Πονοκέφαλος από παυσίπονα και φαινόμενο MOH

 20-12-2020

 Πλάτων Παπαγεωργίου

“Ξημερώνει και το πρωινό ξύπνημα σε βρίσκει με έναν τρομερό πονοκέφαλο. Η λύση; παυσίπονο. Γυρνάς στο σπίτι από την δουλειά νιώθοντας έναν διαπεραστικό πόνο στο κεφάλι. Η λύση για μια ακόμα φορά; παυσίπονο. Πως θα σου φαινόταν όμως αν μάθαινες ότι η υπερβολική χρήση παυσίπονων μπορεί να γίνει η αιτία για περισσότερους πονοκεφάλους καθώς και να οδηγήσει ακόμα και σε χρόνιες κεφαλαλγίες; “

Όπως αναφέρει η «Daily Mail» σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο περισσότερο από 10.000.000 άνθρωποι υποφέρουν από πονοκεφάλους, εξαιτίας των οποίων χάνουν συνολικά 25 ημέρες εργασίας τον χρόνο. Από αυτούς, περισσότεροι από 600.000, υποφέρουν ακριβώς επειδή χρησιμοποιούν υπερβολική ποσότητα και σε τακτική βάση παυσίπονα, σύμφωνα με μελέτη της καθηγήτριας του King’s College London και διευθύνουσας του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας, Γκίλιαν Λένγκ.

“Ο κόσμος δεν γνωρίζει ότι η υπερβολική χρήση κάποιων φαρμάκων για την αντιμετώπιση των πονοκεφάλων στην πραγματικότητα κάνει τα πράγματα χειρότερα προκαλώντας περισσότερο πόνο” είπε η καθηγήτρια στην «Daily Express».

Για τον λόγο αυτόν, σύμφωνα με βρετανικά δημοσιεύματα, το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου σκοπεύει να εκδώσει νέες οδηγίες στους ιατρούς για την χορήγηση παυσίπονων, ώστε να αποφευχθούν μελλοντικά ενδεχόμενα λάθους από την υπέρμετρη λήψη φαρμάκων.

Αναλυτικότερα, η λέξη πονοκέφαλος είναι μια αρκετά αόριστη έννοια, η οποία αναφέρεται συνήθως σε έναν από τους παρακάτω τύπους «κεφαλαλγίας», κατά την ιατρική ορολογία:

Κεφαλαλγία τάσης

Ημικρανία

Αθροιστική κεφαλαλγία

Κεφαλαλγία από ιγμορίτιδα.

Για την θεραπεία των παραπάνω τύπων, χρησιμοποιούνται φάρμακα όπως:

  • Η παρακεταμόλη

  • Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (π.χ η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη και η ναπροξένη κλπ)

  • Η εργοταμίνη

  • Οι τριπτάνες

  • Τα οπιοειδή

Τα φάρμακα αυτά μπορούν να ανακουφίσουν από τους πόνους, πρέπει όμως σύμφωνα με την καθηγήτρια Γκίλιαν Λένγκ να μην λαμβάνονται πάνω από 3 φορές την εβδομάδα.

Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι ο πονοκέφαλος μπορεί να επιδεινωθεί 3-4 ώρες μετά την λήψη ενός παυσίπονου οδηγώντας συχνά τον ασθενή να καταναλώσει περισσότερα χάπια, θεωρώντας ότι τα προηγούμενα δεν έδρασαν.

Η υπερβολική χρήση αυτών των φαρμάκων έχει βρεθεί ότι αυξάνει την συχνότητα και την βαρύτητα των επεισοδίων κεφαλαλγίας σε ασθενείς με χρόνιου τύπου κεφαλαλγίες, όπως είναι η π.χ ημικρανία.

Το φαινόμενο ονομάζεται MOH (Medication Overuse Headache) και αποτελεί μείζον ζήτημα έρευνας για την ιατρική κοινότητα. Οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτό το φαινόμενο μπορεί να υποφέρουν επιπλέον και από ναυτία, άγχος, ευερεθιστότητα, δυσκολία στην συγκέντρωση ακόμη και κατάθλιψη.

Συγκεκριμένα ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) επισημαίνει ότι, ο επιπολασμός του ΜΟΗ υπολογίζεται ότι αποτελεί περίπου το 1-2% του γενικού πληθυσμού της Ευρώπης. Η ΕΑΝ (Ευρωπαϊκή Ακαδημία Νευρολογίας) από την άλλη μεριά αναφέρει ότι η συντριπτική πλειονότητα των ατόμων που το παρουσιάζουν, είναι γυναίκες (~93%). Η συχνότητα του δε είναι αρκετά υψηλή σε ανθρώπους που πάσχουν από ημικρανία (~ 70%).

Τα διαγνωστικά κριτήρια για το Μ.O.Η είναι:

  1. Εμφάνιση πονοκεφάλου περισσότερο από 15 ημέρες/μήνα σε ασθενή πάσχοντα από έναν από τας παραπάνω τύπους κεφαλαλγίας.
  2. Τακτική χρήση για πάνω από 3μήνες ενός ή περισσότερων από τα παραπάνω φάρμακα, για τη θεραπεία του πονοκεφάλου
  3. Η κεφαλαλγία δεν μπορεί να αποδοθεί σε άλλα αίτια από τον θεράποντα ιατρό, σύμφωνα με το ICHD-3 (Διεθνής ταξινόμηση κεφαλαλγίας).

Ευτυχώς, όπως αναφέρει η ΕΑΝ στο επίσημο περιοδικό της, η απόσυρση -αν και δύσκολη για τον ασθενή- από την υπέρμετρη χρήση αυτών των φαρμάκων, είναι αρκετά αποτελεσματική για την καταπολέμηση του ΜΟΗ στους περισσότερους ανθρώπους. Οι άνθρωποι αυτοί παρουσιάζουν ικανοποιητική βελτίωση σε βάθος χρόνου, τόσο των πονοκεφάλων όσο και της κατάθλιψης και του άγχους που πολλές φορές συνοδεύουν αυτό το φαινόμενο.

Ωστόσο, εκείνο που δεν είναι ακόμα πλήρως ξεκάθαρο, είναι ο τρόπος με τον οποίο ο ασθενής πρέπει να αποσυρθεί, για να αποφύγει τα συμπτώματα του συνδρόμου απόσυρσης που μπορεί να εμφανιστεί. Τα συχνότερα συμπτώματα του συνδρόμου απόσυρσης είναι ο πονοκέφαλος, η ναυτία, ο έμετος, η αρτηριακή υπόταση, η ταχυκαρδία, οι διαταραχές του ύπνου, η ανορεξία, το άγχος και η νευρικότητα. Αυτά αναλόγως το φάρμακο που διακόπτεται, διαρκούν συνήθως 2-10 ημέρες .

Πολλές μελέτες διεξάγονται και έχουν εστιάσει σε αυτό το πρόβλημα, προτείνοντας διαφορετικούς τρόπους διακοπής των φαρμάκων. Κάποιες μελέτες προτείνουν την σταδιακή διακοπή των παυσίπονων ενώ κάποιες άλλες την λήψη επιπρόσθετων φαρμάκων για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων απόσυρσης. Προς το παρόν όμως, δεν υπάρχει κάποια σίγουρη προσέγγιση με επαρκή επιστημονικά στοιχεία για την πλήρη αποφυγή των συμπτωμάτων αυτών.

Συμπέρασμα

Η ανάγκη όλων για μια ομαλή καθημερινότητα χωρίς πονοκεφάλους και ημικρανίες είναι αδιαμφησβήτητη. Μοιάζει ονειρική κατάσταση για κάποιους να έχουν το πρωινό ξύπνημα, τη δουλειά και τις δραστηριότητές τους χωρίς τη συνοδεία πονοκέφαλων , άγχους και κούρασης. Στην ολοένα αυξανόμενη απαιτητικότητα της ζωής, τα παυσίπονα φαίνονται ο καλύτερος σύμμαχος. Όμως, όσο και να πιστεύετε ότι τα παυσίπονα θα σας δώσουν μια εύκολη λύση, προτιμήστε καλύτερα να καταφύγετε σε ασφαλέστερες λύσεις όπως: μια σύντομη ανάπαυση (ή ξεκούραση..), μια βόλτα ή ένα χαλαρωτικό ρόφημα. Πάντως η πιο σίγουρη και η πιο καλή λύση είναι να ρωτήσετε τον ιατρό σας -ειδικά αν επιμένει ο πόνος- πριν πάρετε κάποιο φάρμακο, για να έχετε το κεφάλι σας… ήσυχο!

Συγγραφή:

Πλάτων Σ. Παπαγεωργίου/ 3ο ετής φοιτητής ιατρικής Πανεπιστήμιο Πατρών, Μέλος εκδοτικής ομάδας ΕΕΦΙΕ παράρτημα Πατρών

Επιμέλεια:

Σωκράτης Γ. Παπαγεωργίου/ MD, PHD, FANA, FEAN αναπληρωτής καθηγητής νευρολογίας και νευροψυχολογίας Α’ νευρολογική κλινική ΕΚΠΑ «Αιγινήτειο» πανεπιστημιακό νοσοκομείο

Βιβλιογραφία:

PubMed.gov/Medication Overuse Headaches

Daily Express/Health

Daily Mail/Health

European Journal of Neurology/ guideline on the management of Medication Overuse Headache

TrueMed-ForLivingMore

Κοινοποιήστε 

Βρείτε μας στο Facebook και στο Instagram

| Επικοινωνία | Η ομάδα μας | Διαφημιστείτε στη truemed.gr|  | Όροι χρήσης | Προσωπικά δεδομένα | Copyright©Truemed | |Για περισσότερη ζωή |
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

© 2019 TrueMed Media. All rights reserved. Our website services, content, and products are for informational purposes only. TrueMed Media does not provide medical advice, diagnosis, or treatment.

Πονοκέφαλος από παυσίπονα και φαινόμενο MOH

 20-12-2020

 Πλάτων Παπαγεωργίου

“Ξημερώνει και το πρωινό ξύπνημα σε βρίσκει με έναν τρομερό πονοκέφαλο. Η λύση; παυσίπονο. Γυρνάς στο σπίτι από την δουλειά νιώθοντας έναν διαπεραστικό πόνο στο κεφάλι. Η λύση για μια ακόμα φορά; παυσίπονο. Πως θα σου φαινόταν όμως αν μάθαινες ότι η υπερβολική χρήση παυσίπονων μπορεί να γίνει η αιτία για περισσότερους πονοκεφάλους καθώς και να οδηγήσει ακόμα και σε χρόνιες κεφαλαλγίες; “

Όπως αναφέρει η «Daily Mail» σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο περισσότερο από 10.000.000 άνθρωποι υποφέρουν από πονοκεφάλους, εξαιτίας των οποίων χάνουν συνολικά 25 ημέρες εργασίας τον χρόνο. Από αυτούς, περισσότεροι από 600.000, υποφέρουν ακριβώς επειδή χρησιμοποιούν υπερβολική ποσότητα και σε τακτική βάση παυσίπονα, σύμφωνα με μελέτη της καθηγήτριας του King’s College London και διευθύνουσας του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας, Γκίλιαν Λένγκ.

“Ο κόσμος δεν γνωρίζει ότι η υπερβολική χρήση κάποιων φαρμάκων για την αντιμετώπιση των πονοκεφάλων στην πραγματικότητα κάνει τα πράγματα χειρότερα προκαλώντας περισσότερο πόνο” είπε η καθηγήτρια στην «Daily Express».

Για τον λόγο αυτόν, σύμφωνα με βρετανικά δημοσιεύματα, το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου σκοπεύει να εκδώσει νέες οδηγίες στους ιατρούς για την χορήγηση παυσίπονων, ώστε να αποφευχθούν μελλοντικά ενδεχόμενα λάθους από την υπέρμετρη λήψη φαρμάκων.

Αναλυτικότερα, η λέξη πονοκέφαλος είναι μια αρκετά αόριστη έννοια, η οποία αναφέρεται συνήθως σε έναν από τους παρακάτω τύπους «κεφαλαλγίας», κατά την ιατρική ορολογία:

Κεφαλαλγία τάσης

Ημικρανία

Αθροιστική κεφαλαλγία

Κεφαλαλγία από ιγμορίτιδα.

Για την θεραπεία των παραπάνω τύπων, χρησιμοποιούνται φάρμακα όπως:

  • Η παρακεταμόλη

  • Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (π.χ η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη και η ναπροξένη κλπ)

  • Η εργοταμίνη

  • Οι τριπτάνες

  • Τα οπιοειδή

Τα φάρμακα αυτά μπορούν να ανακουφίσουν από τους πόνους, πρέπει όμως σύμφωνα με την καθηγήτρια Γκίλιαν Λένγκ να μην λαμβάνονται πάνω από 3 φορές την εβδομάδα.

Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι ο πονοκέφαλος μπορεί να επιδεινωθεί 3-4 ώρες μετά την λήψη ενός παυσίπονου οδηγώντας συχνά τον ασθενή να καταναλώσει περισσότερα χάπια, θεωρώντας ότι τα προηγούμενα δεν έδρασαν.

Η υπερβολική χρήση αυτών των φαρμάκων έχει βρεθεί ότι αυξάνει την συχνότητα και την βαρύτητα των επεισοδίων κεφαλαλγίας σε ασθενείς με χρόνιου τύπου κεφαλαλγίες, όπως είναι η π.χ ημικρανία.

Το φαινόμενο ονομάζεται MOH (Medication Overuse Headache) και αποτελεί μείζον ζήτημα έρευνας για την ιατρική κοινότητα. Οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτό το φαινόμενο μπορεί να υποφέρουν επιπλέον και από ναυτία, άγχος, ευερεθιστότητα, δυσκολία στην συγκέντρωση ακόμη και κατάθλιψη.

Συγκεκριμένα ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) επισημαίνει ότι, ο επιπολασμός του ΜΟΗ υπολογίζεται ότι αποτελεί περίπου το 1-2% του γενικού πληθυσμού της Ευρώπης. Η ΕΑΝ (Ευρωπαϊκή Ακαδημία Νευρολογίας) από την άλλη μεριά αναφέρει ότι η συντριπτική πλειονότητα των ατόμων που το παρουσιάζουν, είναι γυναίκες (~93%). Η συχνότητα του δε είναι αρκετά υψηλή σε ανθρώπους που πάσχουν από ημικρανία (~ 70%).

Τα διαγνωστικά κριτήρια για το Μ.O.Η είναι:

  1. Εμφάνιση πονοκεφάλου περισσότερο από 15 ημέρες/μήνα σε ασθενή πάσχοντα από έναν από τας παραπάνω τύπους κεφαλαλγίας.
  2. Τακτική χρήση για πάνω από 3μήνες ενός ή περισσότερων από τα παραπάνω φάρμακα, για τη θεραπεία του πονοκεφάλου
  3. Η κεφαλαλγία δεν μπορεί να αποδοθεί σε άλλα αίτια από τον θεράποντα ιατρό, σύμφωνα με το ICHD-3 (Διεθνής ταξινόμηση κεφαλαλγίας).

Ευτυχώς, όπως αναφέρει η ΕΑΝ στο επίσημο περιοδικό της, η απόσυρση -αν και δύσκολη για τον ασθενή- από την υπέρμετρη χρήση αυτών των φαρμάκων, είναι αρκετά αποτελεσματική για την καταπολέμηση του ΜΟΗ στους περισσότερους ανθρώπους. Οι άνθρωποι αυτοί παρουσιάζουν ικανοποιητική βελτίωση σε βάθος χρόνου, τόσο των πονοκεφάλων όσο και της κατάθλιψης και του άγχους που πολλές φορές συνοδεύουν αυτό το φαινόμενο.

Ωστόσο, εκείνο που δεν είναι ακόμα πλήρως ξεκάθαρο, είναι ο τρόπος με τον οποίο ο ασθενής πρέπει να αποσυρθεί, για να αποφύγει τα συμπτώματα του συνδρόμου απόσυρσης που μπορεί να εμφανιστεί. Τα συχνότερα συμπτώματα του συνδρόμου απόσυρσης είναι ο πονοκέφαλος, η ναυτία, ο έμετος, η αρτηριακή υπόταση, η ταχυκαρδία, οι διαταραχές του ύπνου, η ανορεξία, το άγχος και η νευρικότητα. Αυτά αναλόγως το φάρμακο που διακόπτεται, διαρκούν συνήθως 2-10 ημέρες .

Πολλές μελέτες διεξάγονται και έχουν εστιάσει σε αυτό το πρόβλημα, προτείνοντας διαφορετικούς τρόπους διακοπής των φαρμάκων. Κάποιες μελέτες προτείνουν την σταδιακή διακοπή των παυσίπονων ενώ κάποιες άλλες την λήψη επιπρόσθετων φαρμάκων για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων απόσυρσης. Προς το παρόν όμως, δεν υπάρχει κάποια σίγουρη προσέγγιση με επαρκή επιστημονικά στοιχεία για την πλήρη αποφυγή των συμπτωμάτων αυτών.

Συμπέρασμα

Η ανάγκη όλων για μια ομαλή καθημερινότητα χωρίς πονοκεφάλους και ημικρανίες είναι αδιαμφησβήτητη. Μοιάζει ονειρική κατάσταση για κάποιους να έχουν το πρωινό ξύπνημα, τη δουλειά και τις δραστηριότητές τους χωρίς τη συνοδεία πονοκέφαλων , άγχους και κούρασης. Στην ολοένα αυξανόμενη απαιτητικότητα της ζωής, τα παυσίπονα φαίνονται ο καλύτερος σύμμαχος. Όμως, όσο και να πιστεύετε ότι τα παυσίπονα θα σας δώσουν μια εύκολη λύση, προτιμήστε καλύτερα να καταφύγετε σε ασφαλέστερες λύσεις όπως: μια σύντομη ανάπαυση (ή ξεκούραση..), μια βόλτα ή ένα χαλαρωτικό ρόφημα. Πάντως η πιο σίγουρη και η πιο καλή λύση είναι να ρωτήσετε τον ιατρό σας -ειδικά αν επιμένει ο πόνος- πριν πάρετε κάποιο φάρμακο, για να έχετε το κεφάλι σας… ήσυχο!

Συγγραφή:

Πλάτων Σ. Παπαγεωργίου/ 3ο ετής φοιτητής ιατρικής Πανεπιστήμιο Πατρών, Μέλος εκδοτικής ομάδας ΕΕΦΙΕ παράρτημα Πατρών

Επιμέλεια:

Σωκράτης Γ. Παπαγεωργίου/ MD, PHD, FANA, FEAN αναπληρωτής καθηγητής νευρολογίας και νευροψυχολογίας Α’ νευρολογική κλινική ΕΚΠΑ «Αιγινήτειο» πανεπιστημιακό νοσοκομείο

Βιβλιογραφία:

PubMed.gov/Medication Overuse Headaches

Daily Express/Health

Daily Mail/Health

European Journal of Neurology/ guideline on the management of Medication Overuse Headache

TrueMed-ForLivingMore

Κοινοποιήστε 

Βρείτε μας στο Facebook 

Και στο Instagram

Επικοινωνία
 Η ομάδα μας
Διαφημιστείτε στη truemed.gr
Όροι χρήσης
Προσωπικά δεδομένα
Copyright©Truemed
Για περισσότερη ζωή
Designed – Developed by Premiumweb.gr

 

© 2019 TrueMed Media. All rights reserved. Our website services, content, and products are for informational purposes only. TrueMed Media does not provide medical advice, diagnosis, or treatment.

+ posts

Το μέλος αυτό έχει μπει στην ομάδα της TrueMed, αλλά ακόμα δεν εχει συνεισφέρει κάποιο άρθρο στην σελίδα μας.