λόγο τα σημάδια και τα συμπτώματα ποικίλλουν μεταξύ των ατόμων που έχουν προσβληθεί. Η σοβαρότητα της ασθένειας μπορεί να κυμαίνεται από ήπια έως απειλητική, ενώ πρέπει να αντιμετωπίζεται από ειδικό γιατρό, ρευματολόγο, ή ομάδα ιατρών που ειδικεύονται στην περίθαλψη ασθενών με ΣΕΛ. Τα άτομα που λαμβάνουν σωστή ιατρική περίθαλψη και φροντίδα μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής τους.

Όπως και στις υπόλοιπες αυτοάνοσες διαταραχές, η αιτία πρόκλησης του λύκου, καθώς και η αιτία που οδηγεί τελικά στην εκδήλωση της νόσου είναι άγνωστες. Είναι γνωστό ότι είναι πολλοί παράγοντες που τη συνθέτουν, όπως η γενετική προδιάθεση, οι περιβαλλοντικές εκθέσεις και τα ειδικά χαρακτηριστικά των οργάνων, τα οποία μπορούν να λειτουργούν και συνδυαστικά. Συγκεκριμένα, φαίνεται ότι οι άνθρωποι με κληρονομική προδιάθεση για τον λύκο μπορεί να αναπτύξουν την ασθένεια όταν έλθουν σε επαφή με κάτι στο περιβάλλον που μπορεί να προκαλεί την εκδήλωσή του.

Υπάρχουν διάφορα άλλα είδη ερυθηματώδους λύκου, όπως είναι ο δισκοειδής ερυθηματώδης λύκος, ο νεογνικός ερυθηματώδης λύκος και ο υποξύς δερματικός ερυθηματώδης λύκος.

Συχνότητα

Για λόγους που ακόμα παραμένουν άγνωστοι,ο ΣΕΛ είναι 10 φορές πιο κοινός στις εκβιομηχανισμένες δυτικές χώρες, τα τελευταία 50 χρόνια και αντίστοιχα χαμηλότερος στην Αφρική και την Ασία. Ωστόσο, το παράδοξο είναι οτι στις βιομηχανικές δυτικές χώρες, οι άνθρωποι που κατάγονται από Αφρική και Ασία έχουν δύο έως τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ΣΕΛ από τους ευρωπαίους κατοίκους. Οι πιθανοί λόγοι που συμβαίνει αυτό είναι ποικίλλοι και περιλαμβάνουν παράγοντες, όπως η εθνοτική ανάμειξη, η χρήση καπνού στις βιομηχανικές χώρες και οι διάφοροι τύποι λοιμώξεων που αποκτούν οι άνθρωποι σε διαφορετικές περιοχές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η ελονοσία, η οποία εμφανίζεται συχνά σε τροπικές περιοχές, θεωρείται προστατευτική έναντι του ΣΕΛ, ενώ ο ιός Epstein-Barr, που είναι πιο κοινός στη Δύση, αυξάνει τον κίνδυνο ΣΕΛ.

Επίσης, έχει βρεθεί ότι ο ΣΕΛ εμφανίζεται αρκετά συχνότερα σε γυναίκες, ηλικίας 15-44 ετών, από ό,τι εμφανίζεται σε άντρες, πιθανότερα γιατί οι γυναικείες ορμόνες έχει φανεί ότι αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης του. Πιθανή, αλλά όχι συχνή, είναι η εμφάνιση του και σε παιδιά άνω των 5 ετών.

Συμπτώματα

Ο λύκος μπορεί να επηρεάσει σχεδόν οποιοδήποτε όργανο στο σώμα σας και διαφέρει από άτομο σε άτομο. Τα συμπτώματα του λύκου δεν εμφανίζονται συνέχεια, αλλά υπάρχουν εξάρσεις– τα συμπτώματα επιδεινώνονται και αισθάνεστε άρρωστοι- και υφέσεις -τα συμπτώματα βελτιώνονται και αισθάνεστε καλύτερα-. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι προσβεβλημένοι εμφανίζουν πόνο στις αρθρώσεις στις ίδιες πλευρές του σώματος (για παράδειγμα στους δύο καρπούς) και στους μύες. Το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι το κόκκινο εξάνθημα στα μάγουλα και τη γέφυρα της μύτης, που ονομάζεται “εξάνθημα πεταλούδας” λόγω του σχήματος του, το οποίο δεν βλάπτει ή ενοχλεί γενικά, ούτε φαγουρίζει, απλά γίνεται πιο έντονο όταν εκτίθεται στο φως του ήλιου. Τα πιο συνηθισμένα σημεία και συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Πόνος στις αρθρώσεις και δυσκαμψία

• Υπερβολική κόπωση, ανεξάρτητα από το πόσο ξεκουράζεστε

• Δερματικά εξανθήματα – συχνά πάνω από τη μύτη και τα μάγουλα (πεταλούδα)

• Αδυναμίες

• Απροσδιόριστη αίσθηση δυσφορίας ή κακουχίας

• Πυρετός

• Τριχόπτωση

• Ευαισθησία στο ήλιο και φως γενικά

• Νεφρικά προβλήματα

• Απώλεια όρεξης και βάρους

• Πρησμένοι αδένες

• Στοματικές πληγές , κ.ά.

Γενικά, τα συμπτώματα του λύκου που βιώνει ο καθένας εξαρτώνται από τα συστήματα του σώματος που επηρεάζονται από τη νόσο.

Διάγνωση

Η διάγνωσή του ΣΕΛ είναι δύσκολη, γιατι τα πρώτα συμπτώματα είναι πολύ γενικά και μπορούν να θεωρηθούν αιτίες άλλης ασθένειας. Για το λόγο αυτό, η διάγνωση γίνεται από ρευματολόγο, που είναι ο ειδικός γιατρός για αυτή την ασθένεια, και οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί είναι συνήθως η φυσική εξέταση και η εκτίμηση των συμπτωμάτων, ακτινογραφίες και εργαστηριακές εξετάσεις αίματος και ούρων. Ο συνδυασμός των αποτελεσμάτων όλων αυτών οδηγούν στην ασφαλή διάγνωση της νόσου.

Θεραπεία

Όπως και στις υπόλοιπες αυτοάνοσες διαταραχές, δεν υπάρχει θεραπεία που να εξαλείφει αποτελεσματικά τον ΣΕΛ, αλλά μόνο για να σταματάει την πρόοδο της νόσου και να ανακουφίζει τα συμπτώματα. Τα φάρμακα αυτά είναι ανοσοκατασταλτικά, δηλαδή αναστέλλουν τη δραστηριότητα του ανοσοποιητικού συστήματος.

Γενικά, χορηγούνται:

• Αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ιβουπροφαίνη

• Υδροξυχλωροκίνη, για την κόπωση και τα προβλήματα στο δέρμα και στις αρθρώσεις

• Στεροειδή, για τη φλεγμονή των νεφρών και τα εξανθήματα

Αντιμετώπιση των συμπτωμάτων

Η καθημερινή ζωή ενός ασθενή με αυτοάνοσο είναι δύσκολη γιατι περνάει από φάσεις ύφεσης και έξαρσης, που ακόμα και τα φάρμακα δεν μπορούν να ρυθμίσουν αποτελεσματικά. Αυτό συμβαίνει γιατι υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να πυροδοτήσουν την ασθένεια και να την οδηγήσουν σε έξαρση. Για καλύτερη ποιότητα ζωής, σε συνδυασμό πάντα με τη φαρμακευτική αγωγή που έχει χορηγηθεί από τον ειδικό γιατρό, έχει βρεθεί ότι ο σωστός τρόπος ζωής και η υγιενή διατροφή επιδρούν θετικά στο να καθυστερεί η εμφάνιση έξαρσης.

Συγκεκριμένα, πέρα από μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή είναι σημαντικό όταν είστε σε έξαρση να παραμείνετε δραστήριοι (συστήνεται το περπάτημα και το κολύμπι). Επίσης, να θυμάστε ότι χρειάζεται πολύ ανάπαυση, όχι άγχος και στρες διότι μπορεί να χειροτερέψουν τα συμπτώματα. Αν δεν μπορείτε να διαχειριστείτε το άγχος από μόνοι σας, μπορείτε να δοκιμάσετε τεχνικές χαλάρωσης, όπως είναι ο διαλογισμός, η μουσική, η γιόγκα κ.α. Επιπλέον, είναι απαραίτητο να αποφεύγετε τον ήλιο και να χρησιμοποιείτε καπέλο και αντηλιακό υψηλής προστασίας (50+), το οποίο μπορείτε να πάρετε με συνταγή εφόσον έχετε διαγνωστεί με ΣΕΛ. Αν αισθάνεστε στεναχώρια, μοναξιά ή γενικά έχετε άσχημη ψυχολογική κατάσταση απευθυνθείται σε ειδικούς της υγείας, όπως έναν ψυχολόγο ή στο φιλικό και οικογενεικό σας περιβάλλον για να σας βοηθήσουν και να σας ακούσουν.

Βιβλιογραφικές Πηγές

1. Genetics Home Reference. Systemic lupus erythematosus. Genetics Home Reference. https://ghr.nlm.nih.gov/condition/systemic-lupus-erythematosus#statistics. Published 2013. Accessed March 3, 2020.

2. Systemic Lupus Erythematosus (SLE). Centers for Disease Control and Prevention. https://www.cdc.gov/lupus/facts/detailed.html#sle. Published 2019. Accessed March 3, 2020.

3. Lupus. Rheumatology.org. https://www.rheumatology.org/I-Am-A/Patient-Caregiver/Diseases-Conditions/Lupus. Published 2011. Accessed March 3, 2020.

TrueMed-ForLivingMore

Δες επίσης

Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος

Καλδουρμίδου Όλγα

Τι είναι ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος και γιατί εμφανίζεται;

Ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (ΣΕΛ) – ή πιο γνωστός απλά σαν λύκος- είναι μια συστηματική αυτοάνοση διαταραχή που προκαλεί φλεγμονή στις αρθρώσεις, το δέρμα και άλλα όργανα και γι’αυτό τον λόγο τα σημάδια και τα συμπτώματα ποικίλλουν μεταξύ των ατόμων που έχουν προσβληθεί. Η σοβαρότητα της ασθένειας μπορεί να κυμαίνεται από ήπια έως απειλητική, ενώ πρέπει να αντιμετωπίζεται από ειδικό γιατρό, ρευματολόγο, ή ομάδα ιατρών που ειδικεύονται στην περίθαλψη ασθενών με ΣΕΛ. Τα άτομα που λαμβάνουν σωστή ιατρική περίθαλψη και φροντίδα μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής τους.

Όπως και στις υπόλοιπες αυτοάνοσες διαταραχές, η αιτία πρόκλησης του λύκου, καθώς και η αιτία που οδηγεί τελικά στην εκδήλωση της νόσου είναι άγνωστες. Είναι γνωστό ότι είναι πολλοί παράγοντες που τη συνθέτουν, όπως η γενετική προδιάθεση, οι περιβαλλοντικές εκθέσεις και τα ειδικά χαρακτηριστικά των οργάνων, τα οποία μπορούν να λειτουργούν και συνδυαστικά. Συγκεκριμένα, φαίνεται ότι οι άνθρωποι με κληρονομική προδιάθεση για τον λύκο μπορεί να αναπτύξουν την ασθένεια όταν έλθουν σε επαφή με κάτι στο περιβάλλον που μπορεί να προκαλεί την εκδήλωσή του.

Υπάρχουν διάφορα άλλα είδη ερυθηματώδους λύκου, όπως είναι ο δισκοειδής ερυθηματώδης λύκος, ο νεογνικός ερυθηματώδης λύκος και ο υποξύς δερματικός ερυθηματώδης λύκος.

Συχνότητα

Για λόγους που ακόμα παραμένουν άγνωστοι,ο ΣΕΛ είναι 10 φορές πιο κοινός στις εκβιομηχανισμένες δυτικές χώρες, τα τελευταία 50 χρόνια και αντίστοιχα χαμηλότερος στην Αφρική και την Ασία. Ωστόσο, το παράδοξο είναι οτι στις βιομηχανικές δυτικές χώρες, οι άνθρωποι που κατάγονται από Αφρική και Ασία έχουν δύο έως τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ΣΕΛ από τους ευρωπαίους κατοίκους. Οι πιθανοί λόγοι που συμβαίνει αυτό είναι ποικίλλοι και περιλαμβάνουν παράγοντες, όπως η εθνοτική ανάμειξη, η χρήση καπνού στις βιομηχανικές χώρες και οι διάφοροι τύποι λοιμώξεων που αποκτούν οι άνθρωποι σε διαφορετικές περιοχές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η ελονοσία, η οποία εμφανίζεται συχνά σε τροπικές περιοχές, θεωρείται προστατευτική έναντι του ΣΕΛ, ενώ ο ιός Epstein-Barr, που είναι πιο κοινός στη Δύση, αυξάνει τον κίνδυνο ΣΕΛ.

Επίσης, έχει βρεθεί ότι ο ΣΕΛ εμφανίζεται αρκετά συχνότερα σε γυναίκες, ηλικίας 15-44 ετών, από ό,τι εμφανίζεται σε άντρες, πιθανότερα γιατί οι γυναικείες ορμόνες έχει φανεί ότι αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης του. Πιθανή, αλλά όχι συχνή, είναι η εμφάνιση του και σε παιδιά άνω των 5 ετών.

Συμπτώματα

Ο λύκος μπορεί να επηρεάσει σχεδόν οποιοδήποτε όργανο στο σώμα σας και διαφέρει από άτομο σε άτομο. Τα συμπτώματα του λύκου δεν εμφανίζονται συνέχεια, αλλά υπάρχουν εξάρσεις– τα συμπτώματα επιδεινώνονται και αισθάνεστε άρρωστοι- και υφέσεις -τα συμπτώματα βελτιώνονται και αισθάνεστε καλύτερα-. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι προσβεβλημένοι εμφανίζουν πόνο στις αρθρώσεις στις ίδιες πλευρές του σώματος (για παράδειγμα στους δύο καρπούς) και στους μύες. Το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι το κόκκινο εξάνθημα στα μάγουλα και τη γέφυρα της μύτης, που ονομάζεται “εξάνθημα πεταλούδας” λόγω του σχήματος του, το οποίο δεν βλάπτει ή ενοχλεί γενικά, ούτε φαγουρίζει, απλά γίνεται πιο έντονο όταν εκτίθεται στο φως του ήλιου. Τα πιο συνηθισμένα σημεία και συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Πόνος στις αρθρώσεις και δυσκαμψία

• Υπερβολική κόπωση, ανεξάρτητα από το πόσο ξεκουράζεστε

• Δερματικά εξανθήματα – συχνά πάνω από τη μύτη και τα μάγουλα (πεταλούδα)

• Αδυναμίες

• Απροσδιόριστη αίσθηση δυσφορίας ή κακουχίας

• Πυρετός

• Τριχόπτωση

• Ευαισθησία στο ήλιο και φως γενικά

• Νεφρικά προβλήματα

• Απώλεια όρεξης και βάρους

• Πρησμένοι αδένες

• Στοματικές πληγές , κ.ά.

Γενικά, τα συμπτώματα του λύκου που βιώνει ο καθένας εξαρτώνται από τα συστήματα του σώματος που επηρεάζονται από τη νόσο.

Διάγνωση

Η διάγνωσή του ΣΕΛ είναι δύσκολη, γιατι τα πρώτα συμπτώματα είναι πολύ γενικά και μπορούν να θεωρηθούν αιτίες άλλης ασθένειας. Για το λόγο αυτό, η διάγνωση γίνεται από ρευματολόγο, που είναι ο ειδικός γιατρός για αυτή την ασθένεια, και οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί είναι συνήθως η φυσική εξέταση και η εκτίμηση των συμπτωμάτων, ακτινογραφίες και εργαστηριακές εξετάσεις αίματος και ούρων. Ο συνδυασμός των αποτελεσμάτων όλων αυτών οδηγούν στην ασφαλή διάγνωση της νόσου.

Θεραπεία

Όπως και στις υπόλοιπες αυτοάνοσες διαταραχές, δεν υπάρχει θεραπεία που να εξαλείφει αποτελεσματικά τον ΣΕΛ, αλλά μόνο για να σταματάει την πρόοδο της νόσου και να ανακουφίζει τα συμπτώματα. Τα φάρμακα αυτά είναι ανοσοκατασταλτικά, δηλαδή αναστέλλουν τη δραστηριότητα του ανοσοποιητικού συστήματος.

Γενικά, χορηγούνται:

• Αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ιβουπροφαίνη

• Υδροξυχλωροκίνη, για την κόπωση και τα προβλήματα στο δέρμα και στις αρθρώσεις

• Στεροειδή, για τη φλεγμονή των νεφρών και τα εξανθήματα

Αντιμετώπιση των συμπτωμάτων

Η καθημερινή ζωή ενός ασθενή με αυτοάνοσο είναι δύσκολη γιατι περνάει από φάσεις ύφεσης και έξαρσης, που ακόμα και τα φάρμακα δεν μπορούν να ρυθμίσουν αποτελεσματικά. Αυτό συμβαίνει γιατι υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να πυροδοτήσουν την ασθένεια και να την οδηγήσουν σε έξαρση. Για καλύτερη ποιότητα ζωής, σε συνδυασμό πάντα με τη φαρμακευτική αγωγή που έχει χορηγηθεί από τον ειδικό γιατρό, έχει βρεθεί ότι ο σωστός τρόπος ζωής και η υγιενή διατροφή επιδρούν θετικά στο να καθυστερεί η εμφάνιση έξαρσης.

Συγκεκριμένα, πέρα από μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή είναι σημαντικό όταν είστε σε έξαρση να παραμείνετε δραστήριοι (συστήνεται το περπάτημα και το κολύμπι). Επίσης, να θυμάστε ότι χρειάζεται πολύ ανάπαυση, όχι άγχος και στρες διότι μπορεί να χειροτερέψουν τα συμπτώματα. Αν δεν μπορείτε να διαχειριστείτε το άγχος από μόνοι σας, μπορείτε να δοκιμάσετε τεχνικές χαλάρωσης, όπως είναι ο διαλογισμός, η μουσική, η γιόγκα κ.α. Επιπλέον, είναι απαραίτητο να αποφεύγετε τον ήλιο και να χρησιμοποιείτε καπέλο και αντηλιακό υψηλής προστασίας (50+), το οποίο μπορείτε να πάρετε με συνταγή εφόσον έχετε διαγνωστεί με ΣΕΛ. Αν αισθάνεστε στεναχώρια, μοναξιά ή γενικά έχετε άσχημη ψυχολογική κατάσταση απευθυνθείται σε ειδικούς της υγείας, όπως έναν ψυχολόγο ή στο φιλικό και οικογενεικό σας περιβάλλον για να σας βοηθήσουν και να σας ακούσουν.

Βιβλιογραφικές Πηγές

1. Genetics Home Reference. Systemic lupus erythematosus. Genetics Home Reference. https://ghr.nlm.nih.gov/condition/systemic-lupus-erythematosus#statistics. Published 2013. Accessed March 3, 2020.

2. Systemic Lupus Erythematosus (SLE). Centers for Disease Control and Prevention. https://www.cdc.gov/lupus/facts/detailed.html#sle. Published 2019. Accessed March 3, 2020.

3. Lupus. Rheumatology.org. https://www.rheumatology.org/I-Am-A/Patient-Caregiver/Diseases-Conditions/Lupus. Published 2011. Accessed March 3, 2020.

TrueMed-ForLivingMore