Παναγιώτης Δημητρίου

 Σταματία Κυρλα

Tο άγχος αποτελεί μια συνθήκη της καθημερινότητας μας. Είναι ένα συναίσθημα που η πλειοψηφία των ανθρώπων έχουν νιώσει καθώς αγωνίζονται να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις τόσο του παρόντος όσο και του μέλλοντος. Οι απαιτήσεις αυτές μπορεί να είναι σχετικές με τα οικονομικά, τα επαγγελματικά, τις σχέσεις, την υγεία καθώς και διάφορες άλλες καταστάσεις. Ωστόσο το άγχος όταν βρίσκεται σε φυσιολογικά επίπεδα μπορεί να αποτελέσει κίνητρο. Είχαμε την χαρά να συνομιλήσουμε με την κ. Νάντια Σπαθοπούλου η οποία έδωσε απαντήσεις σε όλες τις ερωτήσεις μας σχετικά με ένα συναίσθημα το οποίο είναι πολύ κοινό στις μέρες μας.

• Πώς ορίζεται το άγχος;

Το άγχος είναι ένα συναίσθημα που νιώθουμε ως αντίδραση στο στρες. Περιλαμβάνει ποικίλα σωματικά συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, εφίδρωση, τρέμουλο, νευρικότητα κ.α. και έντονες ανήσυχες σκέψεις για το χειρότερο που μπορεί να συμβεί.

• Υπάρχει καλό/εποικοδομητικό άγχος; Πότε γίνεται το άγχος πρόβλημα;

Το άγχος είναι κάτι που χρειαζόμαστε.

Μας κινητοποιεί και μας ωθεί στο να κάνουμε πράγματα που θα μας προστατεύσουν ή που είναι σημαντικά για εμάς και την επιβίωση μας. Για παράδειγμα, αν δεν είχαμε άγχος για τις εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο, δεν θα διαβάζαμε ώστε να περάσουμε τα μαθήματα ώστε να πάρουμε πτυχίο και να βρούμε μια δουλειά για να μπορούμε να ζήσουμε.

Αυτό είναι το εποικοδομητικό άγχος.

Αν ξεπεράσει αυτό το επίπεδο και μας προκαλεί συχνά έντονη δυσφορία που μας εμποδίζει από το να ανταπεξέλθουμε στην καθημερινότητα μας, τότε είναι δυσλειτουργικό άγχος. Αυτό καλό είναι να μάθουμε να το διαχειριζόμαστε.

• Πόσοι διαφορετικοί τύποι άγχους υπάρχουν;

Το άγχος μπορεί να εμφανιστεί μέσα από διάφορες μορφές διαταραχών. Υπάρχει το γενικευμένο άγχος, οι κρίσεις πανικού, οι φοβίες, το κοινωνικό άγχος, οι ψυχαναγκασμοί και καταναγκασμοί, το μετατραυματικό στρες, το άγχος αποχωρισμού, το άγχος υγείας.

Ένας ειδικός μπορεί να διαγνώσει ποιον τύπο άγχους βιώνει το άτομο.

• Ποιες είναι οι αιτίες του άγχους;

Όταν αγχωνόμαστε το σώμα μας μπαίνει σε κατάσταση συναγερμού ενεργοποιώντας το σύστημα πάλης ή φυγής το οποίο θα μας προστατέψει από πιθανούς κινδύνους. Τις περισσότερες φορές ο κίνδυνος δεν βρίσκεται υπαρκτός μπροστά μας.

Μπορεί να είναι ένας καβγάς, μία απόλυση, ένα ραντεβού στο γιατρό. Ή μπορεί να είναι και ένα σενάριο που έχουμε φτιάξει εμείς στο μυαλό μας.

Επομένως κάθε φορά που κάποιος ερμηνεύει μια κατάσταση (φανταστική ή μη) ως δύσκολα αντιμετωπίσιμη και επικίνδυνη για εκείνον μπορεί να προκληθεί άγχος. Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να είναι διαφορετικές για τον καθένα. Παίζει ρόλο το πώς έχει μεγαλώσει, το πώς έχει δει το περιβάλλον του να αντιμετωπίζει το άγχος και υπάρχουν και βιολογικοί παράγοντες που μπορεί να έχουν δημιουργήσει μια προδιάθεση.

• Ποιες είναι οι επιπτώσεις του άγχους στην υγεία μας;

Γενικά κανείς δεν πέθανε από το άγχος.

Όταν όμως κάποιος βιώνει χρόνιο άγχος αυτό μπορεί με τη σειρά του να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό μας με αποτέλεσμα να είμαστε πιο επιρρεπείς σε ασθένειες και φαίνεται να παίζει ρόλο και στην εμφάνιση αυτοάνοσων νοσημάτων. Επιπλέον, το χρόνιο στρες μπορεί να ευθύνεται για γαστρεντερολογικά προβλήματα ή μυοσκελετικά όπως για παράδειγμα αυχενικό.

• Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης του άγχους;

Η ψυχοθεραπεία από μόνη της ή σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει το άτομο να αντιμετωπίσει το άγχος.

Η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία έχει φανεί να είναι μια από τις πιο πετυχημένες προσεγγίσεις. Μέσα από αυτήν το άτομο μαθαίνει να προκαλεί τις σκέψεις του και να τις αναδομεί με έναν πιο ρεαλιστικό τρόπο ώστε να μην του προκαλούν τόσο μεγάλη δυσφορία. Μαθαίνει να ζει στο εδώ και στο τώρα. Χρησιμοποιείται επίσης και θεραπεία έκθεσης κατά την οποία ο θεραπευόμενος εξασκείται στο να μπαίνει σταδιακά στην κατάσταση που τον φοβίζει και να εξοικειώνεται με το άγχος που του προκαλεί.

• Πότε ένας άνθρωπος χρειάζεται βοήθεια για να αντιμετωπίσει το άγχος;

Ο καθένας από εμάς θα ήταν καλό να αποκτήσει εργαλεία για το πώς να αντιμετωπίζει το άγχος. Είναι κάτι που δυστυχώς κανείς δεν είναι υπεύθυνος για να μας μάθει καθώς μεγαλώνουμε. Αν ένας άνθρωπος βιώνει έντονη δυσφορία και είναι δυσλειτουργικός σε βασικούς τομείς της ζωής του, τότε αυτό είναι ένα τρανταχτό σημάδι για το ότι θα επωφεληθεί από το να ζητήσει βοήθεια.

( Μπορείτε να βρείτε την Νάντια στο Instagram, στο οποίο ανεβάζει πολύτιμες συμβουλές τις οποίες όλοι πρέπει να γνωρίζουμε. Instagram: https://www.instagram.com/nadiaspatho.psychologist/ )

TrueMed-ForLivingMore

 Παναγιώτης Δημητρίου

 Σταματία Κύρλα

Tο άγχος αποτελεί μια συνθήκη της καθημερινότητας μας. Είναι ένα συναίσθημα που η πλειοψηφία των ανθρώπων έχουν νιώσει καθώς αγωνίζονται να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις τόσο του παρόντος όσο και του μέλλοντος. Οι απαιτήσεις αυτές μπορεί να είναι σχετικές με τα οικονομικά, τα επαγγελματικά, τις σχέσεις, την υγεία καθώς και διάφορες άλλες καταστάσεις. Ωστόσο το άγχος όταν βρίσκεται σε φυσιολογικά επίπεδα μπορεί να αποτελέσει κίνητρο. Είχαμε την χαρά να συνομιλήσουμε με την κ. Νάντια Σπαθοπούλου η οποία έδωσε απαντήσεις σε όλες τις ερωτήσεις μας σχετικά με ένα συναίσθημα το οποίο είναι πολύ κοινό στις μέρες μας.

• Πώς ορίζεται το άγχος;

Το άγχος είναι ένα συναίσθημα που νιώθουμε ως αντίδραση στο στρες. Περιλαμβάνει ποικίλα σωματικά συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, εφίδρωση, τρέμουλο, νευρικότητα κ.α. και έντονες ανήσυχες σκέψεις για το χειρότερο που μπορεί να συμβεί.

• Υπάρχει καλό/εποικοδομητικό άγχος; Πότε γίνεται το άγχος πρόβλημα;

Το άγχος είναι κάτι που χρειαζόμαστε.

Μας κινητοποιεί και μας ωθεί στο να κάνουμε πράγματα που θα μας προστατεύσουν ή που είναι σημαντικά για εμάς και την επιβίωση μας. Για παράδειγμα, αν δεν είχαμε άγχος για τις εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο, δεν θα διαβάζαμε ώστε να περάσουμε τα μαθήματα ώστε να πάρουμε πτυχίο και να βρούμε μια δουλειά για να μπορούμε να ζήσουμε.

Αυτό είναι το εποικοδομητικό άγχος.

Αν ξεπεράσει αυτό το επίπεδο και μας προκαλεί συχνά έντονη δυσφορία που μας εμποδίζει από το να ανταπεξέλθουμε στην καθημερινότητα μας, τότε είναι δυσλειτουργικό άγχος. Αυτό καλό είναι να μάθουμε να το διαχειριζόμαστε.

• Πόσοι διαφορετικοί τύποι άγχους υπάρχουν;

Το άγχος μπορεί να εμφανιστεί μέσα από διάφορες μορφές διαταραχών. Υπάρχει το γενικευμένο άγχος, οι κρίσεις πανικού, οι φοβίες, το κοινωνικό άγχος, οι ψυχαναγκασμοί και καταναγκασμοί, το μετατραυματικό στρες, το άγχος αποχωρισμού, το άγχος υγείας.

Ένας ειδικός μπορεί να διαγνώσει ποιον τύπο άγχους βιώνει το άτομο.

• Ποιες είναι οι αιτίες του άγχους;

Όταν αγχωνόμαστε το σώμα μας μπαίνει σε κατάσταση συναγερμού ενεργοποιώντας το σύστημα πάλης ή φυγής το οποίο θα μας προστατέψει από πιθανούς κινδύνους. Τις περισσότερες φορές ο κίνδυνος δεν βρίσκεται υπαρκτός μπροστά μας.

Μπορεί να είναι ένας καβγάς, μία απόλυση, ένα ραντεβού στο γιατρό. Ή μπορεί να είναι και ένα σενάριο που έχουμε φτιάξει εμείς στο μυαλό μας.

Επομένως κάθε φορά που κάποιος ερμηνεύει μια κατάσταση (φανταστική ή μη) ως δύσκολα αντιμετωπίσιμη και επικίνδυνη για εκείνον μπορεί να προκληθεί άγχος. Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να είναι διαφορετικές για τον καθένα. Παίζει ρόλο το πώς έχει μεγαλώσει, το πώς έχει δει το περιβάλλον του να αντιμετωπίζει το άγχος και υπάρχουν και βιολογικοί παράγοντες που μπορεί να έχουν δημιουργήσει μια προδιάθεση.

• Ποιες είναι οι επιπτώσεις του άγχους στην υγεία μας;

Γενικά κανείς δεν πέθανε από το άγχος.

Όταν όμως κάποιος βιώνει χρόνιο άγχος αυτό μπορεί με τη σειρά του να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό μας με αποτέλεσμα να είμαστε πιο επιρρεπείς σε ασθένειες και φαίνεται να παίζει ρόλο και στην εμφάνιση αυτοάνοσων νοσημάτων. Επιπλέον, το χρόνιο στρες μπορεί να ευθύνεται για γαστρεντερολογικά προβλήματα ή μυοσκελετικά όπως για παράδειγμα αυχενικό.

• Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης του άγχους;

Η ψυχοθεραπεία από μόνη της ή σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει το άτομο να αντιμετωπίσει το άγχος.

Η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία έχει φανεί να είναι μια από τις πιο πετυχημένες προσεγγίσεις. Μέσα από αυτήν το άτομο μαθαίνει να προκαλεί τις σκέψεις του και να τις αναδομεί με έναν πιο ρεαλιστικό τρόπο ώστε να μην του προκαλούν τόσο μεγάλη δυσφορία. Μαθαίνει να ζει στο εδώ και στο τώρα. Χρησιμοποιείται επίσης και θεραπεία έκθεσης κατά την οποία ο θεραπευόμενος εξασκείται στο να μπαίνει σταδιακά στην κατάσταση που τον φοβίζει και να εξοικειώνεται με το άγχος που του προκαλεί.

• Πότε ένας άνθρωπος χρειάζεται βοήθεια για να αντιμετωπίσει το άγχος;

Ο καθένας από εμάς θα ήταν καλό να αποκτήσει εργαλεία για το πώς να αντιμετωπίζει το άγχος. Είναι κάτι που δυστυχώς κανείς δεν είναι υπεύθυνος για να μας μάθει καθώς μεγαλώνουμε. Αν ένας άνθρωπος βιώνει έντονη δυσφορία και είναι δυσλειτουργικός σε βασικούς τομείς της ζωής του, τότε αυτό είναι ένα τρανταχτό σημάδι για το ότι θα επωφεληθεί από το να ζητήσει βοήθεια.

( Μπορείτε να βρείτε την Νάντια στο Instagram, στο οποίο ανεβάζει πολύτιμες συμβουλές τις οποίες όλοι πρέπει να γνωρίζουμε. Instagram: https://www.instagram.com/nadiaspatho.psychologist/ )

TrueMed-ForLivingMore