Χελιώτη Αναστασία

Αδιαμφισβήτητα, η ενημέρωση αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινότητάς μας. Μάλιστα, είμαστε εξαιρετικά προνομιούχοι, καθώς, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, μέσω μια αναζήτησής στο φυλλομετρητή του υπολογιστή μας, μαθαίνουμε τα κουτσομπολιά διάσημων ανθρώπων μέχρι και τις πολιτικές ή υγειονομικές εξελίξεις. Ωστόσο, αδυνατούμε να επεξεργαστούμε τις πληροφορίες που δεχόμαστε και κατ΄επέκτασην να τις κατανοήσουμε ή επικοινωνήσουμε… Κοινώς, παρουσιαζόμαστε ως αναλφάβητοι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί η εντερική κατανάλωση χλωρίνης στην Αμερική κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας του covid-19.

Το παρόν κείμενο θα εστιάσει στον υγειονομικό αναλφαβητισμό και στη στρατηγική αντιμετώπισής του: την Εγγραμματοσύνη της Υγείας.

Ο ορισμός της εγγραμματοσύνης της υγείας ενημερώθηκε τον Αύγουστο του 2020 με την κυκλοφορία της πρωτοβουλίας “Healthy People 2030” από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Έχει διττή φύση: ατομική και συλλογική. Η προσωπική παιδεία για την υγεία είναι ο βαθμός στον οποίο τα άτομα έχουν τη δυνατότητα να βρουν, να κατανοήσουν και να χρησιμοποιήσουν πληροφορίες και υπηρεσίες για να λάβουν τις σχετικές με την υγεία αποφάσεις και ενέργειες για τον ίδιους και τους άλλους. Από την άλλη πλευρά, η οργανωτική παιδεία για την υγεία είναι ο βαθμός στον οποίο οι οργανισμοί επιτρέπουν δίκαια στα άτομα να βρουν, να κατανοήσουν και να χρησιμοποιήσουν πληροφορίες και υπηρεσίες για να ενημερώσουν τις σχετικές με την υγεία αποφάσεις και δράσεις για τον εαυτό τους και τους άλλους. Συνεπώς, δεν επαρκεί η άριστη ενημέρωση των εργαζόμενων της υγείας (πχ ιατροί, νοσηλευτές) αλλά και των οργανισμών ή επιχειρήσεων.

Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αλφαβητισμού για την Υγεία (2009–2012), διαπίστωσε ότι «σχεδόν οι μισοί από τους ενήλικες σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες που εξετάστηκαν, έχουν ανεπαρκείς ή προβληματικές δεξιότητες παιδείας στην υγεία επηρεάζοντας αρνητικά την υγεία τους. Συγκεκριμένα, οι ηλικιωμένοι, οι μετανάστες και άλλες ευάλωτες ομάδες έχουν βρεθεί ότι αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στην εύρεση και αξιολόγηση των πληροφοριών για την υγεία και τη χρήση τους για τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων σε θέματα όπως ο εμβολιασμός και ο έλεγχος του καρκίνου.

Βασικοί χρήστες συνιστούν: άτομα με οξύ πρόβλημα υγείας, με μακροπρόθεσμο πρόβλημα υγείας, εκείνοι που αναζητούν στοιχεία για λογαριασμό κάποιου άλλου ή είναι υγιείς και επιθυμούν να ενημερωθούν. Παρόλα αυτά, η πρόσβαση θα έπρεπε να είναι κοινή, ανεξάρτητα την πληθυσμιακή ομάδα (πχ έγκυες γυναίκες, έφηβοι).

Οι συνέπειες του χαμηλού εγραμματισμού υγείας περιλαμβάνουν την αδυναμία επικοινωνίας και συνεννόησης των ασθενών με τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας και την περιορισμένη χρήση του εθνικού συστήματος υγειονομικής περίθαλψης. Ακόμη, περιορίζεται η ικανότητα των ασθενών να ερμηνεύουν βασικά εργαστηριακά αποτελέσματα (όπως η χοληστερόλη και το σάκχαρο), τις δόσεις των φαρμάκων και να κατανοούν τις διατροφικές ετικέτες των τροφίμων. Επίσης, τα ποσοστά νοσηλείας αυξάνονται όπως και οι εθνικές δαπάνες για την υγεία.

Βέβαια, οι ευθύνες δεν επιρρίπτονται ολοκληρωτικά στους δέκτες των υπηρεσιών υγείας. Στα «άλλοθί» τους υπάγονται η ασάφεια στη διατύπωση των πληροφοριών, η παρουσία συναισθηματικής φόρτισης απειλώντας την παρεξήγησή τους, η πλάνη των επαγγελματιών υγείας ότι οι επεξηγήσεις δεν είναι απαραίτητες και ,ταυτόχρονα, η ντροπή των παραληπτών να τις ζητήσουν. Σε αυτά προστίθενται, η χαλαρή διάθεση των οργανισμών, συστημάτων και διαδικασιών υγειονομικής περίθαλψης, οι παραπλανητικές διαφημίσεις, τεχνάσματα και η κινδυνολογία.

Αυτό δε σημαίνει πως πέρα από τα άλλοθι δεν υπάρχουν αντικειμενικά εμπόδια…

Η πρόσβαση σε πληροφορίες είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου οι καταναλωτές να συμμετέχουν στις αποφάσεις για την υγεία τους (στο σχεδιασμό του πλάνου φροντίδας κ.α.). Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των πληροφοριών είναι ελεύθερα αναρτημένο στο Διαδίκτυο… δίχως να είναι προσβάσιμες από τον καθένα. Οι ανεπαρκείς δεξιότητες για αναζήτηση, αξιολόγηση και χρήση των πληροφοριών, η έλλειψη φυσικής πρόσβασης στο Διαδίκτυο, τα κίνητρα και η έλλειψη γνωστικών δεξιοτήτων αποτελούν μερικά από τα εμπόδια.

Οι παρεμβάσεις Πληροφορικής και Τεχνολογίας, αναφορικά με την ενίσχυση των δεξιοτήτων των καταναλωτών, περιλαμβάνουν την κάλυψη των προαναφερθέντων εμποδίων. Ενισχύουν άμεσα τις διαδικτυακές δεξιότητες όπως την αυτο-αποτελεσματικότητα για αναζήτηση πληροφοριών υγείας, την κριτική αξιολόγηση και συζήτησή τους με έναν πάροχο υγείας. Συνεπώς, αυξάνεται η υγειονομική γνώση, βελτιώνεται ο χειρισμός των πληροφοριών και καλλιεργείται η ετοιμότητα των ασθενών. Απόρροια αυτών, είναι οι βελτιωμένες συμπεριφορές υγείας. Ωστόσο, η πρόσβαση σε μη ρυθμιζόμενες και ποικίλες ποιοτικές ή μη πληροφορίες στο Διαδίκτυο μπορεί να λειτουργήσει προς την αντίθετη κατεύθυνση. Άλλωστε, είναι γνωστή η έξαρση των ψευδών ειδήσεων και της παραπληροφόρησης τα τελευταία χρόνια…

Επιπρόσθετα, ο ιατρικός πατερναλισμός εξασθενεί στα τέλη του 20ου αιώνα και η «ενημερωμένη επιλογή» προχωρά στο να γίνει ο κύριος στόχος των επαγγελματικών υπηρεσιών. Οι υποστηρικτές της εγγραμματοσύνης της υγείας επαναπροσδιόρισαν τους στόχους και τις υποκείμενες υποθέσεις τους. Η ικανότητα λήψης και κατανόησης πληροφοριών σχετικά με θέματα υγείας και ιατρικών υπηρεσιών, επιτρέπει τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων. Ο Jodi Duckhorn, κοινωνικός επιστήμονας και διευθυντής του τομέα Επικοινωνίας στην Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), έχει δημιουργήσει μια σχετική κλίμακα αξιολόγησης. Η ερώτηση: «Είστε άνετα να ρωτήσετε το γιατρό σας όταν λάβετε μια εργαστηριακή αναφορά και δεν καταλαβαίνετε τα αποτελέσματα;» αποτελεί ένα δείγμα αυτής.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι γνωστικές δεξιότητες και οι πληροφορίες είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχή πλοήγηση στα σύγχρονα συστήματα υγείας.

Η ενσωμάτωση της συμπεριφορικής θεωρίας σε λογικά μοντέλα επιτρέπει τον πιο ολοκληρωμένο σχεδιασμό προγραμμάτων συνδέοντας αποτελεσματικά ιδέες για να εξηγηθούν οι υποκείμενες υποθέσεις του προγράμματος. Προβάλλεται η σαφήνεια σε ένα παρατηρήσιμο συμβάν, χαρακτηρίζοντας συστηματικά τη σχέση της παρατήρησης με ένα σύνολο μεταβλητών. Τα θετικά οφέλη της αξιολόγησης με βάση τη θεωρία περιλαμβάνουν πλεονεκτήματα για τον προγραμματισμό και την τροποποίηση του προγράμματος, αύξηση της γνώσης σχετικά με την ανθρώπινη συμπεριφορά και την αλλαγή της.

Μονόδρομος δείχνει η ανάπτυξη διαισθητικών ιστοτόπων και ψηφιακών εργαλείων υγείας προκειμένου να είναι εύκολα προσβάσιμα και κατανοητά από όλους τους χρήστες. Χαρακτηριστικά ας αναφερθούν: «Health Literacy Online», «AHRQ Health Literacy Universal Precautions Toolkit», «Training from CDC». Στη συνέχεια, συστήνεται η ευαισθητοποίηση κοινωνικών οργανισμών και μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Καταλυτικός κρίνεται ο ρόλος του σχολείου όπου μαθήματα όπως η «Αγωγή της Υγείας» έχουν αρχίσει να εντάσσονται στο πρόγραμμα σπουδών. Ας μην ξεχνάμε πως, Ο αλφαβητισμός επηρεάζεται όχι μόνο από γνωστικά, ατομικιστικά χαρακτηριστικά, αλλά και από τη σωρευτική επίδραση κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.

Αξίζει να επισημανθεί πως στο σημερινό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, οι ασθενείς δεν αναμένεται να «λειτουργούν» και να συμμορφώνονται, αλλά να ενεργούν ως ενημερωμένοι και υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων. Οι δραματικές προσωπικές, οικονομικές και υγειονομικές επιπτώσεις επηρεάζουν την κακή παιδεία. Με τη βελτίωση της παιδείας για θέματα υγείας, ο καθένας από εμάς είναι σε θέση να πλοηγηθεί με επιτυχία στον περίπλοκο λαβύρινθο υγειονομικής περίθαλψης ακολουθώντας υγιή και παραγωγική καθημερινότητα. Εξάλλου, είναι καθήκον μας ως πολίτες να φροντίζουμε την υγεία μας ώστε και η κοινωνία να λειτουργεί εύρυθμα.

Βιβλιογραφία

1. Car J. et al., Interventions for enhancing consumer’s online health literacy, Cohrane Database of Systematic Reviews, Version published: 15/6/11. https://doi.org/10.1002/14651858.CD007092.pub2
2. CDC, Website, What is Health Literacy?, Accessed via: (https://www.cdc.gov/healthliteracy/learn/index.html )
3. FDA, Website, Making Decisions for Your Health: Getting the Info You Need, Accessed via: (https://www.fda.gov/consumers/consumer-updates/making-decisions-your-health-getting-info-you-need )
4. Health.gov, Website, Health Literacy Online – A Guide for Simplifying the User Experience, Accessed via: (https://health.gov/healthliteracyonline/ )
5. MedlinePlus, Website, Health Literacy, Accessed via: (https://medlineplus.gov/healthliteracy.html )
6. NIH, Website, Health Literacy, Accessed via: (https://www.nih.gov/institutes-nih/nih-office-director/office-communications-public-liaison/clear-communication/health-literacy )
7. Samerski S., Health literacy as a social practice: Social and empirical dimensions of knowledge on health and healthcare, Social Science & Medicine, Volume 226, 2019,Pages 1-8,ISSN 0277-9536, https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2019.02.024. Accessed via: (http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0277953619300917)
8. Ross W. et al., A Theory-Based Approach to Improving Health Literacy, Accessed via: (https://www.researchgate.net/publication/228605893_A_Theory-Based_Approach_to_Improving_Health_Literacy )

TrueMed-ForLivingMore

 Χελιώτη Αναστασία

Αδιαμφισβήτητα, η ενημέρωση αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινότητάς μας. Μάλιστα, είμαστε εξαιρετικά προνομιούχοι, καθώς, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, μέσω μια αναζήτησής στο φυλλομετρητή του υπολογιστή μας, μαθαίνουμε τα κουτσομπολιά διάσημων ανθρώπων μέχρι και τις πολιτικές ή υγειονομικές εξελίξεις. Ωστόσο, αδυνατούμε να επεξεργαστούμε τις πληροφορίες που δεχόμαστε και κατ΄επέκτασην να τις κατανοήσουμε ή επικοινωνήσουμε… Κοινώς, παρουσιαζόμαστε ως αναλφάβητοι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί η εντερική κατανάλωση χλωρίνης στην Αμερική κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας του covid-19.

Το παρόν κείμενο θα εστιάσει στον υγειονομικό αναλφαβητισμό και στη στρατηγική αντιμετώπισής του: την Εγγραμματοσύνη της Υγείας.

Ο ορισμός της εγγραμματοσύνης της υγείας ενημερώθηκε τον Αύγουστο του 2020 με την κυκλοφορία της πρωτοβουλίας “Healthy People 2030” από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Έχει διττή φύση: ατομική και συλλογική. Η προσωπική παιδεία για την υγεία είναι ο βαθμός στον οποίο τα άτομα έχουν τη δυνατότητα να βρουν, να κατανοήσουν και να χρησιμοποιήσουν πληροφορίες και υπηρεσίες για να λάβουν τις σχετικές με την υγεία αποφάσεις και ενέργειες για τον ίδιους και τους άλλους. Από την άλλη πλευρά, η οργανωτική παιδεία για την υγεία είναι ο βαθμός στον οποίο οι οργανισμοί επιτρέπουν δίκαια στα άτομα να βρουν, να κατανοήσουν και να χρησιμοποιήσουν πληροφορίες και υπηρεσίες για να ενημερώσουν τις σχετικές με την υγεία αποφάσεις και δράσεις για τον εαυτό τους και τους άλλους. Συνεπώς, δεν επαρκεί η άριστη ενημέρωση των εργαζόμενων της υγείας (πχ ιατροί, νοσηλευτές) αλλά και των οργανισμών ή επιχειρήσεων.

Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αλφαβητισμού για την Υγεία (2009–2012), διαπίστωσε ότι «σχεδόν οι μισοί από τους ενήλικες σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες που εξετάστηκαν, έχουν ανεπαρκείς ή προβληματικές δεξιότητες παιδείας στην υγεία επηρεάζοντας αρνητικά την υγεία τους. Συγκεκριμένα, οι ηλικιωμένοι, οι μετανάστες και άλλες ευάλωτες ομάδες έχουν βρεθεί ότι αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στην εύρεση και αξιολόγηση των πληροφοριών για την υγεία και τη χρήση τους για τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων σε θέματα όπως ο εμβολιασμός και ο έλεγχος του καρκίνου.

Βασικοί χρήστες συνιστούν: άτομα με οξύ πρόβλημα υγείας, με μακροπρόθεσμο πρόβλημα υγείας, εκείνοι που αναζητούν στοιχεία για λογαριασμό κάποιου άλλου ή είναι υγιείς και επιθυμούν να ενημερωθούν. Παρόλα αυτά, η πρόσβαση θα έπρεπε να είναι κοινή, ανεξάρτητα την πληθυσμιακή ομάδα (πχ έγκυες γυναίκες, έφηβοι).

Οι συνέπειες του χαμηλού εγραμματισμού υγείας περιλαμβάνουν την αδυναμία επικοινωνίας και συνεννόησης των ασθενών με τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας και την περιορισμένη χρήση του εθνικού συστήματος υγειονομικής περίθαλψης. Ακόμη, περιορίζεται η ικανότητα των ασθενών να ερμηνεύουν βασικά εργαστηριακά αποτελέσματα (όπως η χοληστερόλη και το σάκχαρο), τις δόσεις των φαρμάκων και να κατανοούν τις διατροφικές ετικέτες των τροφίμων. Επίσης, τα ποσοστά νοσηλείας αυξάνονται όπως και οι εθνικές δαπάνες για την υγεία.

Βέβαια, οι ευθύνες δεν επιρρίπτονται ολοκληρωτικά στους δέκτες των υπηρεσιών υγείας. Στα «άλλοθί» τους υπάγονται η ασάφεια στη διατύπωση των πληροφοριών, η παρουσία συναισθηματικής φόρτισης απειλώντας την παρεξήγησή τους, η πλάνη των επαγγελματιών υγείας ότι οι επεξηγήσεις δεν είναι απαραίτητες και ,ταυτόχρονα, η ντροπή των παραληπτών να τις ζητήσουν. Σε αυτά προστίθενται, η χαλαρή διάθεση των οργανισμών, συστημάτων και διαδικασιών υγειονομικής περίθαλψης, οι παραπλανητικές διαφημίσεις, τεχνάσματα και η κινδυνολογία.

Αυτό δε σημαίνει πως πέρα από τα άλλοθι δεν υπάρχουν αντικειμενικά εμπόδια…

Η πρόσβαση σε πληροφορίες είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου οι καταναλωτές να συμμετέχουν στις αποφάσεις για την υγεία τους (στο σχεδιασμό του πλάνου φροντίδας κ.α.). Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των πληροφοριών είναι ελεύθερα αναρτημένο στο Διαδίκτυο… δίχως να είναι προσβάσιμες από τον καθένα. Οι ανεπαρκείς δεξιότητες για αναζήτηση, αξιολόγηση και χρήση των πληροφοριών, η έλλειψη φυσικής πρόσβασης στο Διαδίκτυο, τα κίνητρα και η έλλειψη γνωστικών δεξιοτήτων αποτελούν μερικά από τα εμπόδια.

Οι παρεμβάσεις Πληροφορικής και Τεχνολογίας, αναφορικά με την ενίσχυση των δεξιοτήτων των καταναλωτών, περιλαμβάνουν την κάλυψη των προαναφερθέντων εμποδίων. Ενισχύουν άμεσα τις διαδικτυακές δεξιότητες όπως την αυτο-αποτελεσματικότητα για αναζήτηση πληροφοριών υγείας, την κριτική αξιολόγηση και συζήτησή τους με έναν πάροχο υγείας. Συνεπώς, αυξάνεται η υγειονομική γνώση, βελτιώνεται ο χειρισμός των πληροφοριών και καλλιεργείται η ετοιμότητα των ασθενών. Απόρροια αυτών, είναι οι βελτιωμένες συμπεριφορές υγείας. Ωστόσο, η πρόσβαση σε μη ρυθμιζόμενες και ποικίλες ποιοτικές ή μη πληροφορίες στο Διαδίκτυο μπορεί να λειτουργήσει προς την αντίθετη κατεύθυνση. Άλλωστε, είναι γνωστή η έξαρση των ψευδών ειδήσεων και της παραπληροφόρησης τα τελευταία χρόνια…

Επιπρόσθετα, ο ιατρικός πατερναλισμός εξασθενεί στα τέλη του 20ου αιώνα και η «ενημερωμένη επιλογή» προχωρά στο να γίνει ο κύριος στόχος των επαγγελματικών υπηρεσιών. Οι υποστηρικτές της εγγραμματοσύνης της υγείας επαναπροσδιόρισαν τους στόχους και τις υποκείμενες υποθέσεις τους. Η ικανότητα λήψης και κατανόησης πληροφοριών σχετικά με θέματα υγείας και ιατρικών υπηρεσιών, επιτρέπει τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων. Ο Jodi Duckhorn, κοινωνικός επιστήμονας και διευθυντής του τομέα Επικοινωνίας στην Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), έχει δημιουργήσει μια σχετική κλίμακα αξιολόγησης. Η ερώτηση: «Είστε άνετα να ρωτήσετε το γιατρό σας όταν λάβετε μια εργαστηριακή αναφορά και δεν καταλαβαίνετε τα αποτελέσματα;» αποτελεί ένα δείγμα αυτής.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι γνωστικές δεξιότητες και οι πληροφορίες είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχή πλοήγηση στα σύγχρονα συστήματα υγείας.

Η ενσωμάτωση της συμπεριφορικής θεωρίας σε λογικά μοντέλα επιτρέπει τον πιο ολοκληρωμένο σχεδιασμό προγραμμάτων συνδέοντας αποτελεσματικά ιδέες για να εξηγηθούν οι υποκείμενες υποθέσεις του προγράμματος. Προβάλλεται η σαφήνεια σε ένα παρατηρήσιμο συμβάν, χαρακτηρίζοντας συστηματικά τη σχέση της παρατήρησης με ένα σύνολο μεταβλητών. Τα θετικά οφέλη της αξιολόγησης με βάση τη θεωρία περιλαμβάνουν πλεονεκτήματα για τον προγραμματισμό και την τροποποίηση του προγράμματος, αύξηση της γνώσης σχετικά με την ανθρώπινη συμπεριφορά και την αλλαγή της.

Μονόδρομος δείχνει η ανάπτυξη διαισθητικών ιστοτόπων και ψηφιακών εργαλείων υγείας προκειμένου να είναι εύκολα προσβάσιμα και κατανοητά από όλους τους χρήστες. Χαρακτηριστικά ας αναφερθούν: «Health Literacy Online», «AHRQ Health Literacy Universal Precautions Toolkit», «Training from CDC». Στη συνέχεια, συστήνεται η ευαισθητοποίηση κοινωνικών οργανισμών και μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Καταλυτικός κρίνεται ο ρόλος του σχολείου όπου μαθήματα όπως η «Αγωγή της Υγείας» έχουν αρχίσει να εντάσσονται στο πρόγραμμα σπουδών. Ας μην ξεχνάμε πως, Ο αλφαβητισμός επηρεάζεται όχι μόνο από γνωστικά, ατομικιστικά χαρακτηριστικά, αλλά και από τη σωρευτική επίδραση κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.

Αξίζει να επισημανθεί πως στο σημερινό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, οι ασθενείς δεν αναμένεται να «λειτουργούν» και να συμμορφώνονται, αλλά να ενεργούν ως ενημερωμένοι και υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων. Οι δραματικές προσωπικές, οικονομικές και υγειονομικές επιπτώσεις επηρεάζουν την κακή παιδεία. Με τη βελτίωση της παιδείας για θέματα υγείας, ο καθένας από εμάς είναι σε θέση να πλοηγηθεί με επιτυχία στον περίπλοκο λαβύρινθο υγειονομικής περίθαλψης ακολουθώντας υγιή και παραγωγική καθημερινότητα. Εξάλλου, είναι καθήκον μας ως πολίτες να φροντίζουμε την υγεία μας ώστε και η κοινωνία να λειτουργεί εύρυθμα.

Βιβλιογραφία

1. Car J. et al., Interventions for enhancing consumer’s online health literacy, Cohrane Database of Systematic Reviews, Version published: 15/6/11. https://doi.org/10.1002/14651858.CD007092.pub2
2. CDC, Website, What is Health Literacy?, Accessed via: (https://www.cdc.gov/healthliteracy/learn/index.html )
3. FDA, Website, Making Decisions for Your Health: Getting the Info You Need, Accessed via: (https://www.fda.gov/consumers/consumer-updates/making-decisions-your-health-getting-info-you-need )
4. Health.gov, Website, Health Literacy Online – A Guide for Simplifying the User Experience, Accessed via: (https://health.gov/healthliteracyonline/ )
5. MedlinePlus, Website, Health Literacy, Accessed via: (https://medlineplus.gov/healthliteracy.html )
6. NIH, Website, Health Literacy, Accessed via: (https://www.nih.gov/institutes-nih/nih-office-director/office-communications-public-liaison/clear-communication/health-literacy )
7. Samerski S., Health literacy as a social practice: Social and empirical dimensions of knowledge on health and healthcare, Social Science & Medicine, Volume 226, 2019,Pages 1-8,ISSN 0277-9536, https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2019.02.024. Accessed via: (http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0277953619300917)
8. Ross W. et al., A Theory-Based Approach to Improving Health Literacy, Accessed via: (https://www.researchgate.net/publication/228605893_A_Theory-Based_Approach_to_Improving_Health_Literacy )

TrueMed-ForLivingMore