Όλγα Καλδουρμίδου

Ορισμός

Όπως υποδεικνύει και το όνομα, αφαντασία είναι η έλλειψη φαντασίας, δηλαδή η αδυναμία οπτικοποίησης των διανοητικών εικόνων. Στην ψυχολογία, η φαντασία ορίζεται ως η ψυχική ικανότητα της αναπαράστασης γεγονότων ή πραγμάτων. Έτσι, οι άνθρωποι που εμφανίζουν αυτή την διαταραχή, παρουσιάζουν αδυναμία στο να φανταστούν κάτι στο μυαλό τους ακόμα κι αν είναι γνωστή η μορφή του, ούτε καν το πρόσωπο ενός οικείου προσώπου ή την αρχιτεκτονική του σπιτιού τους. Πρόκειται για μια κατάσταση γνωστή και ως τυφλό μάτι του μυαλού (blind mind’s eye). Η ονομασία είναι εμπνευσμένη από τον όρο του Αριστοτέλη για το «μάτι του νου». Είναι αξιοσημείωτο ότι πολλοί άνθρωποι με αφαντασία δεν μπορούν επίσης να θυμούνται ήχους, μυρωδιές ή αισθήσεις αφής. Ορισμένοι αναφέρουν επίσης προσωπαγνωσία, δηλαδή αδυναμία αναγνώρισης προσώπων, ενώ ακόμα και η ανάκληση προσωπικών αναμνήσεων αποτελεί πρόκληση για αρκετούς. Τέλος, μπορεί να είναι επίκτητη ή εκ γενετής διαταραχή χωρίς γνωστά αίτια εμφάνισης προς το παρόν. Σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα οι επιστήμονες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν υποκατηγορίες αφαντασίας με διάφορα συμπτώματα ανάλογα με τον άνθρωπο.

Πώς και πότε ανακαλύφθηκε η αφαντασία;

Ο όρος “αφαντασία” χρησιμοποιήθηκε αρκετά πρόσφατα, μόλις το 2015, από τον νευρολόγο Adam Zeman, ο οποίος πρώτος ασχολήθηκε με πάσχοντα αφαντασίας, τον επονομαζόμενο ΜΧ. Ο ΜΧ πήγε στον Zeman το 2003 παραπονούμενος ότι μετά την εγχείριση που υποβλήθηκε για να ανοίξει τις αρτηρίες του, στην οποία μάλλον υπέστη ένα μικρό εγκεφαλικό, δεν μπορεί να φτιάχνει πλέον εικόνες στο μυαλό του ή να φαντάζεται δικούς του ανθρώπους όπως εκανε μέχρι τότε. Η όραση του δεν είχε κανένα πρόβλημα, αλλά το μάτι του μυαλού του ήταν πλέον τυφλό.

Ο ΜΧ υποβλήθηκε σε διάφορα τεστ από τον Zeman και τους συνεδέλφους του. Στην ικανότητα παραγωγής εικόνων παρουσίασε χαμηλή βαθμολογία, όμως τα πήγε καλά σε άλλα που απαιτούσαν οπτικοποίηση, αν και του πήρε περισσότερο χρόνο σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (ομάδα ελέγχου είναι υγιείς εθελοντές που παίρνουν μέρος σε έρευνες για να υπάρχει σύγκριση με τους πάσχοντες). Σε αυτό σχολίασε ότι το απαντούσε σωστά επειδή ήξερε την απάντηση, όχι επειδή έκανε εικόνες στο μυαλό του. Επιπλέον, η Λειτουργική Απεικόνιση Μαγνητικού Συντονισμού (ΛΑΜΣ, fMRI – απεικονίζει την αιμοδυναμική αντίδραση που σχετίζεται με τη νευρωνική δραστηριότητα στον εγκέφαλο και στο Νωτιαίο Μυελό) έδειξε ότι όντως οι περιοχές που σχετίζονται με οπτικοποίηση παρουσιάζουν πολύ χαμηλή δραστηριότητα, ενώ οι περιοχές που σχετίζονται με την λήψη αποφάσεων και την πρόβλεψη σφαλμάτων ήταν πιο δραστήριες, υποδεικνύοντας ότι ο ΜΧ απάντησε με διαφορετική στρατηγική στις ερωτήσεις σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.

Με αφορμή τον ασθενή του, ο Zeman άρχισε να ψάχνει βιβλιογραφικές αναφορές για παρόμοια περιστατικά και ανακάλυψε τελικά ότι γύρω στα 1880 ο βικτοριανός πολυμαθής Francis Galton είχε δημοσιεύσει ένα σχετικό έγγραφο, όπου ανέφερε ότι ένας μικρός αριθμός ανθρώπων δεν είχε την δυνατότητα να φανταστεί. Υπήρξαν κατά καιρούς άνθρωποι που εμφάνιζαν έλλειψη φαντασίας, αλλά μέχρι τότε δεν είχε γίνει σχολαστική και συστηματική έρευνα του θέματος.

Το 2010 η ομάδα του Zeman δημοσίευσε την μελέτη της για τον ΜΧ, η οποία έδωσε την ευκαιρία να εμφανιστούν κι άλλοι που πάσχουν από έλλειψη οπτικοποίησης εικόνων εκ γενετής. Αυτό οδήγησε σε περαιτέρω μελέτες και τεστ, συμπεριλαμβανομένου του γνωστού ερωτηματολογίου Vividness of Visual Imagery (VVIQ). Τα ευρήματα από αυτές τις μελέτες δημοσιεύτηκαν το 2015 και για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε ο όρος αφαντασία για να δηλωθεί η διαταραχή αυτή.

Η έρευνα είναι ακόμη πρόσφατη και αόριστη, αλλά από το 2015 γίνονται σιγά σιγά έρευνες όσον αφορά την εγκεφαλική δραστηριότητα των ατόμων που πάσχουν από αυτήν με σκοπό να εντοπιστούν τα κεντρικά νευροσυμπεριφορικά χαρακτηριστικά.

Ποιός είναι ο αντίκτυπος της αφαντασίας σε διάφορους τομείς της ζωής;

Σε μια μελέτη που έγινε για την διερεύνηση του υποκειμενικού αντίκτυπου της απουσίας οπτικών εικόνων, βρέθηκαν ενδιαφέροντα αποτελέσματα για τους αφαντασιακούς. Η μελέτη βασίστηκε σε σύγκριση αποτελεσμάτων μιας σειράς δοκιμών μεταξύ αφαντασιακών και ατόμων γενικού πληθυσμού (με κανονική φαντασία). Οι δοκιμές αφορούσαν διάφορους γνωστικούς τομείς, όπως εικόνες πολλαπλών αισθητηρίων, επεισοδιακή μνήμη, απόκριση σε τραύμα, όνειρα και ονειροπόληση και χωρικές ικανότητες.

Συγκεκριμένα, στα αποτελέσματα από εικόνες πολλαπλών αισθητηρίων τα δεδομένα έδειξαν ότι τα άτομα με αφαντασία πέρα από το ότι δεν μπορούν να οπτικοποιούν εικόνες που βλέπουν, ανακαλούν μειωμένες εικόνες και με τις υπόλοιπες αισθητηριακές μεθόδους -ακοή, αφή, γεύση, όσφρηση, κίνηση και συναισθήματα. Ωστόσο, από τους αφαντασιακούς συμμετέχοντες μόνο το 26,22% ανέφερε πλήρη έλλειψη πολύ-αισθητηριακών εικόνων, ενώ το 73,78% ανέφερε κάποιο βαθμό απεικόνισης σε μη οπτικές αισθητηριακές μεθόδους.

Όσον αφορά την επεισοδιακή μνήμη, οι αφαντασιακοί ανέφεραν αδυναμία ανάκλησης αισθητηριακής μνήμης ή αισθητηριακής λεπτομέρειας από συγκεκριμένα γεγονότα της ζωής τους. Επίσης, δεν μπόρεσαν να φανταστούν ούτε μελλοντικά υποθετικά γεγονότα με αισθητηριακές λεπτομέρειες.

Στην απόκριση τραύματος δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων κυρίως στους τομείς της συναισθηματικής διέγερσης και της αντιδραστικότητας που σχετίζονται με την ανάμνηση αγχωτικών γεγονότων του παρελθόντος.

Παρόμοια αποτελέσματα προέκυψαν και στις χωρικές ικανότητες, αφού δεν υπήρχαν σταθερές διαφορές ανάμεσα στους συμμετέχοντες.

Τα αποτελέσματα της ονειροπόλησης έδειξαν ότι οι αφαντασιακοί δεν ονειροπολούν συχνά κατά την διάρκεια της ημέρας, όπως ο γενικός πληθυσμός, αλλά έχουν την δυνατότητα να σκέφτονται πρόσωπα και καταστάσεις.

Σε αντίθεση με αυτό που θα περίμεναν οι περισσότεροι, οι αφαντασιακοί έχουν την δυνατότητα να βλέπουν όνειρα την νύχτα και μάλιστα αρκετά πλούσια οπτικά όνειρα.

Πώς επηρεάζει η αφαντασία την ζωή των πασχόντων;

Η αφαντασία δεν θεωρείται από κανέναν πάσχοντα ως πρόβλημα. Άτομα που έδωσαν συνεντεύξεις σε διάφορα διεθνή περιοδικά είπαν χαρακτηρισικά ότι μέχρι κάποιο σημείο της ζωής τους δεν κατάλαβαν ότι ήταν διαφορετικοί από τους άλλους, ενώ άλλοι νόμιζαν ότι το «Μάτι του Νου» ήταν απλά μια έκφραση.

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, δεν έχουν όλοι οι αφαντασιακοί τα ίδια χαρακτηριστικά. Υπάρχουν και άτομα που μπορούν να αναγνωρίζουν πρόσωπα και να κατανοούν ή να θυμούνται εξαιρετικά, ίσως τις περισσότερες φορές να έχουν και καλύτερη μνήμη ως αντιστάθμιση. Ωστόσο, δεν μπορούν να ζωγραφίσουν ή να ανακαλούν πρόσωπα, μόνο να τα αναγνωρίζουν σε εικόνα ή φωτογραφία.

Η αφαντασία, γενικά, δεν φαίνεται να επηρεάζει τη δημιουργικότητα, αφού πολλοί που πάσχουν από αυτή καταφέρνουν να επιτυγχάνουν σε δημιουργικά επαγγέλματα βρίσκοντας τρόπους να αντισταθμίσουν την έλλειψη φαντασίας. Είναι σε θέση να διαβάζουν βιβλία και να αισθάνονται πράγματα και καταστάσεις ακούγοντας μουσική, απλά με τον δικό τους τρόπο.

Πώς μπορώ να μάθω αν έχω αφαντασία;

Ένας απλός και γρήγορος τρόπος για να υποψιαστεί κάποιος αν έχει αφαντασία είναι να κλείσει τα μάτια του και να φανταστεί ένα οικείο πρόσωπο που δεν βρίσκεται στον ίδιο χώρο με αυτόν. Φανταστείτε το περίγραμμα του προσώπου του, το χαμόγελο ή μια ευτυχισμένη στιγμή που γελάτε μαζί. Έπειτα, απαντήστε στις εξής ερωτήσεις:

• Όσο σκέφτεστε αυτό το άτομο, υπάρχουν στο μυαλό σας ορατές οπτικές αναπαραστάσεις;

• Η αναπαράσταση είναι αμυδρή και ασαφής ή καθαρή και φωτεινή σαν να την ζείτε τώρα;

• Τι «βλέπετε»;

Θυμηθείτε ότι οι αφαντασιακοί δεν βλέπουν καθόλου εικόνες και δεν μπορούν να θυμηθούν παρελθόν, μόνο σκέφτονται και γνωρίζουν ότι συνέβησαν τα γεγονότα.

Για πιο αντικειμενική άποψη μπορείτε να επισκεφτείτε την παρακάτω ιστοσελίδα, η οποία παρέχει το Vividness of Visual Imagery Quiz (VVIQ), το κουίζ που μετράει τη ζωντάνια της οπτικής φαντασίας σας. Με αυτό μελετούν οι ερευνητές την ακραία φαντασία και χρησιμοποιείται συχνά για τον εντοπισμό της αφαντασίας. Οι ερωτήσεις και οδηγίες είναι στα αγγλικά.

https://aphantasia.com/vviq/

Βιβλιογραφικές πηγές

1. Clemens, Anna. “When the Mind’s Eye Is Blind.” Scientific American, Aug. 2018, www.scientificamerican.com/article/when-the-minds-eye-is-blind1/.
2. Dawes, Alexei J., et al. “A Cognitive Profile of Multi-Sensory Imagery, Memory and Dreaming in Aphantasia.” Scientific Reports, vol. 10, no. 1, 22 June 2020, 10.1038/s41598-020-65705-7. Accessed 5 Mar. 2021.
3. “How Vivid Is Your Mind’s Eye?” Aphantasia Network, aphantasia.com/vviq/. Accessed 6 Mar. 2021.
4. Maddox, Lucy. “Aphantasia: Life with No Mind’s Eye.” BBC Science Focus Magazine, BBC Science Focus Magazine, 14 Nov. 2019, www.sciencefocus.com/the-human-body/aphantasia-life-with-no-minds-eye/. Accessed 18 Dec. 2019.
5. Whiteley, Cecily M. K. “Aphantasia, Imagination and Dreaming.” Philosophical Studies, 18 Sept. 2020, 10.1007/s11098-020-01526-8.

TrueMed-ForLivingMore

Όλγα Καλδουρμίδου

Ορισμός

Όπως υποδεικνύει και το όνομα, αφαντασία είναι η έλλειψη φαντασίας, δηλαδή η αδυναμία οπτικοποίησης των διανοητικών εικόνων. Στην ψυχολογία, η φαντασία ορίζεται ως η ψυχική ικανότητα της αναπαράστασης γεγονότων ή πραγμάτων. Έτσι, οι άνθρωποι που εμφανίζουν αυτή την διαταραχή, παρουσιάζουν αδυναμία στο να φανταστούν κάτι στο μυαλό τους ακόμα κι αν είναι γνωστή η μορφή του, ούτε καν το πρόσωπο ενός οικείου προσώπου ή την αρχιτεκτονική του σπιτιού τους. Πρόκειται για μια κατάσταση γνωστή και ως τυφλό μάτι του μυαλού (blind mind’s eye). Η ονομασία είναι εμπνευσμένη από τον όρο του Αριστοτέλη για το «μάτι του νου». Είναι αξιοσημείωτο ότι πολλοί άνθρωποι με αφαντασία δεν μπορούν επίσης να θυμούνται ήχους, μυρωδιές ή αισθήσεις αφής. Ορισμένοι αναφέρουν επίσης προσωπαγνωσία, δηλαδή αδυναμία αναγνώρισης προσώπων, ενώ ακόμα και η ανάκληση προσωπικών αναμνήσεων αποτελεί πρόκληση για αρκετούς. Τέλος, μπορεί να είναι επίκτητη ή εκ γενετής διαταραχή χωρίς γνωστά αίτια εμφάνισης προς το παρόν. Σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα οι επιστήμονες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν υποκατηγορίες αφαντασίας με διάφορα συμπτώματα ανάλογα με τον άνθρωπο.

Πώς και πότε ανακαλύφθηκε η αφαντασία;

Ο όρος “αφαντασία” χρησιμοποιήθηκε αρκετά πρόσφατα, μόλις το 2015, από τον νευρολόγο Adam Zeman, ο οποίος πρώτος ασχολήθηκε με πάσχοντα αφαντασίας, τον επονομαζόμενο ΜΧ. Ο ΜΧ πήγε στον Zeman το 2003 παραπονούμενος ότι μετά την εγχείριση που υποβλήθηκε για να ανοίξει τις αρτηρίες του, στην οποία μάλλον υπέστη ένα μικρό εγκεφαλικό, δεν μπορεί να φτιάχνει πλέον εικόνες στο μυαλό του ή να φαντάζεται δικούς του ανθρώπους όπως εκανε μέχρι τότε. Η όραση του δεν είχε κανένα πρόβλημα, αλλά το μάτι του μυαλού του ήταν πλέον τυφλό.

Ο ΜΧ υποβλήθηκε σε διάφορα τεστ από τον Zeman και τους συνεδέλφους του. Στην ικανότητα παραγωγής εικόνων παρουσίασε χαμηλή βαθμολογία, όμως τα πήγε καλά σε άλλα που απαιτούσαν οπτικοποίηση, αν και του πήρε περισσότερο χρόνο σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (ομάδα ελέγχου είναι υγιείς εθελοντές που παίρνουν μέρος σε έρευνες για να υπάρχει σύγκριση με τους πάσχοντες). Σε αυτό σχολίασε ότι το απαντούσε σωστά επειδή ήξερε την απάντηση, όχι επειδή έκανε εικόνες στο μυαλό του. Επιπλέον, η Λειτουργική Απεικόνιση Μαγνητικού Συντονισμού (ΛΑΜΣ, fMRI – απεικονίζει την αιμοδυναμική αντίδραση που σχετίζεται με τη νευρωνική δραστηριότητα στον εγκέφαλο και στο Νωτιαίο Μυελό) έδειξε ότι όντως οι περιοχές που σχετίζονται με οπτικοποίηση παρουσιάζουν πολύ χαμηλή δραστηριότητα, ενώ οι περιοχές που σχετίζονται με την λήψη αποφάσεων και την πρόβλεψη σφαλμάτων ήταν πιο δραστήριες, υποδεικνύοντας ότι ο ΜΧ απάντησε με διαφορετική στρατηγική στις ερωτήσεις σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.

Με αφορμή τον ασθενή του, ο Zeman άρχισε να ψάχνει βιβλιογραφικές αναφορές για παρόμοια περιστατικά και ανακάλυψε τελικά ότι γύρω στα 1880 ο βικτοριανός πολυμαθής Francis Galton είχε δημοσιεύσει ένα σχετικό έγγραφο, όπου ανέφερε ότι ένας μικρός αριθμός ανθρώπων δεν είχε την δυνατότητα να φανταστεί. Υπήρξαν κατά καιρούς άνθρωποι που εμφάνιζαν έλλειψη φαντασίας, αλλά μέχρι τότε δεν είχε γίνει σχολαστική και συστηματική έρευνα του θέματος.

Το 2010 η ομάδα του Zeman δημοσίευσε την μελέτη της για τον ΜΧ, η οποία έδωσε την ευκαιρία να εμφανιστούν κι άλλοι που πάσχουν από έλλειψη οπτικοποίησης εικόνων εκ γενετής. Αυτό οδήγησε σε περαιτέρω μελέτες και τεστ, συμπεριλαμβανομένου του γνωστού ερωτηματολογίου Vividness of Visual Imagery (VVIQ). Τα ευρήματα από αυτές τις μελέτες δημοσιεύτηκαν το 2015 και για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε ο όρος αφαντασία για να δηλωθεί η διαταραχή αυτή.

Η έρευνα είναι ακόμη πρόσφατη και αόριστη, αλλά από το 2015 γίνονται σιγά σιγά έρευνες όσον αφορά την εγκεφαλική δραστηριότητα των ατόμων που πάσχουν από αυτήν με σκοπό να εντοπιστούν τα κεντρικά νευροσυμπεριφορικά χαρακτηριστικά.

Ποιός είναι ο αντίκτυπος της αφαντασίας σε διάφορους τομείς της ζωής;

Σε μια μελέτη που έγινε για την διερεύνηση του υποκειμενικού αντίκτυπου της απουσίας οπτικών εικόνων, βρέθηκαν ενδιαφέροντα αποτελέσματα για τους αφαντασιακούς. Η μελέτη βασίστηκε σε σύγκριση αποτελεσμάτων μιας σειράς δοκιμών μεταξύ αφαντασιακών και ατόμων γενικού πληθυσμού (με κανονική φαντασία). Οι δοκιμές αφορούσαν διάφορους γνωστικούς τομείς, όπως εικόνες πολλαπλών αισθητηρίων, επεισοδιακή μνήμη, απόκριση σε τραύμα, όνειρα και ονειροπόληση και χωρικές ικανότητες.

Συγκεκριμένα, στα αποτελέσματα από εικόνες πολλαπλών αισθητηρίων τα δεδομένα έδειξαν ότι τα άτομα με αφαντασία πέρα από το ότι δεν μπορούν να οπτικοποιούν εικόνες που βλέπουν, ανακαλούν μειωμένες εικόνες και με τις υπόλοιπες αισθητηριακές μεθόδους -ακοή, αφή, γεύση, όσφρηση, κίνηση και συναισθήματα. Ωστόσο, από τους αφαντασιακούς συμμετέχοντες μόνο το 26,22% ανέφερε πλήρη έλλειψη πολύ-αισθητηριακών εικόνων, ενώ το 73,78% ανέφερε κάποιο βαθμό απεικόνισης σε μη οπτικές αισθητηριακές μεθόδους.

Όσον αφορά την επεισοδιακή μνήμη, οι αφαντασιακοί ανέφεραν αδυναμία ανάκλησης αισθητηριακής μνήμης ή αισθητηριακής λεπτομέρειας από συγκεκριμένα γεγονότα της ζωής τους. Επίσης, δεν μπόρεσαν να φανταστούν ούτε μελλοντικά υποθετικά γεγονότα με αισθητηριακές λεπτομέρειες.

Στην απόκριση τραύματος δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων κυρίως στους τομείς της συναισθηματικής διέγερσης και της αντιδραστικότητας που σχετίζονται με την ανάμνηση αγχωτικών γεγονότων του παρελθόντος.

Παρόμοια αποτελέσματα προέκυψαν και στις χωρικές ικανότητες, αφού δεν υπήρχαν σταθερές διαφορές ανάμεσα στους συμμετέχοντες.

Τα αποτελέσματα της ονειροπόλησης έδειξαν ότι οι αφαντασιακοί δεν ονειροπολούν συχνά κατά την διάρκεια της ημέρας, όπως ο γενικός πληθυσμός, αλλά έχουν την δυνατότητα να σκέφτονται πρόσωπα και καταστάσεις.

Σε αντίθεση με αυτό που θα περίμεναν οι περισσότεροι, οι αφαντασιακοί έχουν την δυνατότητα να βλέπουν όνειρα την νύχτα και μάλιστα αρκετά πλούσια οπτικά όνειρα.

Πώς επηρεάζει η αφαντασία την ζωή των πασχόντων;

Η αφαντασία δεν θεωρείται από κανέναν πάσχοντα ως πρόβλημα. Άτομα που έδωσαν συνεντεύξεις σε διάφορα διεθνή περιοδικά είπαν χαρακτηρισικά ότι μέχρι κάποιο σημείο της ζωής τους δεν κατάλαβαν ότι ήταν διαφορετικοί από τους άλλους, ενώ άλλοι νόμιζαν ότι το «Μάτι του Νου» ήταν απλά μια έκφραση.

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, δεν έχουν όλοι οι αφαντασιακοί τα ίδια χαρακτηριστικά. Υπάρχουν και άτομα που μπορούν να αναγνωρίζουν πρόσωπα και να κατανοούν ή να θυμούνται εξαιρετικά, ίσως τις περισσότερες φορές να έχουν και καλύτερη μνήμη ως αντιστάθμιση. Ωστόσο, δεν μπορούν να ζωγραφίσουν ή να ανακαλούν πρόσωπα, μόνο να τα αναγνωρίζουν σε εικόνα ή φωτογραφία.

Η αφαντασία, γενικά, δεν φαίνεται να επηρεάζει τη δημιουργικότητα, αφού πολλοί που πάσχουν από αυτή καταφέρνουν να επιτυγχάνουν σε δημιουργικά επαγγέλματα βρίσκοντας τρόπους να αντισταθμίσουν την έλλειψη φαντασίας. Είναι σε θέση να διαβάζουν βιβλία και να αισθάνονται πράγματα και καταστάσεις ακούγοντας μουσική, απλά με τον δικό τους τρόπο.

Πώς μπορώ να μάθω αν έχω αφαντασία;

Ένας απλός και γρήγορος τρόπος για να υποψιαστεί κάποιος αν έχει αφαντασία είναι να κλείσει τα μάτια του και να φανταστεί ένα οικείο πρόσωπο που δεν βρίσκεται στον ίδιο χώρο με αυτόν. Φανταστείτε το περίγραμμα του προσώπου του, το χαμόγελο ή μια ευτυχισμένη στιγμή που γελάτε μαζί. Έπειτα, απαντήστε στις εξής ερωτήσεις:

• Όσο σκέφτεστε αυτό το άτομο, υπάρχουν στο μυαλό σας ορατές οπτικές αναπαραστάσεις;

• Η αναπαράσταση είναι αμυδρή και ασαφής ή καθαρή και φωτεινή σαν να την ζείτε τώρα;

• Τι «βλέπετε»;

Θυμηθείτε ότι οι αφαντασιακοί δεν βλέπουν καθόλου εικόνες και δεν μπορούν να θυμηθούν παρελθόν, μόνο σκέφτονται και γνωρίζουν ότι συνέβησαν τα γεγονότα.

Για πιο αντικειμενική άποψη μπορείτε να επισκεφτείτε την παρακάτω ιστοσελίδα, η οποία παρέχει το Vividness of Visual Imagery Quiz (VVIQ), το κουίζ που μετράει τη ζωντάνια της οπτικής φαντασίας σας. Με αυτό μελετούν οι ερευνητές την ακραία φαντασία και χρησιμοποιείται συχνά για τον εντοπισμό της αφαντασίας. Οι ερωτήσεις και οδηγίες είναι στα αγγλικά.

https://aphantasia.com/vviq/

Βιβλιογραφικές πηγές

1. Clemens, Anna. “When the Mind’s Eye Is Blind.” Scientific American, Aug. 2018, www.scientificamerican.com/article/when-the-minds-eye-is-blind1/.
2. Dawes, Alexei J., et al. “A Cognitive Profile of Multi-Sensory Imagery, Memory and Dreaming in Aphantasia.” Scientific Reports, vol. 10, no. 1, 22 June 2020, 10.1038/s41598-020-65705-7. Accessed 5 Mar. 2021.
3. “How Vivid Is Your Mind’s Eye?” Aphantasia Network, aphantasia.com/vviq/. Accessed 6 Mar. 2021.
4. Maddox, Lucy. “Aphantasia: Life with No Mind’s Eye.” BBC Science Focus Magazine, BBC Science Focus Magazine, 14 Nov. 2019, www.sciencefocus.com/the-human-body/aphantasia-life-with-no-minds-eye/. Accessed 18 Dec. 2019.
5. Whiteley, Cecily M. K. “Aphantasia, Imagination and Dreaming.” Philosophical Studies, 18 Sept. 2020, 10.1007/s11098-020-01526-8.

TrueMed-ForLivingMore