Εγκεφαλικό επεισόδιο: Από το αγροτικό ιατρείο μέχρι τα ΤΕΠ

Τα εγκεφαλικά επεισόδια αποτελούν τη σημαντικότερη αιτία αναπηρίας στους ενήλικες και μια από τις σημαντικότερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως.

Προκαλούν σοβαρές σωματικές, ψυχικές, κοινωνικές αλλά και οικονομικές επιπτώσεις όχι μόνο στους επιζώντες ασθενείς, αλλά και στις οικογένειές τους.

Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο συμβαίνουν 30 έως 35 χιλιάδες νέα ΑΕΕ, ενώ το σύνολο των εισαγωγών στα νοσοκομεία ξεπερνά τις 40 χιλιάδες ετησίως. Ωστόσο η αντιμετώπιση των ασθενών με εγκεφαλικό στη χώρα μας παρουσιάζεται  αναποτελεσματική και ανακόλουθη ως προς τις σύγχρονες τάσεις και επιταγές. Και αυτό γιατί  υπάρχει έλλειψη ενδιαφέροντος και άγνοια του αντικειμένου από μεγάλη μερίδα των εμπλεκομένων, από τον ιατρικό κόσμο μέχρι την πολιτεία.

Υπάρχουν δύο τύποι Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου: το Ισχαιµικό και το Αιµορραγικό.

Το Ισχαιµικό ΑΕΕ συμβαίνει όταν διακόπτεται η αρτηριακή παροχή αίµατος σε ένα τµήµα του εγκεφάλου είτε λόγω απόφραξης των µεγάλων αγγείων προς τον εγκέφαλο είτε των τροφοδοτικών αγγείων του εγκεφάλου.

Η απόφραξη αυτή προκαλείται από δηµιουργία θρόµβου σε µία στενωµένη αρτηρία (θρόµβωση) ή από θρόµβο που σχηματίστηκε σε άλλο σηµείο του σώµατος, συνήθως στην καρδιά, και μετακινήθηκε στις αρτηρίες του εγκεφάλου µε την αιµατική ροή (εµβολή). Στην οξεία ισχαιμία του εγκεφάλου οι αρτηρίες στην ισχαιμική περιοχή είναι σε μέγιστη διαστολή άρα δεν ισχύουν οι κανόνες της αυτορρύθμισης της αιμάτωσης του εγκεφάλου και η παροχή αίματος εξαρτάται σχεδόν γραμμικά από τη MAP.

Αιµορραγικό επεισόδιο συµβαίνει µετά από αιµορραγία µέσα (Αιµάτωµα), ή γύρω από τον εγκέφαλο (Υπαραχνοειδής Αιµορραγία). Υπάρχουν πολλά πιθανά αίτια αιµορραγίας στον εγκέφαλο. Τα συνηθέστερα είναι η ρήξη ανευρύσµατος ή ∆υσπλασίας αγγείου του εγκεφάλου και η ρήξη µικρών αγγείων εντός του εγκεφάλου.

Αποτέλεσµα είναι είτε να σταµατήσει η λειτουργία των εγκεφαλικών κυττάρων που βλάπτονται, είτε αυτά να πεθάνουν. Όταν αυτό συµβεί, η λειτουργία τµηµάτων του σώµατος που ρυθµίζονται από τα κύτταρα αυτά διαταράσσεται ή διακόπτεται.

Ανάλογα µε την περιοχή του εγκεφάλου που προσβάλλεται από το εγκεφαλικό είναι δυνατόν οι ασθενείς να χάσουν την οµιλία, την αίσθηση, τη µυϊκή δύναµη, την κίνηση, την όραση και τη µνήµη.

Τα συµπτώµατα αυτά σε ορισµένους ασθενείς υποχωρούν και θεραπεύονται, σε άλλους όµως παραµένουν υπολείµµατα που προκαλούν αναπηρία µόνιµη, και ορισµένοι ασθενείς θα καταλήξουν.

Προνοσοκομειακοί στόχοι:

• Άμεση αναγνώριση των κλινικών συμπτωμάτων από τους αασθενείς και το περιβάλλον τους

• Άμεση χρήση του ΕΚΑΒ

• Διακομηδή κατά προτεραιότητα

• Ενημέρωση του νοσοκομείου

Πρώτες ενέργειες από το αγροτικό ιατρείο μέχρι τα ΤΕΠ…

1. Έλεγχος ζωτικών σημείων (ABC)

2. Αντιμετώπιση υπογλυκαιμίας με στικ γλυκόζης

3. Αποφυγή χορήγησης D/W σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις

4. Αντιμετώπιση τυχόν αφυδάτωσης (R/L, NaCL0,9%)

5. Φειδώ στη μείωση της ΑΠ (μόνο αν >220/120mmHg, και όχι κάτω από 160/80)

6. Επιτάχυνση της διεξαγωγής του CT

7. Επιτάχυνση της επιβεβαίωσης της διάγνωσης (προσοχή στα stroke mimics!)

8. Έναρξη θεραπείας

9. Εισαγωγή σε stroke unit, ΜΕΘ ή κατάλληλη κλινική

10. Ένδειξη για θρομβόλυση, θρομβεκτομή ή άλλη άμεση παρέμβαση (;)

Stroke mimics (ανάγκη διαφοροδιάγνωσης)

• Απότομης εγκατάστασης εστιακή νευρολογική σημειολογία (30% ασθενών με πρώτη διάγνωση «ΑΕΕ»)

• Υπογλυκαιμία

• Σηψαιμία

• Ορθοπεδικές παθήσεις

• Ημικρανία με αύρα

• κλπ

όμως η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία..

TrueMed-ForLivingMore

Εγκεφαλικό επεισόδιο: Από το αγροτικό ιατρείο μέχρι τα ΤΕΠ

Ειρήνη Κλώντζα-Άννα Μαντά

Τα εγκεφαλικά επεισόδια αποτελούν τη σημαντικότερη αιτία αναπηρίας στους ενήλικες και μια από τις σημαντικότερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως.

Προκαλούν σοβαρές σωματικές, ψυχικές, κοινωνικές αλλά και οικονομικές επιπτώσεις όχι μόνο στους επιζώντες ασθενείς, αλλά και στις οικογένειές τους.

Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο συμβαίνουν 30 έως 35 χιλιάδες νέα ΑΕΕ, ενώ το σύνολο των εισαγωγών στα νοσοκομεία ξεπερνά τις 40 χιλιάδες ετησίως. Ωστόσο η αντιμετώπιση των ασθενών με εγκεφαλικό στη χώρα μας παρουσιάζεται  αναποτελεσματική και ανακόλουθη ως προς τις σύγχρονες τάσεις και επιταγές. Και αυτό γιατί  υπάρχει έλλειψη ενδιαφέροντος και άγνοια του αντικειμένου από μεγάλη μερίδα των εμπλεκομένων, από τον ιατρικό κόσμο μέχρι την πολιτεία.

Υπάρχουν δύο τύποι Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου: το Ισχαιµικό και το Αιµορραγικό.

Το Ισχαιµικό ΑΕΕ συμβαίνει όταν διακόπτεται η αρτηριακή παροχή αίµατος σε ένα τµήµα του εγκεφάλου είτε λόγω απόφραξης των µεγάλων αγγείων προς τον εγκέφαλο είτε των τροφοδοτικών αγγείων του εγκεφάλου.

Η απόφραξη αυτή προκαλείται από δηµιουργία θρόµβου σε µία στενωµένη αρτηρία (θρόµβωση) ή από θρόµβο που σχηματίστηκε σε άλλο σηµείο του σώµατος, συνήθως στην καρδιά, και μετακινήθηκε στις αρτηρίες του εγκεφάλου µε την αιµατική ροή (εµβολή). Στην οξεία ισχαιμία του εγκεφάλου οι αρτηρίες στην ισχαιμική περιοχή είναι σε μέγιστη διαστολή άρα δεν ισχύουν οι κανόνες της αυτορρύθμισης της αιμάτωσης του εγκεφάλου και η παροχή αίματος εξαρτάται σχεδόν γραμμικά από τη MAP.

Αιµορραγικό επεισόδιο συµβαίνει µετά από αιµορραγία µέσα (Αιµάτωµα), ή γύρω από τον εγκέφαλο (Υπαραχνοειδής Αιµορραγία). Υπάρχουν πολλά πιθανά αίτια αιµορραγίας στον εγκέφαλο. Τα συνηθέστερα είναι η ρήξη ανευρύσµατος ή ∆υσπλασίας αγγείου του εγκεφάλου και η ρήξη µικρών αγγείων εντός του εγκεφάλου.

Αποτέλεσµα είναι είτε να σταµατήσει η λειτουργία των εγκεφαλικών κυττάρων που βλάπτονται, είτε αυτά να πεθάνουν. Όταν αυτό συµβεί, η λειτουργία τµηµάτων του σώµατος που ρυθµίζονται από τα κύτταρα αυτά διαταράσσεται ή διακόπτεται.

Ανάλογα µε την περιοχή του εγκεφάλου που προσβάλλεται από το εγκεφαλικό είναι δυνατόν οι ασθενείς να χάσουν την οµιλία, την αίσθηση, τη µυϊκή δύναµη, την κίνηση, την όραση και τη µνήµη.

Τα συµπτώµατα αυτά σε ορισµένους ασθενείς υποχωρούν και θεραπεύονται, σε άλλους όµως παραµένουν υπολείµµατα που προκαλούν αναπηρία µόνιµη, και ορισµένοι ασθενείς θα καταλήξουν.

Προνοσοκομειακοί στόχοι:

• Άμεση αναγνώριση των κλινικών συμπτωμάτων από τους αασθενείς και το περιβάλλον τους
• Άμεση χρήση του ΕΚΑΒ
• Διακομηδή κατά προτεραιότητα
• Ενημέρωση του νοσοκομείου

Πρώτες ενέργειες από το αγροτικό ιατρείο μέχρι τα ΤΕΠ…

1. Έλεγχος ζωτικών σημείων (ABC)

2. Αντιμετώπιση υπογλυκαιμίας με στικ γλυκόζης

3. Αποφυγή χορήγησης D/W σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις

4. Αντιμετώπιση τυχόν αφυδάτωσης (R/L, NaCL0,9%)

5. Φειδώ στη μείωση της ΑΠ (μόνο αν >220/120mmHg, και όχι κάτω από 160/80)

6. Επιτάχυνση της διεξαγωγής του CT

7. Επιτάχυνση της επιβεβαίωσης της διάγνωσης (προσοχή στα stroke mimics!)

8. Έναρξη θεραπείας

9. Εισαγωγή σε stroke unit, ΜΕΘ ή κατάλληλη κλινική

10. Ένδειξη για θρομβόλυση, θρομβεκτομή ή άλλη άμεση παρέμβαση (;)

Stroke mimics (ανάγκη διαφοροδιάγνωσης)

• Απότομης εγκατάστασης εστιακή νευρολογική σημειολογία (30% ασθενών με πρώτη διάγνωση «ΑΕΕ»)
• Υπογλυκαιμία
• Σηψαιμία
• Ορθοπεδικές παθήσεις
• Ημικρανία με αύρα
• κλπ

όμως η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία..

TrueMed-ForLivingMore